Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe İade

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
İş sözleşmesinin haklı ve geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini belirtilen davacı işçi feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili ................. Büyükşehir Belediyesinin 24.12.2014 tarihli yazısında davacının da aralarında bulunduğu bir kısım güvenlik görevlilerinin görev talimatına uymadıkları, devriye atmadıkları, nöbet kulubesi içerisinde yemek pişirdikleri, ve asıl işveren Belediyenin imajına zarar verdikleri gerekçesiyle tutanak tutulduğu, davacının savunmasında nöbet kulubesinde yemek pişirdikleri hususunu kabul etmediğini, şirketin imajına da zarar veren bu eylem nedeniyle iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece davacının güvenlik görevlisi olarak görev yaptığı parkta diğer güvenlik görevlileri ile birlikte güvenlik görevlilerine ait kulübede hepsinin toplanarak yemek pişirmeleri, görevlerini yapmamaları nedeniyle davacının iş aktinin feshedildiği, davalı işyerinde çalışan güvenlik görevlileri için uygun bir yemek saati düzenlemesi bulunmadığı, orada yemek için toplanmış olmalarının devriye yapmadıklarını göstermeyeceği, insani bir ihtiyaç olan yemek ihtiyaçlarını gidermek için bir araya gelerek evden getirdikleri yemeği yemelerinin geçerli bir fesih nedeni olmayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması rizikosundan kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarına dayanan fesih, herşeyden önce, iş sözleşmesinin işçi tarafından ihlal edilmesini şart koşmaktadır. Bu itibarla, önce işçiye somut olarak hangi sözleşmesel yükümlülüğün yüklendiği belirlendiği, daha sonra işçinin, hangi davranışı ile somut sözleşme yükümlülüğünü ihlal ettiğinin eksiksiz olarak tespit edilmesi gerekir. Şüphesiz, işçinin iş sözleşmesinin ihlali işverene derhal feshetme hakkını verecek ağırlıkta olmadığı da bu bağlamda incelenmelidir. Daha sonra ise, işçinin isteseydi yükümlülüğünü somut olarak ihlal etmekten kaçınabilip kaçınamayacağının belirlenmesi gerekir. İşçinin somut olarak tespit edilmiş sözleşme ihlali nedeniyle işverenin işletmesel menfaatlerinin zarar görmüş olması şarttır.
İşçinin yükümlülüklerinin kapsamı bireysel ve toplu iş sözleşmesi ile yasal düzenlemelerde belirlenmiştir. İşçinin kusurlu olarak (kasden veya ihmalle) sebebiyet verdiği sözleşme ihlalleri, sözleşmenin feshi açısından önem kazanır. Geçerli fesih sebebinden bahsedilebilmesi için, işçinin sözleşmesel yükümlülüklerini mutlaka kasıtlı ihlal etmesi şart değildir. Göstermesi gereken özen yükümlülüğünün ihlal edilerek ihmali davranış ile ihlali yeterlidir. Buna karşılık, işçinin kusuruna dayanmayan davranışları, kural olarak işverene işçinin davranışlarına dayanarak sözleşmeyi feshetme hakkı vermez. Kusurun derecesi, iş sözleşmesinin feshinden sonra iş ilişkisinin arzedebileceği olumsuzluklara ilişkin yapılan tahminî teşhislerde ve menfaatlerin tartılıp dengelenmesinde rol oynayacaktır.
İşçinin iş sözleşmesini ihlal edip etmediğinin tespitinde, sadece asli edim yükümlülükleri değil; kanundan veya dürüstlük kuralından doğan yan edim yükümlülükleri ile yan yükümlerin de dikkate alınması gerekir. Sadakat yükümü, sözleşmenin taraflarına sözleşme ilişkisinden doğan borçların ifasında, karşı tarafın şahsına, mülkiyetine ve hukuken korunan diğer varlıklarına zarar vermeme, keza sözleşme ilişkisinin kapsamı dışında sözleşme ile güdülen amacı tehlikeye sokacak özellikle karşılıklı duyulan güveni sarsacak her türlü davranıştan kaçınma yükümlülüğünü yüklemektedir.
İşçinin iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini kusurlu olarak ihlal ettiğini işveren ispat etmekle yükümlüdür.
İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesih sebebi, işçinin kusurlu bir davranışını şart koşar.
4857 Sayılı İş Kanunu"nun 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinde, ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan haller sıralanmış ve belirtilen durumlar ile benzerlerinin varlığı halinde, işverenin iş sözleşmesini haklı fesih imkânının olduğu açıklanmıştır. Yine değinilen bendin (e) alt bendinde, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan işçi davranışlarının da işverene haklı fesih imkânı verdiği ifade edilmiştir. Görüldüğü üzere yasadaki haller sınırlı sayıda olmayıp, genel olarak işçinin sadakat borcuna aykırılık oluşturan söz ve davranışları işverene fesih imkânı tanımaktadır.
Somut olayda davacı özel güvenlik görevlisi olarak çalışmıştır. Davacı dahil güvenlik görevlisi 8 işçi hakkında görev talimatına uymadıkları, devriye atmadıkları, nöbet kulubesi içerisinde yemek pişirdiklerinin tespit edildiğine dair 24.12.2014 tarihinde tutanak tutulmuş ve aynı tarihte iş akdi feshedilen 4 işçi hakkında görev yaptığı birim vardiya personeliyle çatışma yaşayarak diğer personellerin iş verimini olumsuz etkilediği, resmi görev ve kıyafete yakışmayan davranışlarda bulundukları gerekçesiyle göstermelik bir tutanak daha tutularak eşit işlem ilkesi aşılmaya çalışılmıştır. Bu tespitten öncesine ait özlük dosyasında dair herhangi bir olumsuzluğu bulunmayan davacı ve diğer güvenlik görevlilerinin olaydaki kusuru yaptıkları güvenlik işinin ihmal ve kusuru kabul etmeyecek şekilde riskli bir görev oluşundandır. Bu nedenle davacı ve arkadaşlarının yemek süresince bile olsa toplu bir şekilde görev yerlerini terketmesi haklı fesih nedenidir. Yemek yeme eyleminin de nöbetleşe yapılması gerekmekte olup güvenlik zaafiyeti oluşmasına fırsat verilmemesi gerekir. İşverence hakkında tutanak tutulan 8 güvenlik görevlisinden 4 tanesinin iş akdinin feshedilip diğerlerinin feshedilmemesi işverenin eşit davranma yükümlülüğünün ihlali anlamına gelir. Bu nedenle haklı fesih geçerli feshe dönüşmüştür.Davanın reddi gerekirken yazıl gerekçe ile kabulü hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Alınması gereken 29,20 TL peşin harçtan yatırılan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,50 TL harcın davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4. Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı yargılama gideri 41,60 TL"nin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5.Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6.Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
7.Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, 27/01/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.