MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 19. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 06/10/2015 tarih ve 2013/291-2015/337 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 20/12/2016 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, dava dışı ... Uluslararası Nak. ve Tic. Ltd. Şti. ile müvekkili şirket arasında davalı Vakfa ait 4 adet prefabrik evin 2 adet tır ile ..."ndan Irak/Kerkük"e taşınması konusunda anlaşma yapıldığını, müvekkili tarafından malların 2 adet tırla ... Gümrüğü"ne kadar götürüldüğünü, gümrükte beyanname açılabilmesi için gerekli olan mal faturası ile diğer evrakın sunulmaması, mal sahibi ve ihracatçı sıfatıyla davalı Vakıf adına gümrük işlemleri yapmaya yetkili bir şahsın gelmemesi, vekaletname de vermemesi nedeniyle mal yüklü tırların gümrükten geçemediğini, bu nedenle müvekkilince tırların ... Parkı"na çekildiğini, prefabrik evleri TTK"nda bulunan hapis hakkını kullanarak tır garajında ücret ödemek suretiyle muhafaza altına aldığını, müvekkiline 11.08.2006-24.08.2009 tarihleri arasında toplam 44.320 TL bedel tahakkuk ettirildiğini, kira bedelinin müvekkil şirket tarafından üstlenildiğini, söz konusu kira bedelinin tahsili için başlatılan icra takibine davalının itirazı üzerine icra takibinin durduğunu ileri sürerek itirazın iptaline, takibin devamına ve %40"tan az olmamak üzere icra inkar tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taşıma sözleşmesinde taşıyıcının ... Nak. İhr. Ltd. Şti, göndericinin davacı şirket olduğunu, müvekkilinin sözleşmenin tarafı olmadığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, bu konuda kesin hüküm bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, davalı ile dava dışı ... Ltd. Şti. arasında oluşan icap-kabul çerçevesince 2 adet küçük, 2 adet büyük konteynerin 03/08/2006 tarihinde Gölbaşı"ndan Irak/Kerkük"e taşınması konusunda mutabakat oluştuğu, taşıma konusu mallar 03/08/2006 tarihinde Tırlara yüklenerek 172006-7 nolu irsaliyeler düzenlendiği, Tır"ın ... Gümrüğü"ne kadar geldiği ancak gümrük beyannamesi düzenlenebilmesi için gerekli olan mal faturası ve diğer evrakın sunulmadığı, mal sahibi ya da ihracatçı sıfatıyla davalı Vakıf adına gümrük işlemlerini yapmaya bir yetkili ya da vekil gelmediğinden Tırların Irak"a geçiş yapamadığı, taşıyıcının CMR"den doğan yükümlülüklerini ifa ettiği ancak göndericinin sorumluluklarını yerine getirmemesi nedeniyle yükün teslim olunamadığı, CMR Konvansiyonu"nun 11.maddesinde "Malların teslimatı öncesi sevk mektubunda belirlenen şartları alıcı yerine getirmedi ise taşıyıcı göndericiden talimat isteyecektir." hükmünün düzenlendiği, davacının davalıya ihtarname çekerek taşıma konusu malın Tır"da yüklü olarak bekletildiği, eksik belgelerin tamamlanması gerektiğini bildirmesine rağmen davalı tarafından mallar teslim alınmadığı için davacının park ücreti ödemek zorunda kaldığı, yükümlülüklerini yerine getirmeyen davalının park ücretinden sorumlu olduğu, CMR Konvansiyonu"nun 7. maddesinde göndericinin gerekli evrakı taşıyıcıya vermesi gerektiği, gerekli evrakı vermediği takdirde taşıyıcıya karşı sorumlu olacağının düzenlendiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davalının itirazının kısmen iptali ile takibin asıl alacak 51.200,00 TL, faiz 3.686,40 TL olmak üzere toplam 54.886,40 TL üzerinden devamına, fazlaya ilişkin talebin ve icra inkar tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2007/494 E. 2008/176 K. sayılı ilamına konu talepler ile işbu dava konusu taleplerin farklı bulunmasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, malların tesliminden önce tamamlanması gereken gümrük ve diğer formalitelerin yerine getirilmemesi nedeniyle davacı taşıyıcının yükü muhafaza için ödemek zorunda kaldığı garaj kira bedelinin tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma ilamında belirtildiği üzere dava konusu taşıma CMR Konvansiyonu hükümlerine tabi bir taşımadır. CMR Konvansiyonu"nun 11. maddesi hükmüne göre gönderen, gümrük ve diğer formalitelerin yerine getirilmesi için gerekli olan, taşıyıcının talep ettiği belge ve bilgileri taşıyıcıya vermekle yükümlüdür. Aynı maddenin ikinci paragrafında gönderenin, anılan belgelerin bulunmamasından, yetersiz veya usule aykırı oluşundan doğacak zarar, ziyan ve hasardan (belgelerin uygunsuzluğundan dolayı taşıtın yetkili organlarca bekletilmesi nedeniyle oluşan zarar dahil) taşıyıcıya karşı sorumlu olduğu düzenlenmiştir.
