Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1126 Esas 2020/2893 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1126
Karar No : 2020/2893

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ: Av. …

2- (DAVALILAR YANINDA MÜDAHİL) : … Grup Alışveriş Hiz. İnş. San. ve Tic. A.Ş.

VEKİLİ: Av. …

DİĞER DAVALI : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Odası

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlara yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin kabulüne ilişkin ... Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile bu kararın onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının ve aynı alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla;
Mahkemelerince mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda özetle; Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planında da dava konusu taşınmazların "Kentsel Servis Alanı" kullanımına ayrılması nedeniyle dava konusu planların üst ölçekli planlara uygun olduğu, dava konusu planların plan notlarında, emsal konusunda, ... II. Etap Planına (… no'lu plan) atıf bulunduğu, bu planda minumum parsel büyüklüğü 2500 m2, 5000 m2'den küçük parsellerin emsali 1.00, 5000 m2'den büyük parsellerin emsali ise 1.50 olarak belirlenmek suretiyle parsel büyüklüğüne göre kademeli emsal belirlendiğinin anlaşıldığı, dava konusu planlarla 5000 m2'den büyük olduğu anlaşılan dava konusu … ve … parsel sayılı taşınmazlara 1.50 emsal verilerek "Kentsel Servis Alanı" olarak belirlenmesinin üst ölçekli planlara aykırı olmadığı, ancak diğer dava konusu … ve … sayılı parsellerin yüz ölçümü 5000 m2'den küçük olduğu halde bu parsellere de 1.50 emsal verilmesinin uygun olmadığı, 1/25000 ölçekli planın hükümlerine göre, plan değişikliği yapılan aynı bölgede bulunan, benzer durumdaki diğer taşınmazların da revizyona tabi tutularak üst ölçekli planla kademeli birlikteliğinin sağlanması ve ilgili adalardaki parsellere de eşit imar hakkı tanınması gerektiği halde, bir adanın birkaç parselinde değişikliğe gidilmesinde eşitlik ilkesine aykırılık bulunduğu, bu durumun parsel bazlı değişikliklerin yolunu açtığı ve dava konusu planların kamu yararına, imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama tekniklerine uygun olmadığı yönünde görüş ve tespitlere yer verildiği,
Bu durumda; üst ölçekli planlarla kademeli birlikteliğinin sağlanamadığı, aynı adadaki bir kısım parsellere farklı kullanım ve yapılaşma koşulları getirildiği, eşit imar haklarının ihlal edildiği anlaşıldığından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinde imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Karar düzeltme aşamasında verilen Danıştay Altıncı Dairesinin 16/01/2019 tarih ve E:2018/3801, K:2019/271 sayılı kararıyla;
1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planında "Kentsel Servis Alanında" kalan 42880 ve 42876 sayılı adaların da uyuşmazlık konusu parseller ile birlikte bir imar planı revizyonu kapsamında ele alınarak üst ölçekli planla uyumlu şekilde "Kentsel Servis Alanı" kullanımına alınmamalarının; tek başına, diğer yönlerden üst ölçekli plana uygun olduğu belirlenen dava konusu imar planı değişikliklerini hukuka aykırı hale getirmeyeceği, söz konusu adaların da bir imar planı değişikliğiyle üst ölçekli imar planı ile uyumlu olacak şekilde kentsel servis alanı olarak belirlenmelerinin önünde hukuken herhangi bir engelin bulunmadığı,
Öte yandan, her ne kadar Mahkemece alınan bilirkişi raporunda, 5000 m2'den küçük olan çevredeki parsellerin emsal değeri 1.00 olarak belirlendiği halde, dava konusu imar planı değişiklikleriyle 5000 m2'den küçük olan ... ve ... sayılı parsellere 1.50 emsal verilmesinin uygun olmadığı belirtilmişse de; uyuşmazlık konusu parsellerin tümünün aynı imar adasında yer aldıkları ve bitişik vaziyette oldukları gözetildiğinde, 5000 m2'den küçük oldukları gerekçesiyle … ve … sayılı parseller için farklı yapılaşma koşulları öngörülmesinin imar adasındaki bütünlüğü bozacağı, bu nedenle uyuşmazlık konusu bütün parseller için aynı yapılaşma koşullarının öngörülmesinde hukuka aykırılık görülmediği,
Bu durumda, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu imar planı değişikliklerinin iptali yolunda verilen kararda isabet bulunmadığı sonucuna varılarak .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; dava konusu işlemlerin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idarelerden ... Belediye Başkanlığı ve davalı idareler yanında müdahil tarafından, Mahkemece verilen ısrar kararının Danıştay Altıncı Dairesi kararında yer alan gerekçeler doğrultusunda bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi ısrar kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Ankara İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlara yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılması üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un 6. maddesinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planların hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, anılan Kanun'un 8. maddesinde ise, planların tanımlanmasına yer verilerek planlar, bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planları üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
