17. Hukuk Dairesi 2018/4201 E. , 2018/8857 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket nezdinde kasko sigortalı olan ... plaka nolu aracın 06.11.2012 tarihinde ... Sokağını takiben Koşuyolu istikametine seyrederken, Rögar kapağının üzerine arka tekerlek ile basması sonucu kapağın açılıp, aracın alt kısımlarına çarpması ile direksiyon hakimiyetini kaybederek, yola dik konuma gelecek şekilde sağ tarafa savrulması neticesinde hasarlandığını, yaptırılan hasar ekspertiz incelemesi neticesinde, 10.611,00 TL hasar bedeli ... A.Ş. firmasınca 22.01.2013 tarihinde ödendiğini, bütün bu nedenlerle fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak üzere, 10.611,00 TL alacağın 22.01.2013 ödeme tarihinden itibaren işleyecek olan avans faizi ile birlikte davalılardan kusurları oranında tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara tahmilini talep etmiştir.
Davalılardan ... vekili cevap dilekçesinde; öncelikle davanın yetki yönünden reddine, varlığı iddia edilen hasarın meydana geldiği yerdeki rögar kapağı yağmur suyu hattına ait bir rögar kapağı olduğunu, yağmur suları ile ilgili kanalların yapım ve bakımının ise
idarelerinin sorumluluğunda olmadığını, bu görevin yağmur suları hattının bakımı, onarımı ve işletmesi ile ilgili sorumluluğun ana arterlerde büyükşehir belediyesine ait ve ara arterlerde ise ilçe belediyelerine ait olduğu, bütün bu nedenlerle, açılan davanın öncelikle yetki yönünden, bilahare husumet ve esastan reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın konusunun tam yargı konusu olduğunu, tam yargı davalarının görülüp çözüme bağlandığı merciin idare mahkemeleri olduğunu, bu nedenle, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, kullanılmış sular ile yağmur sularını toplamaya hizmet eden kanal, rögar vs, tüm bakım ve onarımın İSKİ’nin görevi içine girdiğini, bu nedenle husumet yönünden davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ... Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; meydana gelen kazada müvekkili idareye, yürüttüğü kamu hizmetini nedeni ile hizmet kusuru atfedildiğini, hizmet kusuru nedeni ile açılan davaların ise idari dava niteliğinde olduğunu, hal böyleyken davacı tarafın kamu kurumu olan müvekkili idareyi hizmet kusuru nedeni ile adli yargıda dava etmesinin hukuken mümkün olmadığını, bu nedenle davacının davasını idari yargıda açması gerekirken adli yargıda açmasının usul ve yasaya aykırı olup davanın görevsizlik nedeni ile reddi gerektiğini, davacı tarafın İSKİ, İGDAŞ, AYEDAŞ, TELEKOM gibi alt yapı hizmetlerini yürüten kurumların bilgisine başvurmadan müvekkili idareye tazminat davası açmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, bu nedenle davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, yine dava konusu olayın gerçekleştiği yerin ana arter olması durumunda belediyenin sorumluluğu bulunmadığını, diğer yandan hasar bedelinin ve kusur oranının tarafsız ve uzman bilirkişilerce yapılması gerektiğini, davacı tarafın, tek yanlı olarak hiçbir kıstasa dayanmaksızın hasar tespit tutanağı düzenleyip kusur tespiti yapılmadan tüm kusuru taraflarına yükleyip müvekkili belediyeye 10.611,00 TL zarar takdir etmesinin hiçbir hukuki temeli bulunmadığını, ve bunun kabulünün mümkün olmadığını, izah edilen ve yargılama aşamasında ortaya çıkacak olan nedenlerle davanın reddine, yargılama harç ve giderlerinin ve avukatlık vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece asıl dava ve birleşen dava yönünden davalı ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı yönünden davanın kısmen kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar vermiş, hükmü davalı ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili süresi içerisinde temyiz etmiştir.
Dava trafik kazası nedeniyle ödenen tazminatın rücuen tahsiline ilişkindir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde;
1-Davacı, temyiz isteminde bulunan davalı ... Büyükşehir Belediyesi"ni hizmet kusuru nedeniyle dava etmiştir. Kamu hizmeti görmekle yükümlü olan idareler, kamu hizmeti sırasında verdikleri zararlardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabi değildirler. Kamu tüzelkişilerinin yasalar tarafından kendilerine verilen görev ve yetkilerin kullanılması sırasında oluşan zararlar, niteliği itibariyle hizmet kusurundan kaynaklanan zararlar olup, bu zararların tazmini amacıyla hizmet kusurlarına dayalı olarak İdari Yargılama Usulü Hakkındaki Kanun’un 2. maddesi hükmü uyarınca idari yargı yerinde tam yargı davası ikame edilmesi gerekmektedir. Hukuk Genel Kurulu"nun 04/11/2015 tarih ... Esas, 2015/2364 Karar sayılı kararı da bu yöndedir.
Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece kendiliğinden (re"sen) dikkate alınması zorunludur. O halde mahkemece, davanın HMK 114/1-b. maddesi gereğince yargı yolu caiz olmadığından HMK 115/2. maddesi gereğince dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre davalı ... Büyükşehir Belediyesi vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Büyükşehir Belediyesi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davalı ... Büyükşehir Belediyesi vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"na geri verilmesine 09/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.