Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7080 Esas 2022/1358 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Ankara 3. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 13.11.2018 tarih ve 2018/213 E- 2018/412 K. sayılı kararın davalılar TPMK ve şirket vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin esastan reddine dair Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi'nce verilen 03.07.2020 tarih ve 2019/182 E- 2020/580 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalılar TPMK ve şirket vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin, Dünya çapında 4. büyük çikolata ve şekerleme üreticisi unvanına sahip olduğunu, en çok tanınan “KINDER BUENO” markası üzerinde münhasıran hak sahibi olduğu gibi bu ürünlere ilişkin, TPMK nezdinde KINDER BUENO ürün ambalaj kompozisyonları için 30. sınıftaki mallarda tescilli 31.01.1994 tarih ve 153362 sayılı ambalaj şekli ve 19.01.2001 tarih ve 2001 01134 sayılı “ŞEKİL” markalarının sahibi olduğunu, bununla birlikte davacının KINDER BUENO markalı ürünleri için yaratmış olduğu özgün ürün şeklini müstakilen koruma altına almak için WIPO nezdinde 665564 sayı ile ve TPMK nezdinde 2007/7218 sayı ile tescil ettirdiğini, davalının 2013/25436 sayılı “NUTYMAX” ibareli marka başvurusundan haberdar olan davacının yaptığı itirazların reddedildiğini, taraflar arasındaki ihtilaflar da dikkate alındığında davalının kötüniyetli olduğunu, davalı firmanın daha önce benzer şekiller için yapmış olduğu marka başvurularının davacının itirazları üzerine reddedildiğini, davaya konu “NUTYMAX” markasının, davacının tescilli “ŞEKİL” markaları ile karıştırılma ihtimali yaratacak derecede benzer olması nedeniyle KHK m. 8/1(b) uyarınca kısmen hükümsüz kılınması gerektiğini, ayrıca davaya konu markanın davacının “AMBALAJ ŞEKİL” markalarındaki “ÜRÜN ŞEKLİ”nin ayırt edilemeyecek derecede benzerini içerdiğini, bu şeklin bir teknik zorunluluktan kaynaklanmadığını, davalının davacı markalarını taklit ettiğini, davaya konu markanın müvekkilin markalarına olan benzerliği yanında tescil edildiği sınıfların da müvekkilin markalarının tescilli olduğu sınıflarla aynı ve benzer olmasının halk nezdinde karıştırılma ihtimaline yol açacağını, davalının kötüniyetli hareket ettiğini ileri sürerek dava konusu YİDK kararının iptaline ve davaya konu markanın 30. sınıfta yer alan "Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Bal, arı sütü, propolis. Tapyoka, sago. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler. Mayalar, kabartma tozları; unlu mamullerin formunu, rengini iyileştirici, bayatlama süresini geciktirici doğal maddeler. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, lokumlar, helvalar, pişmaniyeler, donmuş yoğurt, çikolatalar, çikolata ürünleri, çikolata veya şekerle kaplanmış ürünler, bisküviler, krakerler, gofretler, kokolinler, tartlar, kekler, karamel dolgulu şekerleme ve çikolatalar. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz." bakımından kısmen hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Türk Patent ve Marka Kurumu vekili, müvekkili Kurum kararının usul ve yasaya uygun bulunduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı şirket vekili, davacının davaya dayanak olarak gösterdiği markaların kötüniyetle tescil edildiğini, KHK m.14’e aykırılık teşkil ettiği gerekçesi ile karşı dava açtıklarını, davalının sektöründe tanınmış, dünya çapında bir firma olduğunu, “ŞÖLEN” ve “BİSCOLATA” markalarının tanınmış marka statüsünde olduğunu, davacının haksız rekabet yaratma gayesi ile hareket ettiğini, dava konusu markalar arasında benzerlik bulunmadığını, davacının davaya dayanak gösterdiği markalarının tekrarlama markası şeklinde