MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 16.09.2014 tarih ve 2011/314-2014/430 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 23.02.2016 günü hazır bulunan davacılar vekili Av. ..., davalı ... vekili Av. ..., davalı ... vekili Av. ... , davalılar vekili Av. ... ve davalı asil ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, davalı şirkete ait arsa üzerinde yapılması planlanan ancak davalı şirketin mali durumu elvermediğinden tamamlanamayan ... Hotel adlı otel binasının inşaatının bitirilmesi, tefrişatının ve dekorasyonunun yapılması ile ilgili tüm masrafların müvekkillerinin murisi ... tarafından üstlenilmiş olduğunu, buna karşılık davalı şirket ile bir kısım davalıların murisi ...’ın davalı şirketin ½ payının ...’a devrini taahhüt ettiklerini, anılan otel inşaatının bitirilmesi, tefrişatının ve dekorasyonunun yapılması ile ilgili tüm
masrafların müvekkillerinin murisi tarafından karşılanması üzerine davalı şirket ve ... ile ... arasında 11.11.1995 tarihinde bir tutanak düzenlenmiş bulunduğunu, bu tutanağa göre ...’ın davalı şirkette % 50 payının olduğunun kabul edildiğini, ancak devrin halen pay defterine işlenmediğini ileri sürerek, davalı şirketin ½ payının müvekkillerine aidiyetinin tespiti ile müvekkilleri adına davalı şirketin pay defterine hükmen kaydına, davalı şirketin ½ payının müvekkillerinin murisi ...’a devredilmesi gereken 11.11.1995 tarihinden itibaren anılan otelin elde ettiği karın ½’sinin müvekkillerine ödenmesine, müvekkilleri ve murisleri tarafından yapılan ödemelerin şirket paylarına ortak olmak suretiyle karşılanmasının kısmen veya tamamen mümkün olmaması halinde ise fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkillerinin murisi ve müvekkilleri tarafından ... veya onun adına üçüncü şahıslara ödenen 10.443.786,19 USD"nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte müvekkillerine ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, 15.10.2012 tarihli dilekçesi ile alacak talebini ıslah etmiş, 391.831,38 TL, 3.852,700 USD, 159.637,67 DM ve 10.650 İsviçre Frangı"nın ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek en yüksek banka faizleri ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini istemiştir.
Davalılar ..., ... ve ... vekili, müteveffa ... ile davacıların murisi arasında şirket paylarının devrine ilişkin yazılı bir anlaşma bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar vekili, müvekkillerine davacıların murisi tarafından yapılmış bir ödemenin olmadığını, şirket payının devrine ilişkin bir işlemin yapılmadığını, davacıların tüm iddialarının asılsız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, davacılar vekilinin temyizi üzerine Dairemizce, "... davacıların dayandığı 11.11.1995 tarihli tutanağın aslının ibraz edilememesi ve davalıların bu belgedeki ...’a ait imzaları inkar etmiş olmaları nedeniyle bu tutanağa dayanılmasının mümkün olmadığı, davacıların dayandıkları ödeme belgelerinin de ... adına düzenlenmediği anlaşılmış ise de dosyadaki beyanlardan, bilgi ve belgelerden davacıların murisi ile bir kısım davalıların murisi ... ve davalı şirket arasında ticari bir ilişkinin bulunduğu, davalı şirkete ait otelin inşası için davacıların murisi tarafından ödemeler yapılması hususunda bir kısım davalıların murisi ve davalı şirketin yetkilisi olan ... ile anlaşmaya varılmış olduğu, bu amaçla şirket tarafından ...’ya vekaletname verildiği de göz önüne alındığında davacıların dayandığı ödeme belgeleri ... adına düzenlenmemiş olsa da davacıların murisi ...’ın ödemeleri yapan şirketler ile dava dışı ... ile olan bağlantısının, ...’ın ödemeyi yapan şirketlerdeki konumu, pay oranı, şirketler üzerindeki hakimiyeti, ... ile olan ilişkisinin araştırılması sureti ile tespit edilmesi ve sonucuna göre ödemeyi yapan şirketler ile ... tarafından yapılan ödemelerin aslında ... tarafından yapılmış bir ödeme olduğunun anlaşılması halinde ödeme belgeleri davacıların murisi adına düzenlenmemiş olsa da ödemelerin davacıların murisi tarafından yapıldığının kabulü gerekeceğinden anılan hususlar araştırılarak sonucuna göre yapılan ödemelerden yarar sağlamış bulunan otelin maliki davalı şirket ile gerçek şahıs davalılara yapılan bir ödeme varsa ödeme yapılan bu şahısların yapılan ödemeler tutarınca sorumluluklarına karar verilmesi gerekirken anılan hususlar üzerinde durulmadan, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyan mahkemece de davacıların murisinin hakim olduğu şirketler ve şirket yetkililerince davalılar murisine ve davalı şirkete yapılan ve talep edilebilecek miktarın 391.831.39 TL, 3.852.700 USD, 159.637.67 DM, 10.650.00 CHF olduğu, davadan önce davalının temerrüte düşürülmediği, yabancı