MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki trafik kazasından kaynaklanan manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. Vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili; 24/05/2010 tarihinde davalı ... Gıda Nak. İnş. Tur. Tem. Pz. San. Ltd. Şti"nde servis şoförü olarak çalışmakta olan davalı ..."ın sürücüsü olduğu davalı ..."a ait aracın davacı ..."in eşi ve ..."un babası murislerine çarptığını ve muris yaya ... ..."ın kaza sonucunda ağır yaralandığını, yoğun bakımda iken 05/06/2010 tarihinde vefat ettiğini, kazanın meydana gelmesinde ... Belediyesinin de kusurlu olduğunu belirterek davacı ... için 50.000,00 TL ve davacı ... için 50.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 -TL tazminatın olay tarihi olan 24/05/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. Vekili; kazaya karışan aracın maliki olduğunu, ancak aracın ...Nak. İnş. Tur. Mad. Paz. San. Tic. Ltd. Şti."ne tahsis edildiğini,
kendisinin bir sorumluluğunun bulunmadığını ve kazanın oluşumunda kusurun müteveffa ve Belediye"de olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar vekilleri de kusuru kabul etmediklerini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 20.000,00 TL ve davacı ... için 15.000,00 TL olmak üzere toplam 35.000,00 TL manevi tazminatın 24/05/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı ... ve ...Nak. İnş. Turz. Ltd. Şirketinden müteselsilen alınıp davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin ve davalılar ... ve ... Belediye Başkanlığına açılan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili ve davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle, oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. Vekilinin (4) nolu bent dışında, manevi tazminatın takdirinde B.K.nun 47. maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nesafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre davacılar vekilinin (2), (3) ve (4) nolu bentler dışında yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir.
İşleten tanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 3. maddesinde "Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır" şeklinde yapılmıştır. 2918 sayılı ..."nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır. Şekli
ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve ..."ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür.
2918 sayılı ..."nın 85. maddesi "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar" hükmünü içermektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 3. ve 19. maddeleri hükümlerine göre trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, kimliğini belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kayıt maliki, işleten konumunda olmadığını işletenin bir üçüncü kişi olduğunu kanıtladığında, malik olmasına karşın, işleten sıfatıyla sorumlu tutulamaz.
Kazaya neden olan araç ... adına kayıtlıdır ve ayrıca ... davalı şirketin ortağı ve imza yetkilisidir. Somut olayda da davacılar, trafik kaydına dayanarak manevi tazminat davasını kayıt maliki olan davalı ... ... aleyhine yöneltmiş olup adı geçen davalının araçta fiili hakimiyetinin bulunmadığı, yalnızca şirketin eylemli kullanımında bulunup şirketin hesabına işletildiği, uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi sözleşmelerle kiraya verildiği ... tarafından ispatlanamamış olmasına göre aracın işleteni olmadığı gerekçesiyle ... hakkında husumet yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
3-Dava konusu olan somut olayda davacılar, davalı Belediyeyi hizmet kusuru nedeniyle dava etmiştir. Kamu hizmeti görmekle yükümlü olan davalı, kamu hizmeti sırasında verdiği zararlardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabi değildir. İdari karar ve eylemlerden doğan zararlar niteliğinde bulunan zararın ödetilmesi istekleri 11.2.1959 günlü ve 17/15 sayılı ... İçtihatı Birleştirme Kararında değinildiği üzere tam yargı davasının konusunu oluşturur. Bu
davaların ise 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 2. maddesi hükmünce idari yargı yerinde açılması gerekir. Bu nedenlerle davalı kurumun kamu hizmeti sırasında verdiği zarardan dolayı Adli Yargı"da dava açılamayacağından, HMK"nın 114/1-b maddesi gereğince yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle ve HMK"nın 115/2.maddesi gereğince dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar vermek gerekirken, sonuç itibariyle doğru olsa da hatalı ve yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmektedir.
4-Bozma neden ve şekline göre davacılar vekili ve davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. vekilinin vekalet ücreti ve yargılama giderlerine dair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davacılar vekili ve davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd. Vekilinin vekalet ücreti ve yargılama giderlerine dair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalılar ... ve ... Nak. İnş. Tur. Mat. Tem. Pz. San. Tic. Ltd."ye geri verilmesine 19.09.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.