Danıştay 6. Daire 2019/10365 Esas 2020/11894 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10365
Karar No : 2020/11894

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediyesi Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir İli, Balçova İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca … tarih ve … sayılı Balçova Belediye Encümeni kararı ile verilen para cezasının kaldırılması isteğiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Balçova Belediye Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 13/05/2015 tarih ve E:2014/1650, K:2015/3954 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararda; Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte veya gereken hallerde yürürlüğe gireceği tarihin ayrıca kararlaştırıldığı durumlarda kanun hükümlerinin belirlenen tarihte yürürlükten kalkacağı ve Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarının geriye yürümeyeceği hususu dikkate alındığında, davacı adına imar para cezası verilmesine ilişkin 22/05/2008 tarih ve 149 sayılı Balçova Belediye Encümeni kararının, Anayasa Mahkemesinin iptal kararının yürürlüğe girmesinden önce tesis edildiği, iptal kararının geriye yürütülmesinin ise mümkün olmadığı ve söz konusu encümen kararı ile belirlenen para cezasının iptali isteğiyle davacı tarafından dava açılmayarak para cezasının kesinleştiği anlaşıldığından, davacının 35.000,00 TL para cezasının kaldırılması isteğiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, … tarih ve … sayılı Balçova Belediye Encümeni kararı ile 35.000,00-TL para cezası verildiği, bu para cezasının 2013 yılı Kasım ayı dahil 23.830,00-TL'sini ödediğini, ancak 23/09/2013 tarihi itibarıyla para cezasının 20.530,00-TL ödedikten sonra Anayasa Mahkemesinin 17/04/2008 tarihli iptal kararını öğrendiğini, buna göre, para cezasının iptal edilmiş hükme dayalı olarak verildiğinin anlaşıldığı, her ne kadar Anayasa'da, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları geriye yürümeyeceği düzenlenmiş ve iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihin ayrıca kararlaştırılabileceği düzenlenmiş ise de, yargı yerlerinin bakmakta olduğu uyuşmazlıklarda hukuka ve Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiş kuralları uygulaması, Anayasanın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı, somut olayda da, verilen para cezasının, henüz o tarihte yürürlüğe girmemiş olsa dahi, Anayasa Mahkemesince iptal edilen hükme dayanması nedeniyle hukuka aykırı olduğundan, söz konusu para cezasının kaldırılması isteğiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde de hukuka aykırılık bulunduğu, dolayısıyla Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
İzmir İli, Balçova İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığının 10/03/2008 tarihli yapı tatil zaptı ile tespit edilmesi üzerine, … tarih ve … sayılı Balçova Belediye Encümeni kararıyla 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin uyarınca 35.000,00-TL para cezası verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 17/04/2008 tarihli kararıyla para cezasının dayanağı kanun hükmünün iptal edilmesi üzerine, davacı tarafından para cezasının dayanağı kalmadığından bahisle, verilen para cezasının kaldırılması isteğiyle yapılan başvuru, … tarih ve …sayılı Balçova Belediye Başkanlığı işlemi ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine, anılan encümen kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; ''Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır.'' hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare hukukunda geçerli bulunan, "yetkide paralellik" ve "usulde paralellik" ilkeleri gereğince; kanunda aksi yönde bir hüküm bulunmadığı sürece idari işlemlerin tesisinde geçerli olan yetki ve şekil kurallarının o işlemin kaldırılmasında ya da iptal edilmesinde de geçerli olacağı kabul edilmektedir. Diğer bir ifadeyle; bir idari işlem hangi makam ya da merci tarafından hangi şekil kuralları izlenilerek tesis edilmişse, aksi yönde yasal bir düzenleme bulunmadığı sürece işlemin aynı makam ya da merci tarafından ve aynı şekil kuralları doğrultusunda iptal edilmesi veya kaldırılması gerekmektedir. Bununla birlikte, idari işlemlerin iptal edilmesi veya kaldırılması istemiyle yapılan başvuruları inceleme ve söz konusu başvurular hakkkında karar verme yetkisinin de kanunda aksi yönde bir hüküm bulunmadığı müddetçe söz konusu işlemleri tesis etme yetkisine sahip olan makam ya da mercilere ait olduğu açıktır.
Uyuşmazlıkta, Balçova Belediye Encümeni kararıyla 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca verilen para cezasının kaldırılması isteğiyle davacı tarafından yapılan başvuru, … tarih ve … sayılı … Belediye Başkanlığı … Müdürlüğü işlemiyle reddedildiği, 3194 sayılı Kanun uyarınca imar para cezası verme yetkisi bulunmayan İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün, belediye encümeni kararı ile verilmiş bulunan imar para cezasının kaldırılması isteğiyle yapılan başvuru üzerine doğrudan işlem tesis etme yetkisinin bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 01/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.