14. Hukuk Dairesi 2020/3364 E. , 2021/581 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 23/12/2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın bir kısım parseller yönünden kabulüne, bir kısım parseller yönünden reddine dair verilen 09/04/2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından ayrı ayrı, 29/11/2019 günlü ek kararın temyizi davalılar ... vd. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 190 ve 191 parsel; ... Mahallesi 106 ada 16 parsel, 104 ada 11 parsel, 126 ada 13 parsel, 126 ada 16 parsel, 131 ada 4 parsel, 131 ada 5 parsel ile ... Köyü 262 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesi mümkün olmadığından satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalılar, davayı kabul ettiklerini dile getirmiş; bir kısım davalılar ise davanın reddine karar verilmesini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi üzerine Dairemizin 18.03.2014 tarihli 2014/2567 Esas ve 2014/3660 Karar sayılı ilamı ile "tapu kayıtlarının pasif olduğu güncel tapu kaydına göre taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasına ilişkin hüküm kurulması gerektiği" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiş, Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş, yine Dairemizin 19.11.2015 tarihli 2015/8969 Esas ve 2015/10573 Karar sayılı ilamı ile "davacıya usulüne uygun kesin süre verilmediğinden davanın reddinin doğru olmadığı" gerekçesiyle hükmün yeniden bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda "davanın kısmen kabulü ile ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 190 ve 191 parsel sayılı taşınmazlar yönünden reddine; ... Mahallesi 106 ada 16 parsel (eski 33), 104 ada 11 parsel (eski 47), 126 ada 13 parsel (eski 372), 126 ada 16 parsel (eski 377), 131 ada 4 parsel (eski 241), 131 ada 5 parsel (eski 230) ve ... Köyü 262 parsel sayılı taşınmazlar yönünden kabulü ile aynen taksimi mümkün olmadığından satış suretiyle ortaklığın giderilmesine" karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz etmişlerdir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Savunma hakkı, Anayasanın 36. maddesi ile güvence altına alınmış olup, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 27. maddesinde de “hukuki dinlenilme hakkı” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Somut olaya gelince; mahkemece her ne kadar dava konusu taşınmazların bir kısmının satılarak ortaklığının giderilmesine karar verilmiş ise de; dava konusu taşınmazlarda hissedar ... oğlu ... ve ..."in karar tarihinde ölü oldukları anlaşıldığından mirasçılık belgelerinin temini ile tespit edilen mirasçılarına usulüne uygun dava dilekçesi tebliğ edilerek savunma ve delilleri toplandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken usulüne uygun taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... ve bir kısım davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz harcının yatırana iadesine, 03.02.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.