11. Hukuk Dairesi 2014/9179 E. , 2014/19897 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada.... Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 29/12/2011 gün ve 2005/561-2011/901 sayılı kararı bozan Daire’nin 06/12/2013 gün ve 2012/7598-2013/22339 sayılı kararı aleyhinde davacı vekili ile davalı ... şirketi vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı vekili asıl ve birleşen davalarda, müvekkilinin... ili ... İlçesi Yukarı ...Atyazısı mevkiinde 770 ve 771 numaralı ada üzerindeki parsellerde inşa ettiği ..."s sitesinin 192 adet residence daire ve 126 adet villadan oluşan bağımsız bölümlerinin yerden ısıtma sistemlerinin boru tesisatının ...Teknik, Plastik Boru ve Elemanları San. ve Tic. A.Ş. tarafından üretilen... yerden ısıtma boruları ile döşendiğini ve üzerinin kapatılarak kaplamasının yapıldığını, ...tarafından üretilen ısıtma borularının müvekkili şirket tarafından davalılardan...Detay İnşaat Ltd. Şti"den satın alındığını ayrıca boruların diğer davalı ... Şirketi tarafından 01.10.2003 tarih 0001-1310-000 64 709 numaralı ürün sorumluluk sigortası ile sigorta edildiğini, müvekkilince inşası tamamlanarak alıcılara teslimi yapılan bağımsız bölümlerde sistem kullanılmaya başlar başlamaz ısıtma borularının patladığını ve borularda akıntı ve sızıntılar oluştuğunu, bu haliyle yerden ısıtma sisteminin kullanılamaz olduğunun anlaşıldığını, teslimi yapılan her bağımsız bölümde aynı durum ortaya çıkınca olayın münferit bir olay olmayıp, üretilen ve sitenin yerden ısıtma sisteminde kullanılan ürünlerde bir hasarlar serisiyle karşılaşıldığının anlaşıldığını, gerek üretici firmanın laboratuarında gerek... Teknik Üniversitesi"ne gönderilen numunelerde gerekse başka firmalara gönderilen numunelerde kullanılan ...marka PE-XB yerden ısıtma borularının çapraz bağ oranlarının testinin yapıldığını ve TS 10762 ile ifade edilen standartta en az %65 oranında çapraz bağ olması gerekirken bu oranın düşük olması nedeniyle boruların kullanılmaya başlandığında ısınmaya bağlı olarak patladığının anlaşıldığını, müvekkilinin dava tarihine kadar uğradığı zararın fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 880.783,05 TL olduğunu ileri sürerek, bu tutarın ve 13.045,00 TL’nin davalılara ihbar tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte ayrıca müvekkilinin sitenin yerden ısıtma sisteminin tamamını yenileyeceği ve kullanım kayıpları da dikkate alınarak 6.076.505,30 TL"nin şimdilik 5.000 TL"sinin davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Teknik Tic. A.Ş. vekili, müvekkilinin plastik boru imalatçısı olduğunu, davacının dayanağı ... 1.Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2005/41 D.İş dosyasında alınan bilirkişi raporuna itiraz ettiklerini, davacı yanın iddiasının aksine meydana gelen hasarın üretim hatasından kaynaklandığı ve bu hususta taraflar arasında ihtilaf bulunmadığının doğru olmadığını, her tür basınca göre boru üreten müvekkilinin üretilen boruların fiilen uygulamasını yapmadığını, hatalı boru seçimi veya hatalı uygulama yahut başka dış etkenlerden kaynaklanan bir nedenden dolayı müvekkilinin sorumlu olamayacağını, müvekkili firmanın boru üreticisi olup, satışlarının yerinde satış şeklinde olduğunu, Borçlar Kanunu"nda satım akdini düzenleyen genel kurallara göre satıştan sonra muhafaza ve hasar sorumluluğunun alıcıya ait olduğunu, davacı şirketin şikayetleri üzerine yerinde inceleme yapılarak numunelerin laboratuarda teste tabi tutulduğunu, davacı yanın var olduğunu iddia ettiği sorunların adedinin davacı talebinin onda birini dahi bulmadığını belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı Mirioğlulları Detay Teknik Ltd. Şti. vekili, olay nedeniyle davacının müvekkiline herhangi bir başvurusu olmadığı gibi kendilerine ihbar da yapılmadığını, davacı tarafça kendilerine kusur atfedilmediğini, bu nedenle müvekkili yönünden davanın husumet yönünden reddinin gerektiğini, davalı ...A.Ş"nin davacıya yaptığı ürün satışını ...A.Ş"nin distribütörü olan müvekkili şirket üzerinden yaptığını, distribütörlüğün gerektirdiği tüm yükümlülüklerin davacı ve davalı firmaya karşı yerine getirildiğini, müvekkilinin dava konusu olayda ve ortaya çıkan hasarda herhangi bir kusur ve sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkili ile davacı arasında imzalanan sözleşmeye göre müvekkilinin sözleşme konusu alanda malzemesiz, işçilik ve uygulama yaptığını, malzemelerin davacı tarafından temin edildiğini, davacının belirlediği proje doğrultusunda ve davacı şirkete ait mekanik tesisat proje ve uygulama biriminin gözetiminde işçilik ve uygulama yapıldığını, davacı tarafından hakediş raporlarının düzenlendiğini, bunun da müvekkili tarafından işin eksiksiz ve zamanında yapıldığının göstergesi olduğunu, davaya konu hasarın davalı ...A.