16. Ceza Dairesi 2015/5954 E. , 2016/3305 K.
"İçtihat Metni"Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 01.06.2015 tarih ve 2015/192347 sayılı yazısı ile;
İftira suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda,....Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 28.11.2014 tarihli ve 2014/159731 soruşturma, 2014/143702 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın reddine ilişkin... Sulh Ceza Hakimliğinin 12.01.2015 tarihli ve 2015/147 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 160. maddesinde yer alan "Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar. Cumhuriyet savcısı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, enirindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür." şeklindeki düzenleme karşısında, Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmak zorunda olduğu, şüphelinin ifadesi alınmadan, müştekinin varsa olaya ilişkin tanıkları dinlenilmeden ve her iki tarafın delilleri toplanmaksızın, eksik soruşturmaya dayalı kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verildiği dikkate alındığında, ortada 5271 sayılı Kanuna uygun bir soruşturmanın bulunmadığı bir durumda, anılan Kanunun 160. maddesi ve diğer maddeleri uyarınca soruşturma yapılmasını sağlamak maksadıyla itirazın kabul edilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyanınca anılan kararın bozulması lüzumu ...Müdürlüğü 18.05.2015 gün ve 94660652-105-34-3866-2015-10199/32229 sayılı yazılı istemlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak Dairemize gönderilmiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I ) Olay:
Şikayetçi...12.11.2014 tarihinde...(....) Cumhuriyet Başsavcılığına vermiş olduğu şikayet dilekçesi ve alınan beyanında; 30 yıllık komşuları olan ..."un sürekli işyerlerine gidip gelmesi nedeniyle güvenlerini kazandığını bu nedenle işletmiş oldukları büfeyi sanığa teslim ettiklerini ancak büfenin zarar etmesi nedeniyle kapattıklarını daha sonra sanığın işlettikleri diğer işyerine gidip gelmeye başladığını 16.09.2014 tarihinde sanığı yazar kasadan para alırken yakaladığını, olayı babasına haber verdiğini babasının bu konu ile ilgili suç duyurusunda bulunduğunu bu konuyla ilgili ...(...) Cumhuriyet Başsavcılığının 2014/159718 soruşturmanın devam ettiğini, şüphelinin bu başvurudan önce kendileri hakkında şikayetçi olarak iftira attığından bahisle şikayetçi olduğu, şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sonucunda, ... (...) Cumhuriyet Başsavcılığının 28.11.2014 tarih ve 2014/159731 soruşturma, 2014/143702 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararıyla, şüphelinin atılı suçu işlediğine dair hakkında kamu davası açılmasını gerektirecek yeterli delil elde edilemediği gerekçesiyle takipsizlik kararı verildiği, müştekinin karara süresinde itirazı üzerine,... (...) .... Sulh Ceza Hakimliğinin 12.01.2015 tarihli ve 2015/147 değişik iş sayılı kararıyla itirazın reddine karar verildiği, kesin olan bu karara karşı müştekinin eksik soruşturma yapıldığına ilişkin müracaatı üzerine, kanun yararına bozma talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
II ) Kanun yararına bozma istemine ilişkin uyuşmazlığın kapsamı: Kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karara, müşteki tarafından eksik soruşturma yapıldığı gerekçesiyle yapılan itirazın reddine dair merci kararının, hukuka uygun olup olmadığının belirlenmesine ilişkindir.
III ) Hukuksal değerlendirme:
Ceza Muhakemesi Kanununun 160. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar." 2. fıkrasında, "Cumhuriyet savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür." 170. maddesinin 2. fıkrasında, “Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler." 172. maddesinin 1. fıkrasında, “Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir.” hükümleri düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, Ceza Muhakemesi Kanununun “soruşturma” başlıklı 2. kitabında, Cumhuriyet savcısının suç soruşturmasına ilişkin süreci nasıl yürüteceği ve kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmesi durumunda, itirazı incelemekle görevli mahkemenin görevleri açık bir şekilde düzenlenmiş bulunmaktadır.
Bu çerçevede, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı itiraz üzerine inceleyen mahkeme, kamu davası açılması için yeterli delil bulunmaması durumunda itirazın reddine, yeterli delil bulunması durumunda itirazın kabulüne veya eksik soruşturma nedeniyle soruşturmanın genişletilmesine karar verebilecektir.
CMK’nın 170/2. maddesine göre kamu davası açılabilmesi için soruşturma aşamasında toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması gerekir. Suç ihbar veya şikayeti yoluyla soruşturma yaparak maddi gerçeğe ulaşma yükümlülüğü ve yetkisi bulunan Cumhuriyet savcısı, soruşturma sonucunda elde edilen delilleri değerlendirerek kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını takdir edecektir. Diğer bir deyişle Cumhuriyet savcısı elde edilen delillerin kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturduğu kanaatine varırsa dava açacak, aksi durumda takipsizlik kararı verecektir. Aksi durumun kabulü her ihbar veya şikayet üzerine Cumhuriyet savcısının kamu davası açmasını gerektirir ki bu kabul lekelenmeme hakkıyla bağdaşmayacak ve kanunun ruhuna uygun düşmeyecektir. Somut olayda şüpheli ... ile müşteki arasındaki olayların maddi vakılara dayandığı ve bu olaylara ilişkin yargılamaların devam ettiği anlaşıldığından, itirazın reddine dair merci kararı yerinde görülmekle kanun yararına bozma isteminin reddine karar verilmiştir.
IV ) Sonuç ve karar:
... Sulh Ceza Hakimliğinin 12.01.2015 tarihli ve 2015/147 değişik iş sayılı kararı usul ve kanuna uygun olup, kanun yararına bozma talebine dayanılarak düzenlenen tebliğnamedeki bozma isteği incelenen dosya kapsamına nazaran yerinde görülmediğinden REDDİNE, dosyanın gereği için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 25.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.