11. Hukuk Dairesi 2012/7079 E. , 2013/23286 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada İstanbul 31. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 20.10.2011 tarih ve 2011/16-2011/48 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 17.12.2013 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davalı ... vekili Av. ..., davacı asil ... ve davacılar vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, müvekkillerinden ...’un babası olan davalı ... ile yaptığı protokolle paydaşı bulundukları davacı şirket ve dava dışı İston Yapı End. A.Ş.’deki ... paylarının, bu şirketlerin tüm borçlarını ödemeyi ve davalı ile eşine ait taşınmazları ipotekten kurtarmayı taahhüt eden müvekkiline devri konusunda anlaştıklarını, şirketlerin özvarlığını yitirmeleri ve özellikle davalı ...’a büyük miktarda borçlanması nedeniyle davalı ...’un ayrıca kendisine ve eşine ait kooperatif payları ile bir taşınmazdaki payı vermeyi taahhüt ettiğini, protokolden sonra bu kooperatif payları ile taşınmazın davalı şirketin gösterdiği diğer davalı ...’e devredildiğini, müvekkilince protokolle yüklenilen edimlerin yerine getirilmesine karşın ipoteklerin fekkinden ve başlangıçta borca mahsup amacı ile ..."e devredilen ancak 3. kişiye satılan taşınmaz dışında kalan kooperatif paylarının mahsup amacıyla satılmaması ve kendisine iadesi için davacı ...’in yaptığı nakit ödeme nedeniyle mahsup gerekmeksizin davacı ...’a iadesi gereken 4 kooperatif payından sadece anılan davacının önceden devrettiği payın kendisine bedelsiz devredildiğini, diğer payların ise anlaşmaya aykırı olarak ...’a devredildiğini ileri sürerek, söz konusu kooperatif ortaklık paylarının davalı ... adına olan kaydının iptalini veya 54.400.000.000 TL"nin faiziyle davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, borcun tasfiyesiyle dava konusu kooperatif paylarının eski malikleri olan ...ve ...’a iade edildiğini savunmuştur.
Davalı ... vekili, protokolün davaya konu edilen (ve önceden Aygaz A.Ş.’ye borcun güvencesi olarak ipotek edilen) taşınmazları kapsamadığını savunmuştur.
Diğer davalı ... vekili, müvekkilinin elemanı bulunduğu Aygaz A.Ş.’nin direktiflerine göre hareket ettiğini, işlemlerle kişisel bağı bulunmadığını savunmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamaya, bilirkişi raporuna ve tüm dosya kapsamına göre, davaya konu olan sözleşmede Aygaz A.Ş.’ye olan borçların karşılığı olarak teminat amacıyla devredilen kooperatif hisselerinin mülkiyetinin davacıya geçeceğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, bu nedenle davalı ... tarafından şirketin borçlarına teminat teşkil etmesi amacıyla Aygaz A.Ş.’ye devredilen davaya konu olan kooperatif hisselerinin borçların ödenmesi sonucunda Aygaz A.Ş. tarafından davalı ...’e iade edilmesinde herhangi bir hukuka aykırılık olmadığı gibi davacıya bu kooperatif hisselerinin gerek davalı ... gerekse diğer davalılar tarafından iade edilmesini gerektirecek bir hukuki sebebin de olmadığı, davalıların sebepsiz zenginleşmediği, bu şekilde iade borcunun da bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmaması ile kendilerine devredilen davaya konu kooperatif paylarını davacılara devretmeleri yönünde kanuni veya akdi bir sorumluluklarının varlığı kanıtlanamayan davalılar ...ile ..."ün, davaya konu devirler nedeniyle davacılar zararına sebepsiz olarak zenginleşmelerinin de söz konusu olmadığının anlaşılmasına göre, anılan davalılar yönünden verilen davanın reddine ilişkin karar yerinde olup, davacılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, davacı ... ile davalılardan ... arasında yapılan protokole dayalı olarak davalı ..."a diğer davalılar tarafından devredilen kooperatif paylarının davacı adına tescili, bu mümkün olmadığı takdirde pay bedellerinin tahsili istemlerine ilişkindir. Davacı ile davalı ... arasında akdedilen 20.07.1995 tarihli protokol ile davalı ..."in paydaşı bulunduğu davacı şirket ve dava dışı İston Yapı End. A.