Ş. tarafından üretilen borulardaki üretim hatasından kaynaklanmakta olup, müvekkilinin bir kusuru olmadığını belirterek müvekkili hakkında açılan davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı ... şirketi vekili, dava konusu ısıtma borularının davacıya Aralık 2002 ila Mart 2003 ayları arasında teslim edildiğini, davacının ise davasını 05.08.2005 tarihinde açtığını, gerek TTK.25/4 gerekse BK.60. maddeleri uyarınca davanın zamanaşımına uğradığını, davacının oluştuğunu iddia ettiği hasarın teminat dışı kaldığını, müvekkili sigorta şirketi ile davalılardan ...A.Ş.arasında imzalanan 01.10.2003 tarihli poliçede her iki tarafın ortak rıza ve iradesi ile "" ürün mali mesuliyet klozu"" başlıklı bir kloz konularak klozun 9.maddesi ile tarafların poliçe başlangıç tarihinden önce sigortalının kontrolünden çıkmış ürünlerden doğan sorumlulukların sigorta teminatı dışında tutulmasına karar verildiğini, sigorta poliçe başlangıç tarihinin 01.10.2003 tarihi olması, dava konusu boruların poliçe başlangıç tarihinden çok önce davacıya teslim edilmiş olması karşısında iddia edilen hasarın poliçe teminatı dışında kaldığını, bu nedenle hasar tazmin talebinin reddedildiğini, eğer bir zarar söz konusu ise bu zararın oluşumuna ve artışına davacının bizzat kendisinin sebebiyet vermesi nedeniyle de davanın reddi gerektiğini, gerek dava dilekçesinde gerekse müvekkili şirkete yapılan ayıp ihbarında dava konusu ısıtma borularının muayenesinin yapılıp yapılmadığı ve yapılmış ise kim tarafından yapıldığı hususlarında açıklayıcı bilgi bulunmadığını, muayene yükümlülüğünün davacı ya da davalı ...şirketinden hangisine ait olduğunun dosyada belli olmadığını, davacı yanın muayene külfetini yerine getirmediği gibi boruları daireye döşeyip zemin kaplamalarını yaparak inşaatı tamamlayıp alıcılara teslim ettiğini, bundan sonrasında ortaya çıkan şikayetler nedeniyle yaptıklarını kırarak boruları değiştirip yeniden inşaatı tamamladığını, basiretli bir işadamı gibi hareket etme yükümlülüğünü yerine getirmediğini, zararın meydana gelmesine ve artmasına bizzat kendi kusuruyla yol açtığını, bu nedenle BK.44.maddesi hükmü gereği hiçbir hak ve talepte bulunamayacağını, bulunsa dahi aynı madde icabı ağır ihmal ve kusuru nedeniyle
tazminattan indirim yapılması gerektiğini, davacının dolaylı zararlarından müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, davalı ...şirketinin de poliçeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle oluşan zararın poliçe kapsamında olmadığını, henüz doğmamış zararlar için tazminat talep edilmesinin mümkün olmadığını, davacının uğradığı gerçek zararın da tespiti gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan kanıtlara göre, davacının inşa ettiği ..."s sitesinin 192 adet recidence daire ve 126 adet villadan oluşan bağımsız bölümlerinin yerden ısıtma sistemlerine ait boru tesisatını ...A.Ş. tarafından üretilen ... yerden ısıtma borularını kullanmak suretiyle döşediği ve üzerinin kaplamasının yapıldığı, ...A.Ş. tarafından üretilen boruların yine davalı ... Teknik Ltd.Şti.den davacı tarafça satın alındığı, davaya konu yerden ısıtma sisteminin döşeme işinin de bu firma tarafından yapıldığı, söz konusu boruların davalı ... şirketi tarafından 01.10.2003 tarihli ürün sorumluluk sigortası ile sigorta edildiği, alınan bilirkişi raporları ile davalılardan ...A.Ş. tarafından üretilen ve dava konusu olan boruların laboratuar ortamında yapılan ölçümleri neticesinde gizli ayıplı olduğu, teknik ve kalite bakımından kusurlu bulunduğu, davalı ...A.