MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından genel haciz yoluyla başlatılan ilamsız icra takibinde, borçluca yapılan usulsüz tebligat şikayetinin mahkemesince reddi üzerine borçlu tarafından dosya borcunun yatırıldığı ve paranın alacaklıya ödendiği, ancak usulsüz tebligat şikayetinin istinaf incelemesi sırasında kabulü ile düzeltilen ödeme emri tebliğ tarihine göre borca itirazın sürede olması nedeniyle, icra müdürlüğünden, takip kesinleşmeden ödenen paranın iadesinin talep edildiği, müdürlükçe talebin, istirdat davası açılabileceğinden bahisle reddedildiği, borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, bu ret kararının kaldırılmasını istediği, ilk derece mahkemesince, dosya infaz edildiğinden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedildiği, kararın borçluca istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesi’nce istinaf başvurusunun kabulüne ve İİK’nun 361. maddesi gereğince icra müdürlüğünün şikayete konu 08.5.2017 tarihli kararının kaldırılmasına karar verildiği görülmektedir.
Alacaklı tarafından tahsil edilen paranın iadesi ancak İİK"nun 40. ve 361. maddelerine göre mümkündür.
İİK"nun 361. maddesi gereğince; icra dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacaklıya verildiği yahut yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğu hesap neticesinde anlaşılırsa, verilen para ayrıca hükme hacet kalmaksızın o kimseden geri alınır. Ancak, İİK"nun 361. maddesi hükmünün uygulanabilmesi için icra dairesince borçludan fazla para tahsil edilmiş olması ya da yanlışlıkla ödeme yapılmış olması gerekmektedir. Haczin sonradan kaldırılmış olması yada itirazın sonradan geçerli hale gelmesi önceden yapılan kesintileri hükümsüz kılmaz.
Somut olayda, borçlunun usulsüz tebligat şikayetinin Bölge Adliye Mahkemesi’nce kabulü ve kararın kesinleşmesi üzerine borçlunun itirazının geçerli hale gelmesi, İİK"nun 361. maddesi koşullarının oluştuğunun kabulü için yeterli olmadığı gibi takibin kesinleşmemiş olması da borçlu tarafından ödenen ve alacaklı tarafından tahsil edilen paranın iadesini gerektirmez.
Öte yandan; açıkça itiraz ve şikayetten vazgeçilmeksizin, borcun cebri icra tehdidi altında ödenmesi itiraz ve şikayeti konusuz kılmaz. Her dava ve şikayet, davanın açıldığı (şikayetin yapıldığı) andaki şartlara göre değerlendirilir. (Hukuk Genel Kurulunun 2011/12-177 Esas, 2011/300 Karar sayılı 11.05.2011 tarihli kararı). Bu nedenle ilk derece mahkemesinin davanın konusuz kaldığına yönelik kararı isabetsizdir.
O halde, ilk derece mahkemesinin, davanın konusuz kaldığına ilişkin kararı da yerinde olmayıp Bölge Adliye Mahkemesi’nce yukarıda açıklanan gerekçelerle şikayetin reddi yönünde hüküm tesisi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi yerinde değildir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesinin 20. Hukuk Dairesinin 30.01.2019 tarih ve 2018/1057 E. - 2019/270 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 12/05/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.