Ş.’deki payların, bu şirketlerin tüm borçlarını ödemeyi ve davalı ... ile dava dışı eşine ait taşınmazları ipotekten kurtarmayı taahhüt eden davacı ..."a devrinin kararlaştırıldığı, şirketlerin öz varlığını yitirmeleri ve özellikle davalı ...’a büyük miktarda borçlanması nedeniyle davalı ...’un ayrıca kendisine ve eşine ait kooperatif payları ile bir taşınmazdaki payını vermeyi de taahhüt ettiği, protokolden sonra bu kooperatif payları ile taşınmazın davalı şirketin gösterdiği diğer davalı ..."e devredildiği hususlarında taraflar arasında bir çekişme mevcut değildir. Uyuşmazlıkta çözümü gereken yön, davalı ... ve dava dışı eşi tarafından davalılara devredilen davaya konu kooperatif paylarının borçların ödenmesinden sonra diğer davalılar tarafından davalı ..."a devrinin yerinde olup olmadığı, bu devrin davalı ... açısından sebepsiz zenginleşme teşkil edip etmediği noktasındadır. Davanın dayanağını oluşturan protokolde, davacı şirket ile dava dışı İston Yapı A.Ş."nin borçlarının tasfiyesi ve şirketlerin borçlarından dolayı davalı ..."un ayrıca kendisine ve eşine ait kooperatif payları ile bir taşınmazdaki payını vermesi kararlaştırılmış olup, bu protokol uyarınca davalı ..."un şirketlerin borçlarını ödemesi karşılığında şirketlerdeki hisselerini davacı ..."a devrettiği, şirket borçlarından dolayı kendisi ve dava dışı eşine ait kooperatif paylarını da şirketin borçlarına karşılık Aygaz A.Ş. veya göstereceği üçüncü bir kişiye devrini kabul ettiği anlaşılmakla, davalı ..."un davaya konu kooperatif paylarını devirdeki amacının borçlarını kapatmaya yönelik olduğu, protokolde yapılacak olan bu devirlerin borcun teminatını sağlamak amacıyla yapıldığı hususunda bir açıklık bulunmadığı gibi aksine borçların karşılığı olarak verileceğinin açıkça belirtilmesine göre, bu payların davalı şirket ve ..."e borcun tasfiyesi amacıyla verildiğinin kabulü gerekmektedir. Bu durumda borca karşılık devredilen payların, bu paylara isabet eden borcun sonradan davacılar tarafından ödenerek borcun tasfiyesi nedeniyle davalı ... "e devredilmiş olması halinde davalı ..."un bu nedenle davacı taraf aleyhine sebepsiz olarak zenginleşmiş olduğunun kabulü gerekir. Buna göre, davaya konu kooperatif paylarının davacılara devri hususunda yapılmış bir anlaşma mevcut olmadığından davacıların pay tescillerine yönelik istemleri yerinde değilse de borcun tasfiyesi amacıyla alacaklı tarafa bırakılan paylara ilişkin olarak davacılar tarafından yapıldığı ileri sürülen ödemelerin belirlenmesi ve ödenen miktarın sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde davalı ..."tan tahsiline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde yapılan devirlerin teminat amaçlı olup, borç ödenince yeniden ..."a devrinin hukuka uygun olduğu, davalının sebepsiz zenginleşmediği yönündeki gerekçe ile davalı ... yönünden de davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu yönden davacılar yararına bozulması gerekmiştir.
3- Davalı ... vekilinin temyizine gelince; bozma neden ve şekline göre, anılan davalı vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazının incelenmesine gerek görülmemiştir.
4- Davalılar Aygaz A.Ş. ve ... vekilinin temyiz istemine gelince; mahkeme kararının anılan davalılar vekiline 20.01.2012 tarihinde, davacılar vekilinin temyiz dilekçesinin ise 03.02.2012 tarihinde tebliğ edilmiş olmasına rağmen anılan davalılar vekilinin temyiz isteminin gerek HUMK’nın 432/4. maddesinde düzenlenen 15 günlük temyiz süresi gerekse katılım yoluyla temyizi düzenleyen aynı Kanun"un 433. maddesinde belirtilen 10 günlük süre geçirildikten sonra 20.02.2012 tarihinde temyiz edilmiş olmasına göre süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi 01.06.1990 gün ve ¾ sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay da bu konuda karar verebileceğinden, anılan davalılar vekilinin temyiz isteminin süre yönünden reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacılar yararına BOZULMASINA; (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gerek olmadığına; (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar Aygaz A.Ş. ve ... vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, takdir olunan 990,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalı ..."tan alınarak davacılara verilmesine, istek halinde aşağıda yazılı 266,70 TL harcın temyiz eden davalılar Aygaz A.Ş. ve ..."e iadesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalı ..."a iadesine, 12.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
03.01.2014 / AY