MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada.... Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 25/11/2014 tarih ve 2014/893-2014/380 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili,..."nin .... şirketinden ithal ettiği buhar türbin, jeneratör ve ilgili aksamı davacı ... şirketi nezdinde .... nolu nakliyat poliçesi ile nakliyat rizikolarına karşı sigorta ettirildiğini, ilgili emtianın..."den...-Türkiye nakliyesini 14/09/2009 tarihli ve...nolu... ... davalı taşıyanın "...." isimli gemi ile üstlenildiğini, taşıma konusu bir takım kapların gemiden hasarlı ve dağınık şekilde tahliye edildiğini, bu durumun 26/10/2009 tarihli... Ambar Zabıt Varakası ile tespit edilerek taşıyanın acentesinin huzurunda imza altına alındığını, davalının muhtemel bir savunmasını peşinen bertaraf etmek bakımından...."..." (3 adet kap kırıktır) kapların hasar konusu tazminat talebine konu olan jeneratör, rotor hasarlı aksamlarına ait olmadığının ekspertiz raporunda belirlendiğini, Sigortacılık Kanunu m. 22"ye göre hasarlı olarak nakliye edilen malların onarımı ve zararının tespiti için tayin olunan sigorta eksperinin yaptığı çalışmalar sonucunda düzenlenen 30/12/2009 tarihli Nakliyat Ekspertiz Raporu ile taşıma sırasında taşıma konusu emtiada hasıl olan hasar tutarının 47.404,96 USD karşılığı 69.112 TL olduğunun tespit edildiğini, nakliyat hasarı olan 69.112 TL"nin sigortal..."ye ödediğini ve TTK m. 1361 uyarınca haklarına halef olduğunu belirterek 69.112,00 TL"nin 15/03/2010 tarihinden itibaren avans faizi ve yargılama giderleri ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; davanın kaydı olarak gösterilen ..... şirketine açıldığını, şirketin adresinin "..." olduğunu, bu sebeple HMK m. 9 ve konişmento şartları gereği ... Mahkemeleri"nin yetkili olduğunu, davayı yetkisizlik sebebiyle reddedilmesi gerektiğini, esas bakımdan ise, davacının bahsi geçen sigorta poliçesinin örneğini ve numarasını, eki klozları ve bunların tercümelerini, ödemeye ilişkin belgeleri sunmadığını, bu sebeple halefiyetin gerçekleşip gerçekleşmediğinin bilinmediğini, taşımayı yapan "...." isimli geminin denize, yola ve yüke elverişli olduğunu, aksini kanıtlayacak bir delilin bulunmadığını, .
konşimentonun "clean on board/temiz kaydı" taşımayan bir konşimento olduğunu, konteynere malların yükleyicinin sorumluluğunda istif edilip mühürlendiğini ve bu sebeple sorumlu olmadıklarını, TTK"nın 1065"inci ve 1066"ncı maddelerine uygun davacı tarafından yapılmış ihbar/tespit bulunmadığını, dolayısıyla, taşıyanın malda meydana geldiği iddia edilen zarar ve/veya hasardan sorumlu olmayacağının kabulünün gerektiğini ve oluşan karinenin aksinin davacı tarafından ispatlanamadığını, davalının acentesi olduğu "...." isimli geminin davaya konu olan sefer sırasında ağır hava koşullarına maruz kaldığının bildirildiğini, bu sebeple meydana gelen hasardan davalının sorumlu olmadığını, dava konusu taşımaya ait 14/09/2009 tarihli konşimentoya şerh düşülen "three wooden cases broken"(3 adet kap kırık) ibaresinin dava konusu emtianın daha taşımanın başında gemiye yüklendiğinde hasarlı olduğunu ispatladığını, davacının emtia hasarının belirlenmesi için aldığı ekspertiz raporunun ne zaman ve kimin tarafından yetkilendirilen survey tarafından yapıldığına dair herhangi bir belge olmadığını, emtianın taşındığı kapların/kasaların kırılacak kadar bir kuvvete maruz kalan kasa içindeki emtianın da hasarlanmasının kuvvetle muhtemel olduğunu, davalının kasalar içindeki (kırık bile olsa) emtianın kontrolü imkanına sahip olmadığını, konşimentoda... ibaresinin bulunmadığını, bu sebeple davacının öncelikle emtianın tam ve sağlam olarak davalıya ait gemiye yüklendiğini ve davalının neden olduğu bir kusur sebebiyle zararın meydana geldiğini ispatlamasının gerektiğini, davacının bu dava ile ilgili olarak talep etmiş olduğu tutara dair delil niteliğinde bir belge sunmadığını, istenilen miktara ilişkin zarar kalemlerinin açıklanmasının gerektiğini, davacının talep etmiş olduğu tazminat bedelinin fahiş olup gerçeği yansıtmadığını, talep etmiş olduğu faiz tutarının da fahiş ve yasaya aykırı olduğunu, konşimentoda malların değerine ilişkin bir kayıt yer almadığını ve taşıyanın sorumluluğunun TTK m. 1114 uyarınca sınırlı olduğunu beyan etmiştir.
