MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.05.2013 gününde verilen dilekçe ile mirasta denkleştirme istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 14.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar vekili ile davacı vekili tarafından istenilmekle tayin olunan 10.05.2016 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Av. ... ile karşı taraftan davalılar vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Davacı, 09.12.2012 günü vefat eden tarafların murisinin kendi birikimleriyle davalı ... ile ortak hesap açtığını, karşılıksız kazandırmada bulunduğu bu hesaptaki paranın davalı ... tarafından çekildiğini, ayrıca davalılar ... ve ...’in alışılmış ölçülerin dışında eğitim giderlerini karşıladığını, davalıların paydaş olduğu ...’da bulunan ev ile davalı ... adına kayıtlı ...’deki yazlığın murisin maddi desteği ile alındığını ileri sürerek, şimdilik 50.000,00 TL bedelin davalılardan alınmasını; ıslah dilekçesi ile 273.233,22 TL bedelin davalı ...’den, 38.460,00 TL bedelin davalı ...’den alınmasını istemiştir.
Davalılar, tenkis davasının koşulları oluşmadığını, davalı ...’in tüm banka hesaplarının muris birikiminden kaynaklanmadığını, ...’de bulunan yazlığın murisin katkısı ile edinilmediğini, murisin eğitim harcamalarına destek olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davalı ...’e yönelik istemin reddine; davalı ...’e yönelik davanın kısmen kabulüyle 273.233,22 TL bedelin alınmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar vekili ile davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, mirasta denkleştirme istemine ilişkindir.
Bir mirasçının, murisin sağlığında ondan karşılıksız olarak aldığı mal ve kıymetleri mirasçılar arasında eşitlik sağlama esası uyarınca terekeye aynen iadesi gerekir. İadenin amacı mirasçılar arasında eşitlik sağlanmasıdır. TMK’nın 669. maddesinde "Yasal mirasçılar, muristen miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler.
Murisin çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi muris tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denleştirmeye tabidir." hükmü düzenlenmiştir
1-Bu açıklamalardan sonra davalıların temyiz itirazlarına gelince;
Muris ...’in davacı oğlu ile torunları olan davalılar dışında mirasçısı bulunmamaktadır. Hükme esas alınan 09.05.2014 günlü bilirkişi kurulu raporunda, ...ndaki muris ile davalı ...’in müşterek hesaplarından davalının murisin ölümünden sonra 08.04.2013 tarihinde toplam 307.834,98 TL çektiği, bakiye 307.834,98 TL bedelin muris adına bırakıldığı belirtilmiştir. Yine davalı ... adına olan ve 08.04.2013 kapanış bakiyesi 235.735,20 TL olan hesap bulunduğu tespiti yapılmıştır. Raporda sonuç olarak, ... hesaplarından davalı ...’in çektiği toplam (307.834,98 TL+235.735,20 TL=) 543.570,18 TL bedelin denkleştirmeye tabi olduğu belirtilmiştir. Mahkemece de bu rapor esas alınarak davacının miras payı olan 1/2 oranına karşılık gelen 273.233,32 TL bedelin davalı ...’den alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Müşterek hesap, aksi hesap açılış veya başka bir sözleşmeyle belirlenmediği sürece hesap sahiplerine 1/2"şer oranında tasarruf sağlar. Davalı ... ...nda muris ile ortak hesaplardan 1/2 oranında 307.834,98 TL miktarı çekip, aynı oranda parayı muris adına bırakmıştır. Bu nedenle, müşterek hesabın tasarrufunu belirleyen aksi bir sözleşme de sunulmuş olmadığından hesaplardan 1/2 oranında tasarruf etmesi müşterek hesabın amacına uygundur. Ancak, bu hesapların kaynağının tümünün murisin birikimleri olup olmadığı bilirkişi raporundan anlaşılamamaktadır. Bu nedenle, bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak, davalı ... adına açılan gerek bireysel gerekse muris ile müşterek hesapların numaraları belirtilerek hesap açılışının, kimlere ait hangi hesaplardan aktarılarak yapıldığı açık bir biçimde raporda gösterilmelidir. Hesapların sadece murisin birikimleriyle açılmış olması halinde denkleştirmeye konu olacaktır. Çünkü, davalı murisin altsoyu olup, TMK’nın 669/2 maddesi uyarınca altsoy yararına yapılan sağlararası kazandırmalar kural olarak miras payına mahsuben yapılmış sayılır ve denkleştirmeyi sağlamak için iadeye tabidir. Ancak, muris kazandırmanın denkleştirmeye tabi olmadığını açıkca belirttiği veya davalının kazandırmanın iadeye tabi olmadığını kanıtlaması halinde denkleştirmeye konu edilemeyecektir. Hesaplarda bulunan paraların denkleştirmeye konu olmaması halinde davalı ...’in ortak hesaptan tasarrufundan fazla bedeli çekip çekmediği belirlenmelidir. Tasarrufundan fazla bir bedeli çekmesi halinde bu bedel denkleştirmeye konu edilmelidir.