CMR Konvansiyonu"nun 14. maddesi hükmüne göre yük teslim yerine varmadan önce mukavelenin sevk mektubunda öngörülen koşullara göre uygulanmasının imkansız hale gelmesi durumunda taşıyıcının CMR Konvansiyonunun 12. maddesi gereğince yüke tasarruf etmesi gereken kişiden talimat istemesi gerekmektedir. Taşımanın imkansızlaşması durumunda taşıyıcının mallara tasarruf etme yetkisi bulunan şahıs adına malları boşaltma veya satma yetkisi vardır. CMR"nin 16/2. maddesinde düzenlenen bu hakkın kullanılmasıyla, taşıma işi sona erer (Doç.Dr. Ziya AKINCI, Karayolu ile Milletlerarası Eşya Taşımacılığı ve CMR, ... 1999, syf. 74,75).
Somut olayda davalı ile dava dışı ... Uluslararası Nak. İth. İhr. İnş. Turz. Ltd. Şti. arasında davalıya ait yükün ..."dan Irak Kerkük"e taşınması konusunda 19.07.2006 tarihinde anlaşma yapıldığı, daha sonra davacı ile dava dışı ... Uluslararası Nak. İth. İhr. İnş. Turz. Ltd. Şti. arasında imzalanan 01.08.2006 tarihli sözleşme ile dava dışı ... Ltd.Şti"nin üstlendiği taşıma işinin davacı tarafından üstlenildiği, taraflar arasındaki 04.08.2006 tarihli sözleşme ile taşınacak yükün 2 adet küçük ev tipi boş konteyner, 2 adet büyük ev tipi konteyner olarak değiştirildiği, davacının buna göre taşımaya başladığı, davacının dava dışı ... Ltd.Şti"ne çektiği 04.08.2006 tarihli ihtarnamede taşınacak yükte değişikliğe gidilmesinden dolayı oluşan fark da dahil navlun talebinde bulunduğu, davacının daha sonra dava dışı .... Ltd.Şti"ne 11.08.2006 tarihli ihtarnameyi göndererek gümrük işlemlerinde yaşanan sorun nedeniyle navlun ve bekleme ücretinin ödenmesini talep etttiği, 04.04.2007 tarihinde ise davacı davalıya ihtarname keşide ederek gümrük beyannamesi açılabilmesi için gerekli evrak gönderilmediği için 8 aydır yükün araçlar üzerinde beklediği bildirilerek ilgili evrak, navlun ve bekleme ücretinin gönderilmesini istediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda davacının yukarıda belirtilen Konvansiyon hükümlerine uygun bir talimat almadığı anlaşılmakta ise de CMR Konvansiyonu"nun 14. ve 16/1-2. maddeleri hükümleri birlikte değerlendirildiğinde taşıyıcının mallar üzerindeki koruma yükümlülüğü devam ettiğinden gönderen adına malları uygun bir yere boşaltma yetkisi bulunmaktadır. Bu itibarla mahkemece, davacının yüke tasarruf etme yetkisi bulunan davalıdan talimat almamakla birlikte CMR Konvansiyonu"nun 14 ve 16. maddesi hükümleri uyarınca yükü boşaltma yetkisi bulunduğu kabul edilerek davacının hangi dönem için ne miktarda talepte bulunabileceği konusunda bir değerlendirme yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu konuda hiçbir değerlendirme yapılmadan yetersiz bilirkişi raporuna göre yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 22/12/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.