olduğunu savunarak, davanın reddini istemiş, karşı davasında da, davacı -karşı davalı adına tescilli 89/007287, 2002/18972, 2005/41724, 2005/41719, 94/001079, 2007/17475, 2001/01134 ve 2007/57218 sayılı ŞEKİL markalarının ayırt edici nitelikte olmamaları, 5 yıllık süre içinde kullanılmamaları ve kötüniyetli tescil nedeniyle; 2007/57218 ve 2011/20319 sayılı şekil markalarının ayırt edici nitelikte olmaması ve kötüniyetli tescil nedeniyle hükümsüzlüğüne, iptaline ve sicilden terkinine, karşı davalının kötüniyetle tescil ettirdiği tekrarlama markaları nedeniyle yarattığı haksız rekabetin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı karşı davalı vekili, karşı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalı-karşı davacının markasının, davacı-karşı davalının markaları ile pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar, şekerlemeler, lokumlar, helvalar, pişmaniyeler, donmuş yoğurt, çikolatalar, çikolata ürünleri, çikolata veya şekerle kaplanmış ürünler, bisküviler, krakerler, gofretler, kokolinler, tartlar, kekler, karamel dolgulu şekerleme ve çikolatalar, dondurmalar, yenilebilir buzlar bakımından benzer ihtiyaçları giderme, benzer dağıtım kanallarına sahip olma, birbirlerini tamamlama, birbirleri yerine ikame edilebilme gibi kriterleri sağlamakla 556 sayılı KHK m. 8/1-b anlamında benzer olduğu, davacı-karşı davalının şekil markalarının TPMK nezdinde ve yine EUIPO nezdinde koruma altında olduğu, davacı markalarında yer alan şekil unsurunun piyasadaki yaygın kullanımlardan farklı, özgün bir şekil olduğu, dava konusu markalarda kullanılan çikolata bar görselinin, davacı markalarının asli unsuru olup tüketicinin çok uzun yıllardır ülkemizde gerek tescilli olarak gerekse tescilsiz bir şekilde ticari mevkie çıkartıldığı bilinen bu çikolata ürünlerini, herhangi bir ambalaj içerisinde görme ihtiyacı duymaksızın davacı-karşı davalı ile ilişkilendirme ihtimalinin kuvvetle muhtemel olduğu, dava konusu markalar arasında 30. sınıf: "Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar. Şekerlemeler, lokumlar, helvalar, pişmaniyeler, donmuş yoğurt, çikolatalar, çikolata ürünleri, çikolata veya şekerle kaplanmış ürünler, bisküviler, krakerler, gofretler, kokolinler, tartlar, kekler, karamel dolgulu şekerleme ve çikolatalar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar" bakımından 556 sayılı KHK m.8/1-b anlamında benzerlik ve karıştırılma ihtimali bulunduğu, somut dava bakımından 556 sayılı KHK’nın 8/4 maddesi kapsamında davacı markasının tanınmış olduğunu ispata yeterli olmadığı, karşı dava yönünden derdestlik itirazına esas olan İstanbul 3.FSHHM'nin 2015/48 E. sayılı dosyasında karşı davada hükümsüzlüğü talep edilen 89/007287, 2002/18972, 2005/41724, 2005/41719, 94/001079, 2007/17475, 2001/01134 ve 2007/57218, 2011/20319 sayılı şekil markaları ile bu dosya kapsamında karşı dava yolu ile hükümsüzlüğü talep edilen markaların aynı olduğu gibi taraflarının da aynı olduğu gerekçesi ile asıl dava yönünden davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile, TPMK YİDK 2014-M-16565 sayılı kararının 30. sınıfta yer alan "pastacılık ve fırıncılık mamülleri, tatlılar, şekerlemeler, lokumlar, helvalar, pişmaniyeler, donmuş yoğurt, çikolatalar, çikolata ürünleri, çikolata veya şekerle kaplanmış ürünler, bisküviler, krakerler, gofretler, kokolinler, tartlar, kekler, karamel dolgulu şekerleme ve çikolatalar, dondurmalar, yenilebilir buzlar" mal ve hizmetleri yönünden kısmen iptaline, 2013/25436 sayılı markanın 30. sınıfta yer alan " pastacılık ve fırıncılık mamülleri, tatlılar, şekerlemeler, lokumlar, helvalar, pişmaniyeler, donmuş yoğurt, çikolatalar, çikolata ürünleri, çikolata veya şekerle kaplanmış