Danıştay 7. Daire 1995/1035 Esas 1995/1468 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 1468
Esas Yılı : 1995
Esas No : 1035
Karar Tarihi : 05/04/995
6183 SAYILI YASANIN 37.MADDESİNE GÖRE TEBLİĞ EDİLEN YAZININ İDARİ DAVAYA KONU OLABİLECEĞİ HK.
...Gümrük Müdürlüğünce tescilli ...sayılı beyanname muhteviyatı eşyaya ilişkin katma değer vergisi ve gecikme faizinin tahsili amacıyla yükümlü şirkete tebliğ edilen yazının iptali istemiyle açılan davanın; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununa göre, kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte olan idari işlemlerin iptali istemiyle dava açılabileceği hazırlayıcı ön işlemlerin iptalinin istenilemeyeceği, olayda, idari işlem niteliği taşımayan, sadece ithali yapılan eşya ile ilgili teminatın iade edilebilmesi için tahsil edilemeyen katma değer vergisi ve gecikme faizinin ödenmesi gerektiğine ilişkin gümrüğünce yazılan yazının davaya konu edilemeyeceği ve davanın esastan incelenemeyeceği gerekçesiyle reddi yönünde verilen ....Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının; yükümlü şirketin yatırım malları ile birlikte işletme malzemesi de ithal ettiği, işletme malzemesi için hesaplanan katma değer vergisinin teminat mektubu alınarak ertelendiği, idarece tesis edilen işlemle bu uygulama değiştirilerek 6183 sayılı Yasanın 37.maddesi hükmü uyarınca vergi ve gecikme faizinin tahsili yoluna gidildiği, usul yönünden bu tahakkuka karşı süresi içerisinde itiraz edildiği ve reddi üzerine dava açıldığı, esastan da, yükümlü şirke
tin teşvik belgesi taahhüt hesabını yasal süre içinde kapattığı, yeniden katma değer vergisi tahakkuku yapılamayacağı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesinin 1.fıkrasınına bendinde, iptal davası, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabilecek davalar şeklinde tanımlanmıştır. Anılan yasada iptal davalarına konu olabilecek işlemlerin nitelikleri belirtilmemiş ise de, idari yargıda, idarenin kamu gücüne dayanarak yaptığı, tek taraflı, kişilerin hukukunu tekileyen, kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemlerin idari davaya konu olabileceği kabul edilmektedir. Vergi uyuşmazlıklarında kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemler ise, ihbarname veya ödeme emri tebliği, tahakkuk fişi kesilmesi veya vergi tevkifatı yapılması gibi işlemler ile yükümlülerin düzeltme ve 1615 sayılı Gümrük Kanununun ilgili maddelerinde öngörülen idari itiraz yoluna başvurmaları halinde yetkili mercilerce tesis edilen işlemlerdir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 37.maddesinde "Amme alacakları hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödenir. Hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacakları Maliye Vekaletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu ödeme müddetinin son günü amme alacağının vadesi günüdür." hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin 28.8.1991 tarihinde ithal edilen işletme malzemesi için hesaplanan katma değer vergisine ilişkin yatırılan teminatın idaesini istediği, 6.1.1992 günlü yazı ile vergi ve faizlerin yatırılması şartıyla teminatın iade edilebileceğinin bildirildiği, bu yazı üzerine ... Gümrük Müdürlüğüne verilen 15.1.1992 günlü dilekçe ile tahakkuk ettirelen vergi ve faizin kaldırılması istemiyle başvuruda bulunulduğu ve gümrük müdürlüğünün 2.7.1992 günlü işlemiyle itiraz reddedilerek, 6183 sayılı Yasanın 37.maddesi hükmü uyarınca katma değer vergisi ve gecikme faizinin ödenmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 2.7.1992 günlü dava konusu işlem, her ne kadar, 6183 sayılı Kanunun yukarıda metni yer alan 37.maddesine göre amme alacağının vadesini belirleyen ve belirtilen süre içinde ödenmediği takdirde aynı kanun hükümleri çerçevesinde alacağın takip ve tahsil edileceğini bildiren bir işlem görünümünde ise de; yükümlü şirketçe vergi ve gecikme faizleri tahakkukuna yapılan itirazın reddine yönelik kesin, yürütülmesi gerekli ve niteliği tibarıyla idari davaya konu edilebilecek birişlemdir.
Aksine düşüncenin, Anayasa ile teminat altına alınan dava açma hakkının kaybına sebebiyet vereceği kuşkusuzdur.
Vergi Mahkemesince, yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurulmaksızın, esasa girmeden davanın usul yönünden reddedilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, kararın bozulmasına karar verildi.