17. Hukuk Dairesi 2015/8378 E. , 2018/6564 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı... Kargo Yurtiçi ve Yurtdışı Taş.A.Ş. vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 26.06.2018 Salı günü davalı ... Kargo Yurtiçi ve Yurtdışı Taş.A.Ş. vekili Av. ... geldi. Davacı ve diğer davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı... Kargo Yurtiçi ve Yurtdışı Taş.A.Ş. vekili dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu motorsikletin, davacının idaresindeki elektrikli bisiklete çarpmasıyla oluşan kazada davacının ağır biçimde yaralandığını, tedavi süresi boyunca çalışamadığından kazanç kaybına uğradığını, yaralanması nedeniyle sürekli işgöremezliğe uğradığını belirterek belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı ... sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla 300,00 TL. maddi ve 15.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep etmiş; 19.02.2015 tarihli artırım dilekçesiyle, maddi tazminat taleplerini 41.109,00 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş. vekili, davaya konu kazada davalı sürücüsünün kusuru olmadığını, kaza tespit tutanağındaki kusur belirlemesini kabul etmediklerini, istenen tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, poliçe limitiyle sınırlı biçimde ve sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında zarardan sorumlu olduklarını, kusur ve maluliyet ile zarar konusunda uzman kurullardan rapor alınması gerektiğini, davadan önce temerrüde düşürülmediklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kabulü ile 36.243,00 TL. sürekli işgöremezlik tazminatı ve 4.866,00 TL. geçici işgöremezlik tazminatı olmak üzere toplam 41.109,00 TL. maddi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, tazminata davalı ... yönünde dava ve diğer davalılar yönünden kaza tarihinden faiz işletilmesine; 15.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte sigorta şirketi dışındaki davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 109/2. maddesi gereğince, uzamış ceza zamanaşımı süresi içinde dava değerinin artırıldığı da dikkate alındığında, artırılan bedel yönünden zamanaşımının sözkonusu olmamasına; konusunda uzman bilirkişi heyetinin, oluşa ve dosya kapsamına uygun raporundaki kusur oranlarının benimsenmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına; manevi tazminatın takdirinde TBK"nun 56. maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre; davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle, işgöremezlik tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacının, kaza sonucu çalışma gücünde oluşan azalma nedeniyle uğradığı zarar, geleceğe ilişkin olduğundan, davacının muhtemel yaşam süresinin ve bu süredeki gelirlerinin usul ve uygulamaya uygun olarak belirlenmesi önem kazanmaktadır. Çalışma hayatının, aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş
(asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresini, bakiye yaşam süresi varsa kalan sürenin de pasif çalışma devresini oluşturduğu; işgücü kaybı nedeniyle tazminatın hesabında, pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulü gerektiği, Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır.
Ayrıca, pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücretin, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığı olduğu, ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif devre zararının hesaplanmasında dikkate alınmaması gerektiği de açıktır.
Davacı taraf dava dilekçesinde, Milli Eğitim Bakanlığı"ndan emekli olan davacının götürü usulde iş alıp boyacılık yaptığını ve aylık 2.000,00 TL. gelir elde etiğini iddia ederek tazminat isteminde bulunmuş; işi ve gelirini ispat bakımından tanık delili ile emsal araştırmasına dayanmıştır. Hükme esas alınan 11.12.2014 tarihli aktüerya uzmanı raporunda ise; emsal gelir araştırması kapsamında, DİSK ve Esnaf Odası tarafından bildirilen gelirler ile kolluk güçleri tarafından düzenlenen sosyal ekonomik durum araştırma tutanağıyla saptanan gelir dikkate alındığında, davacının iddia ettiği 2.000,00 TL. gelirin uygun olduğu gerekçesiyle, 60 yaşa kadar olan aktif devrede bu gelir üzerinden (asgari ücretin 2,70 katı) ve 60 yaştan sonraki pasif devrede ise davacının asgari ücretin 2 katı tutarındaki gelirin % 70"ini elde edeceği kabulü ile hesaplama yapılmıştır.
Davacının kaza tarihi itibariyle 52 yaşında ve Milli Eğitim Bakanlığı"ndan emekli olduğu da gözetildiğinde, boyacılık konusunda ustalığı olduğunun kabulü hayatın olağan akışına aykırı olduğu gibi, davacı tarafça da bu hususta herhangi bir sertifika vs. sunulmamıştır. Hesap bilirkişisinin emsal kayıtlarına göre uygun bulduğu gelir, kıdemli boya ustası için bildirilen gelirdir. Bu itibarla, herhangi bir ustalığı vs. olmadan boya işleri yapan, resmi ve yazılı belge ile gelirini ispat edemeyen davacının gelirinin asgari ücret düzeyinde kabulü gerekir. Ayrıca, 60 yaştan sonraki pasif devre yönünden ise, hesabın AGİ dahil edilmemiş net asgari ücret üzerinden yapılması gerekir. Bu nedenlerle, esas alınan rapordaki hesaplamalar, Dairemizin yerleşik uygulamalarına uygun değildir.
Tüm bu nedenlerle; davacının kazadan önce yaptığı boyacılık işinden elde ettiği gelirin, asgari ücretin üzerinde olduğuna dair belgeye dayanan somut delil bulunmadığı da dikkate alınmak suretiyle; kamu düzenine ilişkin olan asgari ücret tutarının altındaki gelirin tazminat hesabında kullanılmaması ve belgeyle gelirin ispat edilemediği halde asgari ücretin esas alınmasına ilişkin yerleşik Yargıtay uygulamaları gözetilerek; davacının işgöremezlik tazminatı hesabının, 60 yaşa kadar AGİ dahil edilmiş net asgari ücret üzerinden ve 60 yaştan sonraki pasif devre için AGİ dahil edilmemiş net asgari ücret üzerinden yapılması konusunda, bilirkişiden ek rapor alınarak oluşacak sonuca karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle yazılı olduğu biçimde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; 1.630,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş."ye verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı... Kargo Yurt İçi ve Yurt Dışı Taş. A.Ş."ye geri verilmesine, 02/07/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.