MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 04/04/2013
NUMARASI : 2011/128-2013/447

Z.. D.. tarafından mirasçılık belgesi istenmesi davasının reddine dair Gaziosmanpaşa 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nden verilen 04.04.2013 gün ve 128/447 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı, dava dilekçesinde; muris S.. D.."in 1986 yılında vefat ettiğini, geriye birinci derece mirasçısının bulunmadığını açıklayarak, murisin mirasçılarını gösterir veraset belgesinin düzenlenmesini istemiştir.
Mahkemece; murisin mirasçıları arasında Bulgaristan vatandaşı olanların bulunduğu ve bu ülke ile ülkemiz arasında mirasçılık yönünden fiili ve hukuki karşılık ilişkisi bulunmadığı açıklanarak davanın reddine karar verilmesi üzerine, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili tarafından dosyaya sunulan 07.02.2012 havale tarihli dilekçe ve ekinde yer alan Bulgaristan makamları tarafından verilen Türkçeye tercüme edilmiş mirasçılık belgelerinin incelenmesinde; muris S.. D.."in 09.07.1986 tarihinde Türk vatandaşı olarak vefat ettiği, muris S.. D.."in 7 kardeş oldukları ve kardeşlerinden A. Y., L. H. ve N. M."un Bulgar vatandaşı olarak vefat ettikleri saptanmıştır.
Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır. (TMK. m. 575) Mirasçılık ve mirasın geçişi mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir. Miras ölenin milli hukukuna tabidir ve Türkiye"de bulunan taşınmaz mallar bakımından Türk Hukuku uygulanır (MÖHUK. 21.madde).
Somut olayın çözümünde öncelikle uyuşmazlığa etkili bulunan kanun ve yargısal uygulamalar üzerinde durulmalıdır;
29.12.1934 tarihinde yürülüğe giren 2644 sayılı Tapu Kanunu"nun 35. maddesi hükmüne göre yabancı uyruklu gerçek kişiler, Türkiye de ancak karşılıklı olmak (mütekabiliyet) ve kanuni sınırlamalara uyulmak koşuluyla taşınmaz mal edinebilirler. Bu koşul yargısal uygulamalarda sıkı bir şekilde aranmış olup, mütekabiliyetin tespitinde hukuki ve fiili durum mirasın açıldığı tarihe göre esas alınmıştır. Hal böyle iken 26.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5444 sayılı Yasa"nın 1. maddesi ve 17.05.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6302 sayılı Yasa"nın 1. maddesi ile 2644 sayılı Yasa"nın 35. maddesinde yapılan değişiklikler sonucunda Türkiye Cumhuriyeti ile arasında karşılıklık olmayan devlet vatandaşlarının kanuni miras yoluyla edindikleri taşınmaz ve sınırlı ayni hakların intikallerinin yapılarak tasfiye edileceği öngörülmüştür. Uygulamada 2644 sayılı yasa ile yapılan değişikliklerin ancak bu tarihten önce miras yoluyla geçen taşınmazlara uygulanmayacağı kabul edilmiştir. Ancak, bu husus Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi"nin Apostitilidi ve diğerleri ile Türkiye davasına konu olmuş ve Mahkemece Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"nin 1 nolu Ek Protokolü"nün 1. maddesindeki mülkiyet hakkının ihlali olarak görülmüştür. Hemen belirtmek gerekir ki Türkiye Cumhuriyeti Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"ne taraf olup Anayasa"nın 90. maddesi "Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasa"ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi"ne başvurulamaz. (Ek cümle: 07/05/2004 - 5170 s.K./7.mad) Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır." hükmünü içermektedir. Bu halde, Anayasa ile güvence altına alman ve temel hak ve özgürlüklere ilişkin hükümler içeren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"nin 1 nolu Ek Protokolü gereğince yabancı uyruklu kişilerin miras hakkından yoksun bırakılması mümkün olmadığından yerel Mahkemenin murisin kardeşleri olan yabancı uyruklu kişiler hakkında veraset belgesi düzenlemesi gereklidir.
Ancak; somut olayda muris S.. D.. mirasçıları hakkında yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dosya arasında mevcut 04.04.2012 tarihli bilirkişi raporunda, murisin kardeşi olarak beyan edilen kişilerin sadece baba adlarının mevcut olduğu, murisin ana bir kardeşleri mi oldukları, yoksa başka bir şekilde mirasçı olup olmadıklarının belirlenemediği, yine murisin babası Hasan"dan baba bir ana ayrı kardeşlerinin bulunup bulunmadığının anlaşılamadığı belirtilmiştir. Bu halde Mahkemece, kök muris Hasan"a ve Havva"ya ait nufüs kayıtlarının eksiksiz olarak bulundukları yerden getirtilmesi, taraflara varsa buna ilişkin belgelerini sunmaları için süre ve imkan verilmesi ve Mahkemece irs (soy) bağlantısı belirlendikten sonra, uzman bir hukukçu (Uluslararası Özel Hukuk Hocası), bir Tapu Müdürü ve ilahiyatçı kişilerden oluşan bir bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılması hususu da düşünülerek, yapılacak değerlendirmeye göre muris S.. D.."in ölüm tarihi de dikkate alınarak bütün mirasçıları ve paylarını gösterir veraset belgesi düzenlenmesi gerekirken yazılı şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması doğru değildir.
Davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı görülen hükmün 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/III-2 bendi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 24,30 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 12.05.2014 tarihinde oybirliyle karar verildi.