MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti

... ile ... aralarındaki Muhdesat Aidiyetinin Tespiti davasının kabulüne dair ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 03.04.2014 gün ve 34/161 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

... A R A R

Davacı vekili, vekil edenin 984 ada 3 parsel sayılı taşınmazda davalı ile paydaş olduklarını, ortaklığın giderilmesi davası açıldığını, taşınmaz üzerinde bulunan ilave yapının davacı tarafından yaptırıldığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, dava konusu taşınmazın paylı mülkiyete tabi olduğunu, diğer paydaşların da davayı kabul etmediğini, muhdesatın ortak miras bırakanları olan anneleri tarafından yaptırıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 984 ada 3 parselde kayıtlı 04.11.2013 tarihli teknik bilirkişi raporunda renkli gösterilen 15.03 m2 yüzölçümlü ek yapının davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesatın tespiti istemine ilişkindir.
Taşınmaz üzerindeki muhdesatın tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Muhdesat tespiti davalarında ortaklığın giderilmesi davasının yargılaması sırasında muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan ve muhdesatın üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan diğer tüm tapu maliklerinin veya tapu kayıt malikinin mirasçılarının davada taraf olarak yer almaları zorunludur.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dosya içeriğindeki tapu kaydının incelenmesinde, dava konusu muhdesatın üzerinde yer aldığı 984 ada 3 parsel sayılı taşınmazın davalı ile birlikte davada yer almayan başka kişiler adına da paylı olarak kayıtlı bulunduğu anlaşılmaktadır. Diğer deyişle, tüm kayıt maliklerinin davada yer almadığı, husumetin sadece bir paydaşa yöneltildiği, dolayısı ile taraf teşkilinin (zorunlu taraf katılımının) sağlanmadığı görülmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere dava açılırken taraf teşkili sağlanmamış ise de; paydaşlar arasında zorunlu dava arkadaşlığının bulunduğu HMK"nun 124. maddesinde belirtilen tarafta iradi değişiklik durumunun bulunmadığı ve bu sebeple davalının taraf eklenmesine rızasının gerekmediği gözetilerek; davacı tarafa bu konuda süre ve imkan tanınması gerekirken, mahkemece taraf teşkili sağlanmadan yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir. O halde mahkemece yapılması gereken, taraf teşkilinin sağlanması, davaya katıldıkları takdirde delillerini sunmaları konusunda kendilerine süre ve imkan tanınması, savunmaları doğrultusunda delillerin toplanması, ondan sonra, iddia ve savunma çerçevesinde toplanacak tüm deliller birlikte tartışılıp değerlendirilerek istek hakkında olumlu veya olumsuz karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Davalının temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulüyle, yerel mahkeme hükmünün yukarıda (1.) bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 70,00 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 24.12.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(Muhalif)


KARŞI OY

Tespit istemine konu muhtasatın (mevcut binaya eklenmiş yapının üzerinde bulunduğu taşınmaz "paylı mülkiyet" (TMK.m.688) olarak tapuda kayıtlıdır. Davacının davadaki menfaati; "ortaklığın giderilmesi davası (TMK.m.698, 703/2)" sonucu yapılacak olası satış işleminde-taşınmaz üzerindeki değere etki eden muhdesatlarla birlikte satılacağından-davacının paylı mülkiyet payına isabet edecek satış parası dışındaki daha fazlasını alma imkanını elde etmektir. Bu nedenle, bu gibi tespit davalarının açılabilmesi için; paydaşlar veya elbirliği malikleri (TMK.m.701) arasında görülmekte olan bir ortaklığın giderilmesi davasının mevcut ve taşınmaz üzedindeki bina, bitki, önemli tadilat/değişiklik /yenileme faaliyetlerini kimin gerçekleştirdiği konusunda o davada uyuşmazlık çıkmış olmalıdır.
Bu aynı zamanda, tespit davasının açılmasında ve görülmesinde, HMK. 106/2. maddesi uyarınca davacının "güncel hukuki yararını" oluşturmaktadır. Diğer yandan hukuki yarar bir "dava şartı"dır. (HMK.m.114/1-h). O halde; ortaklığın giderilmesi davasında muhtesat için uyuşmazlık çıkarmayan taraflar yönünden; muhdesat tespiti davası açılmasında, bir hukuki yarar söz konusu olmayacaktır. Bu sonuç, taşınmaz ister paylı isterse elbirliği mülkiyetine tabi olsun, bir farklılık yaratmayacaktır. Tespit isteyen uyuşmazlık çıkartanların hepsine dava açmak zorunda da değildir. Uyuşmazlık çıkartanlardan dilediğine dava açabilir. Tespit davasında, davalı tarafta hiçbir koşulda zorunlu dava arkadaşlığı yoktur.

Sadece, davacı kendi mirasbırakanının muhdesatı meydana getirdiği iddiasıyla dava açmış ise; o zaman davacı taraf yönünden zorunlu dava arkadaşlığı doğabilir. Bu nedenle tespit davası kime karşı açılmışsa, ona karşı sonuç doğurur. Açıklanan sebeplerle, değerli çoğunluğun taraf teşkiline ilişkin bozma kararına katılmıyor; taraf teşkili eksikliği söz konusu olmadığından; mahkeme kararının esas yönünden temyiz incelemesinin yapılması gerektiğini düşünüyorum. 24.12.2015