Danıştay 10. Daire 2020/993 Esas 2020/5486 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/993
Karar No : 2020/5486

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 22/10/2019 tarih ve E:2014/6128, K:2019/6997 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun 16. maddesi uyarınca Türk vatandaşlığına alınması istemiyle yaptığı başvurusunun reddi yolundaki İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün 10/10/2013 tarih ve 201 sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin; davacının talebi üzerine Kanunda aranan şartları taşıyıp taşımadığına yönelik yapılan araştırma sonucunda davacının, … Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K: … sayılı kararıyla "İmar kirliliğine neden olmak" suçundan bir yıl süreyle denetim süresine tabi tutulması nedeniyle talebinin reddedildiği ifade edilmiş ise de, ilgili suçun 5901 sayılı Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde belirtilen "milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama" kapsamında değerlendirilemeyeceği, davacının uzun yıllardır ülkemizde evlilik birliği içerisinde yaşadığı, eşine Türk vatandaşlığı verildiği, davacıya da verilmesine engel bir durum bulunmadığı anlaşıldığından tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME
TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Türk vatandaşlığını kazanma başvurusunda bulunan yabancılar hakkında Kanunda aranan şartları taşıyıp taşımadıklarına dair kurumlarca gerekli inceleme ve araştırmanın Bakanlık tarafından yaptırıldığı ve bu konuda nihai kararın da Bakanlığın yetkisinde olduğu belirtilerek, davacının başvurusu üzerine … Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan tahkikat neticesinde davacının … Asliye Ceza Mahkemesi kararıyla "İmar kirliliğine neden olmak" suçundan bir yıl süreyle denetim süresine tabi tutulduğunun tespit edildiği, bu haliyle geçmişte kamu düzenini bozmaya yönelik fiiller içerisinde olduğu dosya muhteviyatından açıkça görülen davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
2577 sayılı Kanun'un geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmü uyarınca, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 22/10/2019 tarih ve E:2014/6128, K:2019/6997 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : Bulgaristan uyruklu olan davacının Türk vatandaşı olan … ile … tarihinde evlendiği, 5901 sayılı Kanun'un 16. maddesi uyarınca evlenme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanma istemiyle başvuruda bulunduğu, ancak bu başvurunun anılan Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca uygun bulunmadığından bahisle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5901 Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun "Türk Vatandaşlığının Evlenme Yoluyla Kazanılması" başlıklı 16. maddesinde, "Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde;
a) Aile birliği içinde yaşama,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama, şartları aranır.
(2) Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi halinde birinci fıkranın (a) bendindeki şart aranmaz.
(3) Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancılar evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyiniyetli iseler Türk vatandaşlığını muhafaza ederler." hükmü yer almaktadır.
6/4/2010 tarih ve 27544 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Vatandaşlığı Kanunu'nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin "Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması ve müracaat makamlarınca başvurunun işleme alınmasında uygulanacak esaslar" başlıklı 25. maddesinde, "...(2) Başvuruda bulunan yabancı hakkında müracaat makamlarınca araştırma yapılır. Araştırma sonucunda yabancının;
a) Bir Türk vatandaşı ile üç yıldan beri evli olmadığı,
b) Evliliğin boşanma veya müracaat tarihinden önce ölüm gibi nedenlerle son bulduğu,
c) Herhangi bir suçtan dolayı yargılamasının devam ettiği veya hükümlü ya da tutuklu olduğu,
ç) 26 ncı madde uyarınca istenen belgeleri ibraz edemediği,
anlaşıldığı takdirde başvurusu kabul edilmez ve bu hususta ilgilisine gerekli tebligat yapılır..." hükmüne;
Aynı Yönetmeliğin ''Araştırma, soruşturma ve geçerlilik süresi'' başlıklı 72. maddesinin 5. fıkrasında ise, "İlgili kurumlarca yapılan araştırma sonucunda Anayasa ile kurulu devlet düzenini yıkma yolunda faaliyette bulunduğu, bu faaliyetlerde bulunanlarla işbirliği yaptığı veya bunları maddi olarak desteklediği, Türkiye Cumhuriyetinin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğüne karşı yurt içinde veya dışında, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarla ilgili faaliyetlerde bulunduğu, isyan, casusluk ve vatana ihanet suçlarına katıldığı, silah ve uyuşturucu madde kaçakçılığı, insan kaçakçılığı ve insan ticareti yaptığı veya bunlarla ilişki içerisinde bulunduğu tespit edilenler ile taksirli suçlar hariç olmak üzere ertelenmiş, zamanaşımına uğramış, hükmün açıklanması geriye bırakılmış, paraya çevrilmiş veya affa uğramış olsa dahi, altı aydan fazla hapis cezası alanlar Türk vatandaşlığını kazanamaz." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanun'un 16. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, Türk vatandaşlığına alınabilmek için öngörülen millî güvenlik kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmama koşulu ile anılan Kanun'a dayanılarak çıkarılan Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 72/5 maddesinde ertelenmiş olsa da 6 aydan fazla hapis cezası alanların Türk vatandaşlığına alınamayacağı yolundaki düzenleme karşısında, dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden davacının, … Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla "İmar kirliliğine neden olmak" suçundan … hapis cezasıyla cezalandırıldığı, hükmolunan bu hapis cezasının 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 321. maddesi uyarınca ertelendiği görüldüğünden, yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmüne uygun olarak davacının Türk vatandaşlığına alınmaması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Bu nedenle, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…. , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 01/12/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.