21. Hukuk Dairesi 2014/13569 E. , 2015/9208 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyerleri nezdinde 27.07.2012-30.12.2012 tarihleri arasında geçen hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile “Davacı ..."nın 27/07/2012- 30/10/2012 tarihleri arasında ... İnşaat .... LTD ŞTİ nin Elazığ İlinde Kuzova Sulama işinde aralıksız olarak çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş
bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacıya ait dava dışı işverenliklerce tanzim olunan ve Kurum"a intikal eden işe giriş bildirgelerinden davacının davalı yanında geçtiği iddia olunan hizmeti öncesinde “inşaat” alanında faaliyette bulunan işyerlerinde hizmetinin geçmiş olduğu, davacının 03/04/2001-11/07/2012 tarihleri arasında toplam 2396 gün fiili hizmetinin Kurum"a bildirilmiş olduğu, davalı işyerince davacı adına Kurum"a herhangi bir hizmet bildiriminde bulunulmadığı, davalı 1024765 sicil no lu .... İnşaat Taş.Tem.Harf.San.Tic.Ltd.Şti. ünvanlı işyerinin 30/06/2011-09/11/2012 tarihleri arasında Kanun kapsamına alınmış olduğu, davalı işyerine ait 2012/7-11 dönem bordrolarının getirtildiği, davalı ... İnşaat..Ltd. Şti. nin taşeron olarak hizmet aldığı Kuzuova Sulama işini yürüten dava dışı ... İnş.Prefabrik San.Tic.Ltd.Şti. arasında 29/07/2012 tarihi itibariyle 3 ay süre ile geçerli olmak üzere “Beton Pompası ve Transmikser Sözleşmesi”nin 28/07/2012 tarihinde akdedilmiş olduğu, yargılama esnasında davacı tanıklarının dinlendiği, talimat mahkemesince dinlenmesine karar verilen davalı işyeri bordrolu tanıklarının adreslerine ulaşılamaması nedeniyle talimat gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, dava konusu dönem içerisinde, davalı işyerine araç kiraladığını ve davalı işyerinde fiilen çalıştığını beyan eden davacı tanıklarına ait hizmet cetvelinin ve varsa davalı şirket ile akdolunmuş araç kira sözleşmesinin getirtilmeden eksik araştırma neticesi sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş dava konusu dönem içerisinde davacı ile birlikte çalıştığını iddia eden ve davalı işyerine 2 adet transmikseri kiraya verdiğini iddia eden davacı tanıklarına ait hizmet cetvelini ve varsa davalı şirket ile akdolunmuş araç kira sözleşmesini getirtmek, dinlenen tanıkların uyuşmazlık konusu dönemi içerisinde davalı işyeri ile ilişiğinin olmadığının anlaşılması halinde, dönem bordrosunda adı geçen sigortalı çalışanların adreslerine ulaşılamadığından davalı şirketten hizmet alan ve ihtilaf konusu dönem Kuzuova Sulama faaliyetinde çalışması olan dava dışı... İnş.Prefabrik San.Tic.Ltd.Şti. nin bordrolu çalışanlarının tespit edilerek davacının davalı işyeri nezdinde geçen fiili çalışmasına yönelik bu tanıkların beyanlarına başvurmak, beyanları ile yetinilmediği takdirde Kurum"dan sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerleri işverenleri veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarının beyanlarına başvurmak ve davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.