para alacağının dava tarihindeki kur üzerinde Türk Parasına çevrildiği ve sonuç olarak davalıların toplam 2.252.701,58 TL"den sorumlu bulundukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile anılan miktarın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, taraflar arasındaki sözleşmeye dayalı olarak ödenen paranın iadesi talep olunduğundan ve dava tarihinden önce davalı taraf temerrüte düşürülmediğinden hüküm altına alınan alacağa dava tarihinden itibaren faiz işletilmesinde bir isabetsizlik olmamasına göre taraf vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, davacıların murisi olan ... tarafından davalılara yapılan ödemelerin karşılığı olarak davalı şirketin ½ payının davacılar adına pay defterine kaydedilmesi, aksi halde bu amaçla ödenen paranın davalılardan tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davacıların dayandığı sözleşmenin aslının ibraz edilemediği, fotokopi belge üzerinde inceleme yapılmasının mümkün olmadığı, davalılara yapılan ödemelerin davacılar veya murisleri tarafından değil başka şirketler ve kişiler tarafından yapılmış olduğu gerekçesiyle davanın reddine dair verilen ilk karar davacılar vekilinin temyiz istemi üzerine Dairemizce, “...dosyadaki beyanlardan, bilgi ve belgelerden davacıların murisi ile bir kısım davalıların murisi ... ve davalı şirket arasında ticari bir ilişkinin bulunduğu, davalı şirkete ait otelin inşası için davacıların murisi tarafından ödemeler yapılması hususunda bir kısım davalıların murisi ve davalı şirketin yetkilisi olan ... ile anlaşmaya varılmış olduğu, bu amaçla şirket tarafından ...’ya vekaletname verildiği de göz önüne alındığında davacıların dayandığı ödeme belgeleri ... adına düzenlenmemiş olsa da davacıların murisi ...’ın ödemeleri yapan şirketler ile dava dışı ... ile olan bağlantısının, ...’ın ödemeyi yapan şirketlerdeki konumu, pay oranı, şirketler üzerindeki hakimiyeti, ... ile olan ilişkisinin araştırılması sureti ile tespit edilmesi ve sonucuna göre ödemeyi yapan şirketler ile ... tarafından yapılan ödemelerin aslında ... tarafından yapılmış bir ödeme olduğunun anlaşılması halinde ödeme belgeleri davacıların murisi adına düzenlenmemiş olsa da ödemelerin davacıların murisi tarafından yapıldığının kabulü gerekeceğinden anılan hususlar araştırılarak sonucuna göre yapılan ödemelerden yarar sağlamış bulunan otelin maliki davalı şirket ile gerçek şahıs davalılara yapılan bir ödeme varsa ödeme yapılan bu şahısların yapılan ödemeler tutarınca sorumluluklarına karar verilmesi gerekirken anılan hususlar üzerinde durulmadan, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş...” gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyan mahkemece de yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak, davacıların murisi ... tarafından yapılan ödemeler tespit edilirken banka hesap ekstreleri dışında bir takım fotokopi makbuz, fatura ve belgeler de dikkate alınmış olup bu belgeler davalı tarafça kabul edilmemiştir. O halde mahkemece, davacı tarafa banka ekstreleri dışındaki fotokopi belgelerin asıllarının sunulması için süre verilmesi, şayet belge asılları sunulursa yapılan ödemelerin tespitinde bu belgelerin dikkate alınması, aksi halde ise bu belgelerde yazılı ödemelerden davalıların sorumlu tutulamayacaklarının gözetilmesi suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm tesisi doğru olmamış, hükmün bu nedenle davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
3- Öte yandan, mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilamında açıkça gerçek şahıs davalılara yapılan bir ödeme varsa ödeme yapılan bu şahısların yapılan ödemeler tutarınca sorumluluklarına karar verilmesi gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen mahkemece bu husus tespit edilmeden yapılan ödemelerden tüm davalıların sorumlu tutulmaları da doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle de davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
4- Ayrıca, davacı tarafça yabancı para üzerinden talepte bulunulmasına ve somut uyuşmazlığa uygulanması gereken mülga 818 sayılı BK"nın 83. maddesi uyarınca da yabancı para borcunun ödenmemesi halinde alacaklının, bu borcun vade veya fiili ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenmesini isteyebilmesinin mümkün olmasına rağmen mahkemece Türk parası üzerinden hüküm kurulması doğru olmadığı gibi davalı şirket yönünden hüküm altına alınan alacağa ticari faiz yerine yasal faiz işletilmesi de doğru olmamış, hükmün bu nedenle de davacılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin taraflardan alınarak yekdiğerine verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 07.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.