Asıl davada davacılar ..., ..., ... ile davalılar HDİ ... A.Ş, ..., ...; Birleşen .... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 06.03.2013 tarih ... E. - ... K. sayılı davada davacılar ..., ... ile davalı ... aralarındaki dava hakkında ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 24.06.2014 gün ve... E. ... K. sayılı hükmün Dairenin 19.09.2016 gün ve... E. - ... K. sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş olup, süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -
Asıl davada, davacılar vekili; davalıların sürücüsü, işleteni ve trafik sigortacısı olduğu aracın yaptığı tek taraflı kazada, davacıların oğlu/kardeşi olan murislerinin öldüğünü, kaza nedeniyle davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldığını ve manevi zarara uğradığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davacılar...ve ... için 100,00"er TL. destekten yoksun kalma tazminatı ile davacı ... ve ... için 75.000,00"er TL, davacı ... için 60.000,00 TL. manevi tazminatın (davalı sigortacı, sadece maddi tazminattan ve poliçe limitiyle sınırlı sorumlu olmak kaydıyla) kaza tarihinden işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 29.07.2013 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat taleplerini davacı ... için 328.306,81 TL"ye, ...için 288.816,14 TL"ye yükseltmiştir.
Birleşen davada, davacılar vekili; davacıların muris oğullarının öldüğü kazayı yapan aracın zorunlu taşımacılık mali sorumluluk sigortasının bulunmadığını, davacıların kaza nedeniyle desteklerinden yoksun kaldıklarını ve davalı ... Hesabının zarardan sorumlu olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, her bir davacı için 100"er TL"den toplam 200,00 TL. maddi tazminatın kaza tarihinden işleyecek faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, davacıların talebine konu maddi tazminattan, Zorunlu Karayolu Yolcu Taşımacılığı Mali Sorumluluk Sigortacısı olan şirketin; bu sigortanın bulunmaması halinde ise ..."nın sorumlu olduğunu, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, davalıya ait aracın şehiriçi taşımacılık yapan bir araç olduğunu, kaza mahallinin il sınırları içinde olduğunu, davalının 4925 sayılı kanun kapsamında taşımacılık yapmadığını, davacıların talebinin trafik sigortası kapsamında kaldığını ve davalı sigortacının sorumlu olduğunu, talebin fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, dava konusu olayda şehirler arası taşımacılık olmadığını, ayrıca 100 km. altı taşımacılık sözkonusu olduğundan, zorunlu taşımacılık mali sorumluluk sigortası ve yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yapılması mecburiyeti olmadığını, anılan sigortaların yapılması zorunluluğu bulunmayan bu halde, kendilerinin de taşıma sırasında oluşan zarardan sorumluluklarının doğmayacağını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne; davacı ... için 208.259,64 TL, Hayri Dilek için 143.617,76 TL. olmak üzere toplam 351.877,40 TL. maddi tazminatın kaza tarihinden işleyecek faiziyle davalı ... ve ..."tan tahsiline (..."nın 200.000,00 TL. limitle sorumlu tutulmasına); davacı ... ve ...için 25.000,00"er TL, ...için 10.000,00 TL. olmak üzere 60.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalı ..."tan tahsiline; davalı ... hakkındaki davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına; davalı ... hakkındaki davanın koşulları oluşmadığı ve davadan sonra öldüğünden reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairemizce mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmiş, bu kez davacılar vekili tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Birleşen davada; davacı taraf, taşıma esnasında meydana gelen kazayı yapan aracın, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunmaması sebebiyle davalı ..."ndan maddi tazminat isteminde bulunmuştur.
Mahkeme tarafından, davalı ... Hesabının da zarardan sorumlu olduğuna hükmedilmiş; Dairemizce, kaza tarihinde geçerli olan Hazine Müsteşarlığı"nın 28.06.2010 tarihli genelgesi gereği, kazayı yapan aracın Zorunlu Ferdi Kaza Koltuk Sigortası yaptırma zorunluluğu bulunmaması nedeniyle, davalı ... Hesabının da zarardan sorumlu olmayacağı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu"nun "Sorumluluk ve ..." başlıklı bölümünde düzenlenmiş olup; Kanunun 17. maddesinde "Şehirlerarası ve Uluslararası yolcu taşımacıları, duraklamalar dahil olmak üzere kalkış noktasından, varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelecek bir kaza nedeniyle yolcunun ölümü, yaralanması ya da eşyanın zarara uğramasından dolayı sorumludurlar" düzenlemesi yapıldıktan sonra, 18. maddesinde "Taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Kanun"un 17. maddesinden doğan sorumluluklarını ... ettirmek zorundadırlar" düzenlemesine yer verilmiştir. Davaya konu kazayı yapan aracın, kaza tarihi itibariyle Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk ... Poliçesinin bulunmadığı, tarafların da kabulünde olup bu husus dosya kapsamıyla sabittir.
Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları"nın "Tazminat Ödemesinde Öncelikli ..." başlığını taşıyan B.8. maddesinde ise; "Meydana gelen zarar, öncelikle bu sigortadan karşılanır. ... sözleşmesinin hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu ... teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için; sırasıyla 13/10/1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"na göre yapılması zorunlu olan mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur" denilmektedir. Buna göre taşıma ilişkisinde, taşımacılık mali sorumluluk sigortası, mali sorumluluk sigortası ve ihtiyari mali sorumluluk sigortası arasında sıralı sorumluluk ilişkisi kabul edilmiştir.
İfade olunan yasal düzenleme gereği, davalı tarafa ait aracın zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası yaptırma mecburiyeti bulunmasına rağmen bu sigortanın yaptırılmadığı; bu itibarla zarardan, sıralı sorumluluk ilkesi gereği aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısının sorumlu olduğu, aracın ... poliçesini düzenleyenI ... A.Ş. tarafından yargılamanın devamı sırasında poliçe limiti dahilinde davacılara ödeme yapıldığı ve bu davalının kararı temyiz etmediği, davalı ..."nın da davacıların zararından sorumlu olduğu, davacıların Zorunlu Ferdi Kaza Koltuk ... Poliçesi kapsamında talepte bulunmadığı hususları gözetildiğinde; davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüyle Dairemiz bozma kararının kaldırılarak mahkeme kararın onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin karar düzeltme itirazının kabulüyle Dairemizin ... E. -... K. sayılı bozma kararının kaldırılarak yerel mahkeme kararının ONANMASINA, aşagıda dökümü yazılı 12.977,75 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... hesabından alınmasına, tashihi karar peşin harcının davacılara geri verilmesine 26/04/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.