Ş"nin de boruları test ettiği ve bir kısmının standartlarda belirtilen ÇBD değerini sağlamadığının tespit ederek ilgili raporu dosyaya sunduğu, bu şekilde davalının da boruların bir kısmının kalite dışı olduğunu kabul ettiği, yerden ısıtma amacıyla satın alınan davaya konu boruların tesisat tekniği açısından hatalı ve yanlış bir seçim olmadığı, sistemin yeniden tesisat yapılmak suretiyle çalışır duruma getirilmesinin her bakımdan gerekli olduğu, davacının dosyada belgelendirdiği ve uygulama yaptığını bildirdiği 172 adet daire için yapmak zorunda kaldığı ve talep ettiği (kira kaybı hariç) 880.783,00 TL harcamanın yeterli ve geçerli miktarda olduğu, davacı ile davalılardan ... arasında yapılan mekanik işler şartnamesinin test işlemleri bölümünde yapılacak testler arasında basınç testinin de yer aldığı ve bu testlerin zamanında yapıldığına dair raporların dosya içerisinde mevcut olduğu, hasarın oluşmasında veya artmasında davacının müterafık kusurunun bulunmadığı, davalılar ...A.Ş.ile sigorta firması arasında düzenlenen ürün sorumluluk sigorta poliçesinin 01.10.2003 – 01.10.2004 tarihleri arasında meydana gelen olaylar için geçerli olup, poliçenin ürün mali mesuliyet klozu 9.maddesi ile poliçe başlangıç tarihinden önce sigortalının elinden çıkmış ürünlerden doğan sorumlulukların istisna olarak belirlendiği, bu kapsamda yapılan inceleme ile davacıya yerden ısıtma sisteminde kullanılmak üzere satılan boruların teslim tarihlerinin bir kısmının poliçe dönemi öncesine, bir kısmının ise poliçe dönemine girdiği, bilirkişi heyetinin 04.10.2010 tarihli raporunda davacıya teslimi yapılan borulara ilişkin fatura içeriklerine göre sigorta dönemi içinde davacıya teslimi yapılan faturaların belirlendiği ve 13 adet fatura karşılığı 178.400 m/tül borunun davacıya satışının gerçekleştirildiği saptanarak yine alınan 09.05.2011 tarihli rapor ile davalı sigortanın gerek dava gerekse birleşen dava yönünden sigorta dönemi itibariyle sorumlu olabileceği tutarların belirlendiği, davalılardan ...A.Ş.nin imalatçı sıfatıyla sorumlu olduğu, davalı ... Ltd. Şti. Bakımından ise davacının yerden ısıtma sisteminin uygulanmasına yönelik herhangi bir talebinin olmadığı, bu davalıya karşı satış yükümleri uyarınca talepte bulundukları beyanı karşısında satıcının ayıba karşı tekeffül hükümleri uyarınca dava konusu borulardaki ayıbın gizli ayıp olup, borular bakımından garanti süresinin 50 yıl olduğu, dolayısıyla muayene ve ihbar yükümlülüğünü yerine getiren alıcının ayıba karşı tekeffülden doğan seçimlik hakkını kullanabileceği ancak davacının bu davalıya karşı yasanın aradığı şekilde ihbar yükümlülüğünü yerine getirdiğini gösteren herhangi bir belge bulunmadığı, bu nedenle davacının bu davalıya karşı satım akdi nedeniyle ayıba karşı tekeffül hükümlerinden yararlanamayacağı, davalı ...A.Ş. ile yine davalı ... şirketi arasındaki poliçe hükümleri nazara alındığında da boruların teslim tarihleri itibariyle sigortanın teminatı içinde kalan tutarın belirlendiği, davalı ..."nın zamanaşımı savunması, imalatçının sorumluluğunun haksız fiil sorumluluğu olup, BK. 60. Maddesi hükmü gereğince zarar ve failin öğrenildiği tarihten itibaren sürenin başlayacağı gözetildiğinde reddedilmesinin gerektiği gerekçesiyle asıl davada, davacının 880.783,05 TL tazminat talebinin kabulü ile davalı sigortanın bu tutarın 452.282,10 TL sinden sorumlu olması kaydıyla davalılar ...Teknik A.Ş. ile davalı ...Ş.’den müteselsilen tahsiline bu tutara dava tarihinden itibaren reeskont faizi yürütülmesine, davalı ... Ltd. Şti"ye yönelik davanın reddine, atiye bırakılan kısma yönelik esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, birleşen davada 13.045,00 TL tazminat talebinin kabulü ile davalı sigortanın bu tutarın 6.698,61 TL sinden sorumlu olması kaydıyla davalılar ...Teknik A.Ş. ile davalı ...Ş’den müteselsilen tahsiline, davalıların sorumlu oldukları tutarlara birleşen dava tarihinden itibaren reeskont faizi yürütülmesine, diğer davalı hakkındaki davanın reddine dair tesis edilen karar, davacı vekili ile davalı ... şirketi vekilinin temyizi üzerine, Dairemizce ilamda belirtilen nedenlerle bozulmuştur.
Davacı vekili ile davalı ... şirketi vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davacı vekili ile davalı ... şirketi vekilinin HUMK’nın 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteğinin reddi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davacı vekili ile davalı ... şirketi vekilinin karar düzeltme isteğinin HUMK’nın 442. maddesi gereğince REDDİNE, alınması gereken 52,40 TL karar düzeltme harcı peşin ödenmiş olduğundan yeniden alınmasına yer olmadığına, 3506 sayılı Yasa ile değiştirilen HUMK"nın 442/3. maddesi hükmü uyarınca, takdiren 228,00 TL para cezasının karar düzeltilmesini isteyenlerden alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine, 16/12/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.