17. Hukuk Dairesi 2014/17630 E. , 2017/1202 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... şirketi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, 1.08.2012 tarihinde meydana gelen trafik kazasında müvekkillerinin çocukları... ile Yunus.. ..t ettiğini, ölenlerin salt mirasçısı sıfatıyla değil destekten yoksun kalan 3. kişi sıfatıyla dava açtıklarını belirterek davacı anne ... için her iki oğlunun ölümü nedeniyle ayrı ayrı 15.000,00"er TL ve baba...için her iki oğlunun ölümü nedeniyle ayrı ayrı 15.000,00"er TL olmak üzere toplam 60.000,00 TL maddi tazminatına kaza tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tazmin ve tahsilini talep ve dava etmiş; yargılama sırasında maddi tazminat taleplerini oğulları .. ölümü nedeniyle davacı anne ve baba için ayrı ayrı 18.404,72"şer TL olarak ıslah etmişlerdir.
Davalı vekili; muris sürücü Yunus"un ehliyetsiz olarak asli ve tam kusuru ile tek taraflı kazada öldüğünü, davacı baba Abubekir"in işleten olduğunu, davacıların 3. kişi olarak kabul edilemeyeceğini, tazminat talep etmeye hakkı olmadığını, diğer muris ...emniyet kemeri takmadığı için müterafik kusuru bulunduğunu,müvekkil şirkete davadan önce başvurulmadığından kaza tarihinden itibaren faiz istenemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davanın kısmen kabulü ile davacı anne Meryem için oğlu Yunus"un ölümü nedeniyle 18.404,72 TL, oğlu Veysel"in ölümü nedeniyle 10.675,02 TL; davacı baba Abubekir için oğlu Yunus"un ölümü nedeniyle 18.404,72 TL ve oğlu Veysel"in ölümü nedeniyle 10.675,02 TL destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihinden itibaren
../...
- 2 -
2014/17630
2017/1202
işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1.maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1 maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları ... maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan madde hükümlerinden, ....; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğun bir kusur sorumluluğu olmayıp, sebep sorumluluğu olduğu, böylece araç işletenin
../...
- 3 -
2014/17630
2017/1202
sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (Fikret Eren, Borçlar Hukuku, 9. Bası, s. 631 vd.; Ahmet Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku, Genişletilmiş 10. Baskı, s. 264 vd).
Kanun koyucu, 2918 sayılı KTK’nun 91. maddesiyle de; işletenin Aynı Kanunun 85. maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası (Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) yaptırma zorunluluğunu getirmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, işletenin sorumluluğu hukuki nitelikçe tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunmakla, işletenin hukuki sorumluluğunu üstlenen zorunlu sigortacının 91.maddede düzenlenen sorumluluğu da bu kapsamda değerlendirilmelidir.
Öyle ise, hem işleten hem de sigortacının sorumluluğu, hukuki niteliği itibariyle tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğundan, uyuşmazlığın bu çerçevede ele alınıp, çözümlenmesi gerekmektedir.
Görülmektedir ki, destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir.
Şu hale göre; araç sürücüsü murisin, ister kendi kusuru ister bir başkasının kusuru ile olsun salt ölmüş olması, destekten yoksun kalanlar üzerinde doğrudan zarar doğurup; bu zarar gerek Kanun gerek poliçe kapsamıyla teminat dışı bırakılmamış olmakla, davacıların hakkına, desteklerinin kusurunun olması etkili bir unsur olarak kabul edilemez ve destekten yoksunluk zararından kaynaklanan hakkın sigortacıdan talep edilmesi olanaklıdır.
Davacıların uğradıkları zarara bağlı olarak talep ettikleri hak, salt miras yoluyla geçen bir hak olmayıp, bilimsel ve yargısal içtihatlarda kabul edildiği üzere destekten yoksun kalanın şahsında doğrudan doğruya doğan, asli ve bağımsız bir talep hakkıdır.(HGK"nun 15.6.2011 gün ve 2011/17-142 esas-411 karar, HGK"nun 22.2.2012 gün 2011/17-787 esas 2012/92 karar, HGK"nun 16.1.2013 gün ve 2013/17-1791 esas 2013/74 karar sayılı ilamları uyarınca)
Somut olaya bakıldığında, Mahkemece, davacıların 3.kişi olduğu, ölen sürücü muris Yunus"un kusurunun mirasçıları olan davacılara yansıtılmayacağı ve diğer muris Veysel"in de yolcu
../...
- 4 -
2014/17630
2017/1202
olup kusuru bulunmadığı gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiştir. Ancak somut olayda, sigortalı araç davacı baba ... adına kayıtlı olup, tek taraflı kazada davacı anne ve baba aracı kullanan oğulları...ile aynı araçta yolcu olarak bulunan oğulları Veysel"i kaybetmişlerdir. Bu halde, ölen hem sürücü hem de yolcunun mirasçıları olan davacı baba, aynı zamanda sigortalı aracın işleteni olduğundan, davalı ... şirketi karşısında davacı baba ... 3. kişi olarak kabul edilemez. Bu nedenle Mahkemece, her iki oğlunun ölümü ile ilgili olarak davacı baba ... yönünden davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü doğru görülmemiştir.
3-Dosya kapsamına göre davacı tarafça davadan önce davalı ..."ye başvurulmamıştır. Bu halde davalı ... şirketinin ilk kez dava tarihinde olaydan haberdar olduğu ve temerrüde düştüğünün kabul edilmesi gerekirken, davalı ... kaza tarihinden itibaren faize hükmedilmesi doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; yukarıda (2 ve 3) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...Ş"ye geri verilmesine 9.2.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.