17. Hukuk Dairesi 2014/24570 E. , 2017/6405 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ile davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili,20.01.2006 tarihinde davalıların idaresindeki araçların karıştığı çift taraflı trafik kazası sonucu müvekkillerinin eşi - babası ..."ın ölümüne sebep verdiklerini, davalıların bu ölüm olayı nedeniyle ... Ağır Ceza Mahkemesinin 2006/39 esas ve 2007/78 Sayılı kararıyla yargılanarak cezalandırıldıklarını, ceza dosyasında kazanın oluşumunda davalı ..."nun %60, diğer davalı ..."ün %20 kusurlu olduğunun belirlendiğini, müvekkilleri için (fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla) 1.000 TL maddi tazminat, 10.000 TL manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak müvekkillerine verilmesine karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazmiat talebini davacı müvekkili... 38.000 TL"ye yükseltmiş, maddi ve manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; 28.524,15 TL destekten yoksun kalma tazminatının 20.01.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacı ..."a verilmesine, diğer davacılar yönünden taleplerin reddine, 5.000 TL manevi tazminatın davalılardan alınarak davacı ..."a verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı ... vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekili ile davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine yöneliktir.
Müterafik kusur; aynı şartlar altındaki makul, dürüst ve ortalama bir kişinin, kendi menfaati icabı, zarara uğramamak için kaçınacağı veya kaçınması gereken bir davranış tarzını ifade etmektedir. (EREN, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Y. 2015. S. 582) Zararın doğumu ya da artmasına yol açan fiil, zarar görenin davranışlarından ileri gelmişse müterafik (ortak) kusurdan söz edilir. (KILIÇOĞLU, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Y. 2012, s.418) Buna göre, müterafik kusur indirimi için zarar görenin, zararı önleyici ya da azaltıcı tedbirleri almamasında kusurlu olması aranmaktadır.
Somut olayda; ceza yargılaması aşamasında müteveffa..."ın kask takmamış olması nedeni ile kusuru olduğu belirtilmiş olup davacılar vekili de bu nedenle desteğin %20 kusur oranı dışında kalan ve davalıların toplamda %80 kusur oranına dayalı olarak dava açmıştır.Başka bir deyişle davacı dava açarken desteğin müterafik kusurunu gözeterek davasını açmıştır.
Davacıların talep edebileceği tazminat miktarıyla ilgili hesaplamayı içeren bilirkişi raporunda, davalıların %80 oranındaki kusuruna göre davacı eş ... için 38.032,21 TL. tazminat hesaplaması yapılmış, mahkemece davacının hatır için taşınmakta olması ve müterafik kusuru bulunduğu belirtilerek hesaplanan toplam tazminat miktarından %25 oranında indirim yapılarak 28.524,15 TL maddi tazminat alacağına hükmedilmiştir.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda, 6098 sayılı TBK"nun 51. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Somut olayda, destek... ile davalı sürücü ..."ün arkadaş oldukları, desteğin
gezmek için araca bindiği ve ücret karşılığı olmaksızın taşınması sırasında kazanın meydana geldiği dosya kapsamıyla sabittir. Mahkemece karar verilirken, somut olayda hatır taşıması bulunduğu kabul edilmiş ise de, tazminattan müterafik kusur ile birlikte toplam %25 oranında indirim yapılmıştır. Mahkemece, somut olayda hatır taşıması olduğunun kabulü ve hatır taşıması nedeniyle tazminattan indirim yapılması doğru olmakla birlikte,hesaplanan tazminattan Dairemizin yerleşik uygulamaları uyarınca hatır taşıması indirimi olarak sadece %20 oranında indirim yapılması gerekirken, dava açılırken desteğin müterafik kusurunun gözetilmiş olduğu dikkate alınmadan müterafik kusur nedeni ile mükerrer şekilde indirim yapılarak, tazminattan hatır taşıması nedei ile %20 oranında indirim yapılması yerine müterafik kusur da dahil edilerek toplam %25 oranında indirim yapılmış olması doğru görülmemiştir.
3-Davacılar ... ve ... destek...."ın kızları olup dava dilekçesinde bu davacılar yönünden manevi tazminat talebi bulunmasına rağmen mahkemece gerekçe gösterilmeksizin davacılar ... ve ..."in manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
4-Yargılamaya hakim olan ilkelerden olan “taleple bağlılık ilkesi” 1086 sayılı HUMK"nın 74. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 26) düzenlenmiş olup, hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ve ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez.
Davacılar vekili dava dilekçesinde, davacılar eş ve iki çocuk için toplam 10.000 TL manevi tazminat talep etmiş,12.06.2008 havale tarihli dilekçesi ile de, tazminatın eşit şekilde müvekkillerine paylaştırılmasını talep etmiş olup mahkemece davacı ... lehine talep aşılarak 5.000 TL manevi tazminata hükmedilmesi bozma nedenidir.
5-Bozma neden ve şekline göre davalı ... vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin ve davacılar vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine; (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (5) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin vekalet ücretine ilişkin bulunan temyiz itirazlarının
incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ile davalı ..."e geri verilmesine 06/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.