Mahkemece, Dairemizin 28.09.2013 tarihli bozma ilamına uyularak, davalı taşıyanın yabancı, geminin yabancı bayraklı, yükleme limanının Türkiye dışında (....) olması karşısında uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı, davacının sigortalısının, kurulan navlun sözleşmesinin taşıtan tarafı olduğu, taşıyanın ise konişmentoda adı belirtilen davalı ....olduğu, dava konusu taşımada ayrı bir navlun sözleşmesi düzenlenmemiş, taşıma navlun sözleşmesini belgeleyen konişmento tahtında yapıldığı, taşımaya esas konişmentonun Özel Şartlar ikinci maddesi ile yetkili mahkemenin....Halk Cumhuriyeti"ndeki...Mahkemesi olduğunun kararlaştırıldığı,.... madde hükmüne göre yer itibariyle yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde, taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devlet mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşmaları mümkündür. Yetki şartı taraflar arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye ayrı bir madde olarak konabileceği gibi ayrı bir sözleşme olarak da düzenlenebileceği, dava konusu uyuşmazlığın yabancı unsur taşıması, mahkemenin yetkisinin münhasır yetki esasına göre düzenlenmemiş olması, uyuşmazlığın akdi borç ilişkisinden doğması,...ciro ile alıp yükü teslim almada kullanan gönderilenin konişmentonun şartlarıyla bağlanmış olması (Y.H.G.K."nın 01/02/1995 tarih 1994/11-765 esas 1995/39 sayılı kararı) ve aynı zamanda halefiyet hükümlerine göre dava açan davacının sigortalısının navlun sözleşmesinin taşıtan tarafı olması karşısında tarafları bağlayıcı ve geçerli yetki şartı gereğince yetkili mahkemenin....... Mahkemesi olması sebebiyle davalı vekilinin yetki itirazının kabulü ile dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, davalının gerçekleştirdiği taşıma sırasında yükte meydana gelen hasar nedeniyle davacı sigortacının sigortalısına yaptığı ödemenin rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Davalı donatanın acentası sıfatıyla...cevap süresi içinde yetki itirazında bulunmuş ve bu yetki itirazı nedeniyle mahkemece yetkisizlik kararı verilmiş olup; verilen bu karar Dairemizce..."nin uyuşmazlık konusu taşıma akdi ile ilgili aracılıkta bulunup bulunmadığının, bu işte acentası olup olmadığının tespiti gerektiği belirtilerek bozulmuştur. Dairemizin bozma ilamı sonrası dosyaya sunulan belgeye göre, ...."nin davalı donatanın genel acentesi ve temsilcisi olduğu anlaşılmakta ise de, dava konusu taşıma akdine aracılık ettiği bu belgeden anlaşılamamaktadır. Dosya içinde bulunan taşıma ile ilgili evraklarda....i"nin kaşesi ve imzası bulunmaktadır. Somut olaya uygulanması gereken 6762 sayılı TTK"nın 119/1. maddesi gereğince, ancak acentenin aracılıkta bulunduğu veya akdettiği mukavelelerle ilgili ihtilaflar nedeniyle müvekkili namına acente aleyhine dava açılabilir. Kanun koyucu, sözleşmenin kurulduğu yere değil ona aracılık eden veya onu bizzat akdeden kimseye önem vermiş ve hukuki sonucu bu kimseye göre belirlemiş bulunmaktadır. Şu halde bir anlaşmazlık sözleşmeden doğmuş olsa bile acente bu sözleşmeye aracılık etmemiş veya sözleşmeyi akdetmemiş ise, müvekkili namına dava açamayacağı gibi kendisine de müvekkiline izafeten dava açılamaz.(Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, Yrd. Doç. Dr. Şaban Kayıhan, 2. Baskı, s. 174) Bu durumda mahkemece, bu husus üzerinde durulmaması doğru olmadığı gibi, mahkemelerde tarafları sadece avukatların temsil edebileceği hususu da gözden kaçırılarak....."ye temsilci sıfatıyla husumet yöneltilebileceğinin kabulü de doğru olmamış kararın açıklanan bu nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 07/03/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.