MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... vd. aleyhine 04/05/2009 gününde verilen dilekçe ile manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 27/03/2012 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız şikayet nedeniyle uğranılan manevi zararın tazmini istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, usulsüz olarak hayvan otlattıklarından dolayı davalılar hakkında idari para cezası kesmek için hayvanlara geçici olarak el koyduğunu, davalıların asılsız suçlamalarla kendisini savcılığa şikayet ettiklerini, bu yüzden kişilik haklarının zarar gördüğünü iddia ederek, manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
Davalılar, yasal şikayet haklarını kullandıklarını belirterek, istemin reddedilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Yerel mahkemece, şikayet hakkının kötüye kullanıldığı kabul edilerek, istemin bir bölümünün kabulüne karar verilmiştir.
Şikayet hakkı, diğer bir deyimle hak arama özgürlüğü; Anayasa’nın 36. maddesinde; “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir”şeklinde yer almıştır. Hak arama özgürlüğü bu şekilde güvence altına alınmış olup; kişiler, gerek yargı mercileri önünde gerekse yetkili kurum ve kuruluşlara başvurmak suretiyle kendilerine zarar verenlere karşı haklarının korunmasını, yasal işlem yapılmasını ve cezalandırılmalarını isteme hak ve yetkilerine sahiptir.
Anayasanın güvence altına aldığı hak arama özgürlüğünün yanında, yine Anayasanın “Temel Haklar ve Hürriyetlerin niteliği” başlığını taşıyan 12. maddesinde herkesin kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahip olduğu belirtildikten başka, 17. maddesinde de, herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip bulunduğu da düzenleme altına alınmış bulunmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 24. maddesinde, kişilik haklarına yapılan saldırının unsurları belirtilmiş ve hukuka aykırılığı açıklanmıştır. 25.maddesinde ise, kişilik haklarına karşı yapılan saldırının dava yolu ile korunacağı açıklanmış, BK.nun 49. maddesinde ise saldırının yaptırımı düzenlemiştir.
...

Hak arama özgürlüğü ile kişilik haklarının karşı karşıya geldiği durumlarda; hukuk düzeninin bu iki değeri aynı zamanda koruma altına alması düşünülemez. Daha az üstün olan yararın, daha çok üstün tutulması gereken yarar karşısında o olayda ve o an için korumasız kalmasının uygunluğu kabul edilecektir. Hak arama özgürlüğü, diğer özgürlüklerde olduğu gibi sınırsız olmayıp kişi salt başkasını zararlandırmak için bu hakkı kullanamaz. Bu hakkın hukuken korunabilmesi ve yerinde kullanıldığının kabul edilebilmesi için şikayet edilenin cezalandırılmasını veya sorumlu tutulmasını gerektirecek yeterli kanıtların mevcut olması da zorunlu değildir. Şikayeti haklı gösterecek bazı emare ve olguların zayıf ve dolaylı da olsa varlığı yeterlidir. Bunlara dayanarak başkalarının da aynı olay karşısında davalı gibi davranabileceği hallerde şikayet hakkının kullanılmasının uygun olduğu kabul edilmelidir. Aksi halde şikayetin hak arama özgürlüğü sınırları aşılarak kullanıldığı, kişilik değerlerine saldırı oluşturduğu sonucuna varılmalıdır.
Somut olayda; komşu köyden olan davalıların, davacının muhtarı olduğu köy sınırlarında hayvan otlatmasından dolayı, davacı tarafından idari para cezası kesilmek için hayvanların bir kısmına zorla el konulduğu, hayvanların koruma bekçileri nezaretinde muhtarlığa götürülmek istendiği, bu nedenle taraflar arasında tartışma yaşandığı anlaşılmaktadır. Davalılar, davaya konu şikayet dilekçelerinde; kendilerine silahla saldıran, hayvanları zorla götüren ve daha sonra eksik teslim eden şahıslardan şikayetçi olduklarını bildirmişlerdir. Yapılan soruşturma sonucu, hayvanların yasal görev kapsamında muhtarlığa götürülmesinden dolayı hırsızlık gibi bir eylemin söz konusu olmadığı kabul edilmiş, av tüfeği ile ateş etme eylemine ilişkin olarak ise, delil yetersizliğinden takipsizlik kararı verilmiştir. Delil yetersizliğinden takipsizlik kararı verilmesi tek başına şikayetin haksız olduğu anlamına gelmez. Yukarıda anlatıldığı üzere şikayet, bazı somut olgu ve olaylara dayanmaktadır. Ortada şikayeti gerektirecek derecede yeterli belirtiler (emareler) bulunmaktadır. Davalılar tarafından sunulan şikayet dilekçesinde yer alan ifadelerin, davalıların hayvanlarına el konulması sürecinde yaşadıkları bir takım sorunları dile getirmek amacına yönelik olduğu, kullanılan ifadelerin amacı, kullanıldığı yer ve ifade ediliş tarzı dikkate alındığında hak arama sınırları içerisinde kaldığı, olayın oluş biçimine uygun düşmeyen veya doğrudan davacının şahsını hedef alan ve kişilik haklarına saldırı teşkil eden bir ifadenin bulunmadığı kabul edilmelidir.
Şu halde, yerel mahkemece, açıklanan yönler gözetilerek, davalıların şikayet haklarını yasal sınırlar içinde kalarak kullandıkları sonucuna varılıp, istemin tümden reddine karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan yazılı gerekçeyle, davalıların manevi tazminat ile sorumlu tutulmuş olmaları usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 16/09/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.