7. Hukuk Dairesi 2015/41485 E. , 2016/2792 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : Alacak
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin davalı işyerinde çalıştığını, işçilik ücretlerinin ödenmemesi sebebiyle davalı aleyhine icra takibi başlattıklarını ancak davalı tarafın haksız itirazı sebebiyle takibin durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davacının davalıdan alacağı bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece; 5521 sayılı Kanununun 5. maddesine göre İş Mahkemeleri"nin yetkisinin işin yapıldığı yer ile davalının ikametgahıyla sınırlı olduğu, davalı şirketin adresinin ... ilçesi olduğu, davacının da ... "de bulunan hotelde çalıştığı, bu durumda Mahkemenin yetkisiz olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Taraflar arasında yetkili mahkemenin hangi iş mahkemesi olduğu hususunda uyuşmazlık vardır.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanununun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49. maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunun 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Somut uyuşmazlıkta; Mahkemece davalı şirketin adresinin ve davacının çalıştığı otelin adresinin ... ilçesi olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmiştir. İcra takip dosyasında yer alan takip talebinde davalı adresi ... , davalı tarafça verilen vekaletname de şirket adresi ... , davacı vekilinin temyiz dilekçesi ekinde yer alan ... Ticaret Odası antetli fotokopi belgede şirket adresi ... olarak gösterilmiş iken taraflar arasında imzalanan sözleşmede davacının çalışacağı otelin adresi ... şeklinde belirtilmiştir. Tüm bu bilgiler ışığında gerek davacının çalıştığı yerin gerekse de davalı şirketin merkezinin nerede bulunduğu hususunda tereddüt hasıl olmaktadır. Mahkemece yapılacak iş; tarafların tüm delillerini bildirmelerini sağlamak, davacıya ait tüm SGK evraklarını ve işyeri belgelerini ve davalı şirkete ilişkin şirket merkezi ve şubelerinin adreslerini gösterir belgeleri getirtmek ve davacının son çalıştığı işyeri ve işyerinin adresi ile şirket merkezinin adresi üzerindeki tüm tereddütleri gidermek ve çıkacak sonuca göre bir karar vermektir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 11.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.