Dava konusu imar planlarının onaylandığı tarihte yürürlükte bulunan, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin 16. maddesinin 4. fıkrasında "Emsal", "Kat Alanı Kat Sayısı (KAKS) (Emsal): Yapının bütün katlardaki alanları toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayıdır. Katlar alanı bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ve kapalı çıkmalar dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonraki alanları toplamıdır. Açık çıkmalar, iç yüksekliği 1.80 m.yi aşmayan ve yalnızca tesisatın geçirildiği tesisat galerileri ve katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor bu alana katılmazlar. Kullanılabilen katlar deyiminden konut, işyeri, eğlenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, çalışmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye ayrılmak üzere yapılan bölümler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlaşılır." şeklinde düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Görülmekte olan davada uyuşmazlığın, dava konusu imar planı değişikliklerinin yalnızca Ankara İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlarda yapılması ile bu taşınmazlarda yapılan emsal artışı ve plan notlarıyla bodrum katların emsal harici tutulmasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararına dayanak alınan bilirkişi raporunda; dava konusu taşınmazlara "Kentsel Servis Alanı" kullanım kararı getirilmesi ile … ve … sayılı parsellere 1.50 emsal verilmesinin üst ölçekli planlara uygun olduğu, ancak … ve … sayılı parsellere de aynı emsal değerinin verilmesi ve benzer durumda bulunan diğer adaları da kapsayacak şekilde plan değişikliği yapılmak suretiyle bütüncül bir yaklaşımla üst ölçekli planlarla kademeli birlikteliğin sağlanması gerekirken, yalnızca dava konusu parsellerde değişiklik yapılmasının eşitlik ilkesini ihlal etmesinden dolayı dava konusu imar planlarının imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama tekniklerine uygun olmadığı yönünde görüş ve tespitlere yer verildiği görülmektedir.
Daire kararında da belirtildiği üzere, 1/25000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planında "Kentsel Servis Alanında" kaldığı anlaşılan dava konusu alandaki diğer imar adalarının da uyuşmazlık konusu parseller ile birlikte bir imar planı revizyonu kapsamında ele alınarak üst ölçekli planla uyumlu şekilde "Kentsel Servis Alanı" kullanımına alınmamalarının; tek başına, diğer yönlerden üst ölçekli plana uygun olduğu belirlenen dava konusu imar planı değişikliklerini hukuka aykırı hale getirmeyeceği açıktır. Ayrıca, söz konusu adaların da bir imar planı değişikliğiyle üst ölçekli plan ile uyumlu olacak şekilde "Kentsel Servis Alanı" olarak belirlenmelerinin önünde hukuken herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Öte yandan, her ne kadar Mahkemece alınan bilirkişi raporunda, 5000 m2'den küçük olan çevredeki parsellerin emsal değeri 1.00 olarak belirlendiği halde, dava konusu imar planı değişiklikleriyle 5000 m2'den küçük olan 6 ve 7 sayılı parsellere 1.50 emsal verilmesinin uygun olmadığı belirtilmişse de; dava konusu planların plan notlarının 1. maddesinde, emsal değeri konusunda, ... II. Etap Planına (84105/84105/4 no'lu plan) atıf bulunduğu, bu planda minumum parsel büyüklüğü 2500 m2, 5000 m2'den küçük parsellerin emsali 1.00, 5000 m2'den büyük parsellerin emsali ise 1.50 olarak belirlenmek suretiyle parsel büyüklüğüne göre kademeli emsal değeri belirlendiği anlaşılmaktadır.
Plan açıklama raporu ve plan notlarıyla bir bütünlük arz eden imar planlarında yer alan bu plan notuna göre, 5000 m2'den küçük olan … ve … sayılı parsellere, dava konusu imar planlarıyla 1.00 emsal değerinin, 5000 m2'den büyük olan … ve … sayılı parsellere ise 1.50 emsal değerinin verildiği ve bu haliyle dava konusu nazım ve uygulama imar planı değişikliklerinin üst ölçekli plana ve çevre yapılaşma koşullarına aykırılık teşkil etmediği anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla, dava konusu imar planı değişikliklerinde, dava konusu taşınmazlar için getirilen kullanım kararı ve bu taşınmazlara verilen emsal değerleri yönünden, imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine, planlama tekniklerine ve üst ölçekli planlara aykırı bir yön bulunmamaktadır.
Ancak, dava konusu imar planlarının onaylandığı tarihte yürürlükte bulunan, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin emsal tanımının yapıldığı 16. maddesinin 4. fıkrasında, emsal harici tutulabilecek alanların yalnızca "açık çıkmalar, iç yüksekliği 1.80 m.yi aşmayan ve yalnızca tesisatın geçirildiği tesisat galerileri ve katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor" olabileceği belirtildiği halde, dava konusu imar planlarının plan notlarının 1. maddesiyle 0.00 kotu altındaki alanların (bodrum katlar) tamamının emsale dahil olmadığı yönünde düzenleme getirildiğinden, dava konusu imar planı değişikliklerinin, bu düzenlemeyi içermesi yönünden imar mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden ... Belediye Başkanlığı ve davalı idareler yanında müdahilin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesinin temyize konu ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/12/2020 tarihinde, oybirliği ile karar verildi.