BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/674 Esas 2022/971 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/674 Esas
KARAR NO :2022/971

DAVALI:HASIMSIZ
DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:07/10/2022
KARAR TARİHİ:30/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkili şirketin, hırdavat malzemesi ve el aletleri toptan ticaretiyle iştigal etmekte olduğunu, davacı müvekkili şirketin iş yerinden, 26.09.2022 tarihinde 2022 yılına ait yevmiye kebir ve envanter defterleri kimliğinin belirsiz kişiler tarafından çalındığını, söz konusu hırsızlık olayına ilişkin olarak davacı müvekkili şirketin yetkilisi ... tarafından aynı gün 26.09.2022 tarihinde kimliği belirsiz kişiler aleyhine suç duyurusunda bulunulduğunu ve bu olay nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ... olay numaralı dosyası açıldığını, davacı müvekkili şirketin iş yerinden çalınan 2022 yılına ait yevmiye kebir ve envanter defterlerine ilişkin TTK. Mad. 82/7 gereğince zayi belgesi verilmesini talep ettiğini belirterek, davacı müvekkili şirketin iş yerinden 26.09.2022 tarihinde çalınan 2022 yılına ait yevmiye kebir ve envanter defterlerine ilişkin zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Eldeki dava zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir.
TTK'nın 82/1. maddesi gereğince, "Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür."
Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).
Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7).
İstanbul Bam 14.Hukuk Dairesi 2021/446 E., 2021/750 K. Sayılı ilamı ile "Dosya kapsamı ile davacı tarafça zayi olduğu iddia edilen şirket ödeme kaydedici cihazlarının taşınma sonucu eksik olduğunun tespiti sonucu çalındığının anlaşıldığı beyan edilmiş ise de buna ilişkin somut delil ibraz edilmemiştir. Bu hususa ilişkin polis ve C. Savcılığına suç duyurusunda bulunulması da tek başına hadisenin nasıl vuku bulduğunu izah etmekte yetersiz kalmaktadır. Ayrıca davacı ticari defter ve belgelerini koruyup gözetme yükümlülüğüne de aykırı hareket etmiş, kısacası basiretli bir tacir gibi davrandığını kanıtlayacak delil göstermemiştir. " gerekçesi ile davacının ticari defter ve kayıtlarını koruyup gözetme yükümlülüğüne aykırı hareket etmesi nedeniyle ilk derece mahkemesince verilen davanın reddi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2015/ 13372 E., 2017/1346 K. 07.03.2017 tarihli ilamı ile "ayrıca ticari defter ve belgelerin muhafaza edileceği yerin şirket merkezi olması gerektiği, davacının TTK'nun 82. maddesi uyarınca defterlerin saklanmasında gerekli dikkat özen ve ihtimamı göstermediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir." gerekçesi ile defterlerin saklanması için gerekli dikkat özen ve ihtimamın gösterilmemesi halinde davanın reddine karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının ticari defterlerinin iş yerinden çalınmış olduğunu belirterek zayi belgesi verilmesini talep ettiği, davacı şirket yetkilisinin polise verdiği ifadede bankadaki işlerini halletmek için dükkanın ön kapısından çıktığını ancak kapıyı kapatıp kapatmadığını hatırlamadığını belirttiği, dosyada bulunan 26.09.2022 tarihli olay yeri inceleme raporunda kapı kilitlerinin sağlam olduğu, kapı ve kilitleri üzerinde herhangi bir zorlamanın olmadığının anlaşıldığı, tüm bu hususların davacının ticari defterlerinin saklanmasında gerekli dikkat ve özeni göstermediğini ve basiretli bir tacir gibi davranmadığını kanıtladığı gözetilerek açılan davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Alınması gereken 80,70 TL harç dava açılırken peşin alındığından başka harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.30/11/2022

Katip ...
e-imzalıdır


Hakim ...
e-imzalıdır