BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/279 Esas 2019/877 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/279 Esas
KARAR NO : 2019/877

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/03/2018
KARAR TARİHİ : 18/09/2019
Mahkememizde görülen Menfi Tespit davasının yapılan yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ile terlik alım satım hususunda ticari ilişkisinin bulunduğunu, bu kapsamda 4 adet çeki davalıya verdiğini, söz konusu çeklerden dava konusu çek haricindeki diğer çeklerin tamamının muhattap banka tarafından davalıya ve öteki cirantalara ödendiğini, ancak davalının çekler karşılığında teslimi gereken merdane terlik takımlarını müvekkiline teslim etmediğini, dolayısıyla sipariş avansı olarak davalı ... emrühavalesine düzenlenen 10/07/2017 tarihinde teslim edilen 31/03/2018 keşide tarihli bedelsiz kalan çek nedeniyle İİK'nın 72 maddesi uyarınca borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı davaya yanıt vermemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava hukuksal niteliği itibariyle, temel ilişki kapsamında verilen çeklerin avans çeki iddiasına dayalı olarak edimin yerine getirilmemesi nedeniyle bedelsiz kalan çeke binaen İİK'nın 72 maddesi uyarınca menfi tespit istemine ilişkindir.
Davacı defter ve kayıtlarının incelenmesinde davaya konu çekin yargılama devam ederken 02/04/2018 tarihinde ... Şubesi kanalıyla takastan ödendiği, ödenmiş olan işbu çek bedelinin 36.000,00-TL yönünden istirdat davasına dönüştüğü anlaşılmaktadır. İşbu ödeme işlemi de davacı şirket ticari defterlerinin 10/04/2018 tarihinde ... nolu yevmiye maddesi ile kaydedilmiştir. Davalı taraf ise davaya yanıt vermediği gibi yargılamayı takip etmeyerek belirlenen inceleme gün ve saattinde defter ibrazında da bulunmamıştır.
Dava dilekçesindeki anlatımlardan dava konusu çek ile dava dışı çeklerin ticari ilişki kapsamında avans çeki olarak verildiği iddia edilmektedir. Dava konusu çekin davacı kayıtlarında sipariş avansı olarak kaydedildiği görülmüş ise de davalı taraf defter sunmadığından bu çeklerin ne şekilde kayıtlı olduğu teyit edilememiştir.
Bilindiği üzere, çek prensip olarak mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verildiğinden avans olarak verildiğinin ispat yükü davacıdadır. ( Yargıtay 19 HD 15/05/2019 2018/3560 Esas, 2019/3195 Karar ) Tek başına davacının kendi deftlerine çekleri sipariş avansı olarak kaydetmesi davalıyı münhasıran borçlu konumuna sokmaz. Kaldı ki taraflar arasında delil sözleşmesi de bulunduğu anlaşılamamıştır. Buna göre, davacının defter ve kayıtlarının kendi lehine delil teşkil etmesi için karşı taraf defterleri ile birbirini doğrulaması esastır. Diğer yandan temel ilişkiyi tevsik edici özellikle söz konusu çeklerin avans amacıyla verileceğini belirtir davalıdan sadır olmuş herhangi bir imzalı yazılı sözleşme de sunulmuş değildir. Dolayısıyla, çekin ödeme amaçlı verildiğine ilişkin yasal karine çürütülemediğinden ispatlanamayan davanın aşağıdaki şekilde reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 44,40- TL ret harcından peşin alınan 614,79-TL harcın mahsubu ile artan 570,39-TL harcın istek halinde yatıran davacıya iadesine,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-HMK'nın 333. maddesi gereğince, mahkeme veznesine depo edilen gider avansından kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesi ile birlikte yatıran tarafa iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda HMK'nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 18/09/2019

Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır

*5070 Sayılı Kanun Gereğince Elektronik İmza İle İmzalanmıştır.*