Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : Alacak


YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin, davalı işyerinde çalıştığını,iş akdinin davalı işverence haklı bir nedene dayanmadan feshedildiğini belirterek bazı işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı tarafa dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir.
Mahkemece; dava dilekçesinde davacı tarafından yapılan işin mahiyeti ve davalı şirketin faaliyet gösterdiği işyerinin ... "da bulunduğuna ilişkin herhangi bir beyanda bulunulmamışsa da re"sen yapılan araştırma sonucunda ... .... Başkanlığı cevabi yazısına göre, davalı şirketin ... ile herhangi bir bağlantısı olmadığının davalı şirketin faaliyet adresinin ... İli, ... İlçesinde bulunduğunun anlaşılması karşısında yetkili mahkeme ... Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi Sıfatıyla) olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Mahkemece davalı tarafa tebligat yapılmaksızın .... Odasına müzekkere yazılarak gelen cevabi yazıya istinaden evrak üzerinden yetkisizlik kararı verilmiş ise de, taraf teşkili sağlanmadığından yapılan yargılama usul hükümlerine uygun düşmemiştir. Mahkemece yapılacak iş öncelikle taraf teşkilini sağlamaktır.
Taraf teşkili sağlandıktan sonra yetkili mahkemenin hangi iş mahkemesi olduğu belirlenmelidir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanununun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49. maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunun 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Somut uyuşmazlıkta; Mahkemece ... Başkanlığı cevabi yazısına göre, davalı şirketin faaliyet adresinin ... İli, ... İlçesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Davacı vekili, davacının şoför olduğunu ve nakliye işi ile uğraştığını, ... ili ... ilçesinde bulunan ... Çimento Fabrikasından aldığı malları çeşitli illere naklettiğini, bu nedenle ... Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğunu ileri sürmektedir. Yukarıda belirtilen yetki kuralına göre Mahkemece işin yapıldığı yer hakkında hangi bir araştırma yapılmadığı gibi davacı beyanında geçen işyeriyle davalı işverenin ilgisi bulunup bulunmadığı da araştırılmamıştır. Yapılacak iş taraf teşkili sağlandıktan sonra, tarafların tüm delillerini bildirmelerini sağlamak, davacıya ait tüm SGK evraklarını getirtmek davacının iddiasında geçen işyerinde davacının çalışması bulunup bulunmadığı, bu işyeriyle davalı işverenin ilgisi olup olmadığını belirlemek ve davacının yaptığı iş ve işin yapıldığı yer üzerindeki tüm tereddütleri gidererek yetki konusunda bir karar vermektir.
Eksik araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 11/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.