ürünler, bisküviler, krakerler, gofretler, kokolinler, tartlar, kekler, karamel dolgulu şekerleme ve çikolatalar, dondurmalar, yenilebilir buzlar" mal ve hizmetleri yönünden kısmen hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine, fazlaya dair istemlerin reddine, karşı dava yönünden, davanın HMK'nın 114 ve 115. maddeleri gereğince dava şartı noksanlığı nedeni ile usulden reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davalı Kurum ve şirket vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, asıl davanın konusu olan davalının başvurusu ile davacının itirazına mesnet markaları arasında 556 sayılı KHK'nın 8/1-b maddesi anlamında benzerlik ve karıştırılma ihtimali bulunduğu, karşı dava yönünden ise derdestlik itirazına esas olan İstanbul 3. FSHHM'nin 2015/48 E. sayılı dosyasında karşı davada hükümsüzlüğü talep edilen 89/007287, 2002/18972, 2005/41724, 2005/41719, 94/001079, 2007/17475, 2001/01134 ve 2007/57218, 2011/20319 sayılı şekil markaları ile bu dosya kapsamında karşı dava yolu ile hükümsüzlüğü talep edilen markaların ve taraflarının aynı olduğu anlaşılmakla davalı karşı davacı ile davalı Türk Patent ve Marka Kurumu vekillerinin istinaf başvurularının esas yönünden reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davalı Kurum ve şirket vekillerince temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
1- Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davalı karşı davacı vekilinin asıl davaya ilişkin aşağıdaki bent dışında kalan sair, karşı davaya ilişkin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Dava, davalı şirket marka başvurusuna yapılan itirazın reddine ilişkin davalı Kurum YİDK kararının iptali ve davalı markasının hükümsüzlüğü istemine ilişkin olup; ilk derece mahkemesince, asıl davanın kısmen kabulüne, Bölge Adliye Mahkemesince de davalıların istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiş, karar her iki davalı tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
556 sayılı KHK’nin 8/1. maddesi uyarınca, taraf markalarının karıştırılma ihtimalinin değerlendirmesinde, davacı markaları ile hükümsüzlüğü talep edilen davalı markası bütünsel olarak karşılaştırılmalı; ortalama hedef tüketici kitlesinin algısı, markaların görsel, sesçil ve kavramsal özellikleri ile ayırt edicilik özellikleri bütünsel bakış açısı ile ele alınmalıdır. Somut olayda, davacının itiraza mesnet markalarının emtianın şeklinden, davalı marka başvurusunun ise "Nutymax fındık kremalı" ibaresi ile ürün ambalaj kompozisyonundan oluştukları anlaşılmaktadır. Yine kompozisyon içerisinde yer alan davalı emtia şeklinin, davacı emtia şeklinden, zemine oturtulan geometrik şekli ve üzerindeki süsleme unsurları ile farklılık arzettiği de ortadadır. Bu durumda, dava konusu markadaki emtia şeklinin, markanın içerisindeki diğer unsurlardan soyutlanamayacağı göz önüne alınarak, malın şekli kombinasyonu içeren davacı markaları ile kelime ve şekil unsurları içeren davalı başvurusu arasında iltibas tehlikesine yol açacak derecede benzerlikten söz edilemeyeceği ve bu nedenle de ortalama tüketici nezdinde karıştırılma tehlikesi oluşmadığı gözetilerek asıl davanın reddine karar verilmesi gerekirken kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı şirket vekilinin asıl davaya ilişkin sair, karşı davaya ilişkin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı kurum ve şirket vekilinin temyiz itirazının kabulü ile asıl davaya ilişkin hükmün davalı taraf lehine BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden karşı davaya yönelik - karşı davada şirket'ten alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı TPMK'ya iadesine,
01/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.