Bunun yanında, mirasta denkleştirmenin nasıl yapılacağı TMK’nın 671 ve devamı maddelerinde açıklanmıştır. Denkleştirme konusunun terekeye aynen iadesi veya miras payına mahsubu konusunda geri iade ile yükümlü mirasçıya seçimlik hak tanınmıştır. TMK’nın 671/1 maddesi "Geri vermekle yükümlü olan mirasçı, dilerse aldığını aynen geri verir, dilerse payından fazla olsa bile değerini miras payına mahsup ettirir" hükmünü taşımaktadır. Somut olayda, davalıya bu seçimlik hakkı hatırlatılmaması doğru görülmemiştir. Ayrıca, TMK’nın 672. maddesi gereğince murisin tüm terekesi belirlenerek davalı ...’e miras payını aşan bir kazandırmanın yapılıp yapılmadığı da tespit edilmiş değildir.
2-Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Hükme esas alınan 09.05.2014 günlü bilirkişi kurulu raporunda, muris ile davalı ...’in ... ... .... Şubesindeki müşterek hesaptan davalı ...’in aynı şubedeki ... no’lu hesabına 08.12.2009 günü 10.000,00 TL, 02.06.2010 günü 5.000,00 TL, ayrıca muris tarafından 23.01.2012 tarihli talimatla 7.000,00 TL ve 04.06.2012 günlü talimatla 10.000,00 TL aktarıldığı saptanmıştır. Bilirkişi kurulunun 13.02.2015 günlü raporunda, muris ile davalı ...’in ...ndaki müşterek hesaptan 28.08.2006 günü 8.700,00 TL; 03.08.2010 ve 05.01.2011 günü toplam 16.000,00 TL bedelin davalı ... tarafından çekildiği belirtilmiştir. Bu hesapların kaynağının tümünün muris birikimleri olup olmadığı bilirkişiye açıklatılmalıdır. Bu hesapların murisin birikimleriyle açılmış olması halinde veya hesabın murisin birikimleriyle oluşturulmadığının anlaşılması halinde davalının ortak hesaptan tasarrufundan fazla bedeli çekip çekmediği belirlenerek taleple bağlı kalınarak denkleştirmeye konu edilmesi gerekir.
Ayrıca, murisin çocukları için yaptığı eğitim ve öğretim giderleri mirasta denkleştirmeye tabi değildir. TMK’nın 674. maddesi gereğince "Çocukların eğitim ve öğrenimi için yapılan giderler sebebiyle geri verme yükümlülüğü, murisin aksini arzu ettiği ispat edilmedikçe, ancak alışılmış ölçüleri aşan kısım için mevcuttur." Madde metni aynı yasanın 669/2 maddesi ile birlikte değerlendirildiğinde murisin torunları için yaptığı eğitim ve öğrenim harcamalarının denkleştirmeye tabi olduğu açıktır. Bu nedenle, murisin davalı ...’in üniversite öğrenimine yaptığı katkısı denkleştirmeye tabidir. Dolayısıyla, murisin katkı miktarı bulunarak terekeye iadesi gerekir.
Mahkemece, belirtilen hususlar gözetilmeden eksik inceleme ve araştırmaya dayanarak yazılı gerekçeyle karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeplerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1.) bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalılar yararına BOZULMASINA; (2.) bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 1.350,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin taraflardan alınarak birbirlerine verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere
17.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.