
Esas No: 2008/11243
Karar No: 2008/19585
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2008/11243 Esas 2008/19585 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Afyonkarahisar İş Mahkemesi
TARİHİ : 30/04/2008
NUMARASI : 2007/52-2008/157
Davacı 1987 - 1999 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalının tüm davacının ise diğer temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacı 1987-1999 yılları arasında 2926 sayılı Yasa tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitini istemiştir.
Mahkeme davacının 1.8.1998-30.6.1999 tarihleri arasında sürede sigortalı olduğunun tesbitine, 1.1.1987-31.7.1998 tarihleri arasındaki istemin reddine karar vermiştir.
Davacının 1.1.1987 tarihinden resen tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescilinin yapıldığı 17.5.1991 tarihli tarımsal faaliyete son verildiğine ilişkin form ile sigortalılığın tescil tarini itibariyle iptal edildiği, 1.7.1999 tarihinden itibaren sigortalılığın tekrar başlatıldığı ziraat odası kaydının 1.1.1978 tarihinden, tarım kredi kooperatifi kaydının da 24.11.1980 tarihinden itibaren devam ettiği üzerine kayıtlı tarım arazilerinin bulunduğu muhtarlık beyanına göre 1978 yılından itibaren tarımsal faaliyette bulunduğu, zabıta araştırması ile de uzun yıllar çiftçilik yaptığının tesbit edildiği görülmüştür.
Sözü edilen sosyal sigortalılık, kişinin Anayasa’da ifadesini bulan temel sosyal haklardan olan sosyal güvenlik hakkına ilişkindir. Nitekim, Anayasa’nın 12. maddesine göre, herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. Anayasa’nın 60. maddesinde ise, “herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu iki hüküm birlikte değerlendirildiğinde, sosyal güvenlik hakkının kişiye sıkı sıkıya bağlı dokunulmaz ve feragat edilemez bir hak olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
2926 sayılı Yasa"nın 2. maddesinde bu ilke aynen benimsenerek 3. maddenin ( b ) bendinde tanımlanan tarımsal faliyette bulunanların bu Kanuna göre sigortalı sayılacakları 5. maddesinde ise bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği, kaçınılamayacağı belirtilmiştir. Bu haliyle sigortalı olmak, kişi bakımından sadece bir hak olmayıp, aynı zamanda bir yükümlülüktür. Bu nedenle, sigortalılık hakkından feragat edilemez.
Aynı Yasa"nın 10. maddesinde öngörülen ve sigortalılığın yasal karinesi sayılan kayıtların davacı adına mevcut olması, kayıtların diğer deliller ile de desteklenmesi dikkate alındığında davacının ilk tescilinin yapıldığı 1.1.1987 tarihinden itibaren tarımsal faaliyetinin aralıksız devam edegeldiği ortadadır. Kurumca davacı tarafından ekonomik nedenlerle verilmiş dilekçe esas alınarak, hiçbir araştırma yapılmaksızın kayıtların ve tarımsal faaliyetin varlığı göz ardı edilerek sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ilkesine aykırı olarak sigortalılığın sona erdirilmesi, mahkemecede bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın sonuca gidilmesi doğru görülmemiştir.
Yukarıdaki açıklamalar nazara alınmaksızın yazılı şekilde kurulan hüküm usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.12.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.