BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/388 Esas 2022/913 Karar Sayılı İlamı

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/388 Esas
KARAR NO : 2022/913

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/04/2021
KARAR TARİHİ : 11/11/2022
Davacı tarafından mahkememize açılan dava dosyasının incelenmesi sonunda;
İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı .... A.Ş. tarafından müvekkil şirket aleyhine ihtirazi kayıt ile ödenen bedellerin iadesi talebi için Küçükçekmece ... İcra Dairesi’nin ... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı şirket tarafından başlatılan işbu icra takibi, haksız ve mesnetsiz olduğunu, takip konusu bakımından müvekkili şirketin herhangi bir borcu bulunmadığını, taraflar arasında devam eden ticari ilişki kapsamında davalı şirkete ait emtiaların taşıma işinin birçok kez müvekkili şirket tarafından yapıldığını, davalı şirketin de müvekkili şirket ile arasındaki açık hesap uyarınca taşıma hizmetlerinden kaynaklanan ve navlun faturalarına dayanan borcu bulunduğunu, ticari ilişki süresinde müvekkili tarafından verilen hizmetlerin davalı şirkete faturalandırıldığını ve davalı şirketçe de faturaların ticari defterlere kaydedildiğini ve ödendiğini, takip konusu edilen 31.01.2019 tarihli 413,00 TL tutarlı, 12.02.2019 tarihli 413,00 TL tutarlı, 28.06.2019 tarihli 560,50 TL tutarlı, 19.07.2019 tarihli 560,50 TL tutarlı, 26.07.2019 tarihli 560,50 TL tutarlı ödemelerin iadesi talebinin, davalı şirketin basiretli bir tacir gibi davranmadığını gösterdiğini, tarafların 13.04.2021 tarihi itibariyle borç/alacakları üzerinde anlaşma sağlamışken davalı şirket tarafından mutabakat tarihinden önceki ödemelerin iadesi için icra takibi başlatılmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu beyanla, müvekkili şirketin daha fazla zarara uğramaması için İİK.72/3 Maddesi gereğince Küçükçekmece ... İcra Dairesi’nin ... Esas sayılı dosyasında İcra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, müvekkilinin davalı tarafa 3.134,41 TL borcu bulunmadığı hususunun tespiti ve takibin iptaline, müvekkili şirket hakkında haksız ve kötüniyetli olarak icra takibi açan davalı hakkında %20’ dan aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
YANIT:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, Müvekkil adına ve hesabına hareketle girişilen icra takibi ilamsız icra takibi olup, süresinde itiraz edilmemekle kesinleştiğini ve icra dosya borcu, davacı ....da İcra Müdürlüğü'ne ödendiğini, davacının menfi tespit talebinin taraflar arası ticari ilişkiye ve somut olaya uymadığını, sözleşmeye aykırı ve fahiş düzenlenen fatura içeriğini müvekkilinin ödemeye zorlanması, ithal malını teslim almasında hapis baskısı altında ödeme yapmak durumunda kalması karşısında ihtirazi kayıtla ödeme durumunda kaldığı ödemeleri iade talebi haklı olduğunu, müvekkilinin İsviçre menşeli ... firmasından 25.01.2019 tarihli faturada toplam 11.034 USD bedelli, 11.02.2019 tarihli faturada 16.760,39 USD bedelli, 27.06.2019 tarihli faturada 722,50 Euro bedelli ürün satın aldığını, davacının alacak kalemlerinin konusu özet beyan hizmet bedeli konusu olduğunu, müvekkilinin, davacıdan hiçbir şekilde özet beyan hizmeti talebi olmadığını, özet beyan vermek bir iş görme hizmet sunumu olmadığını, yasal zorunluluk olduğunu, davacının 6.aya kadar 413,00 TL, 6.ay itibarı ile 560,50 TL şeklinde düzenlediği faturaların tamamen kendi kafasına göre bir iş veya hizmet üretilmeksizin fatura tanzimi gerektiren bir sebebe dayanmadığını, davacının tek yanlı fatura ile özet beyan hizmet bedeli tanımlamalı fatura düzenlemesi açık sözleşmeye aykırılık olduğunu, kamusal bir yükümlülüğünü yerine getiren davacının bunun için bedel talep etmesinin hukuk dışı olduğunu, davacının tahsil ettiği haksız kazançları iade etmek zorunda olduğunu, müvekkilinin, davacı ile bir akdi ilişkisi de olmadığını, müvekkili alıcı - gönderilen olup davacı ile eğer bir alacağı varsa gönderenden talep etmesi gerekirken haksız faturalarla müvekkilini ödemeye zorlamasının kabul edilemeyeceğini beyanla, davanın reddi,müvekkili lehine %40' tan aşağı olmamak üzere inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve yasal vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE:
Dava, davalı alacaklı tarafından davacı borçlu aleyhine Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibi nedeniyle davacı tarafın davalı yana borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkememizce icra dosyası ile talep edilen diğer belgeler celp edilmiş, taraf delilleri toplanmıştır.
Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyasının celp edilerek incelenmesinde; davalı takip alacaklısı tarafından davacı aleyhine 2.507,50 TL asıl alacak, 626,91 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 3.134,41 TL alacak yönünden ilamsız icra takibi başlatıldığı, takip dayanağının ihtirazı kayıtla ödenen 31/01/2019, 12/02/2019, 28/06/2019, 19/07/2019 ve 26/07/2019 tarihli alacaklar olduğu görülmüştür.
Somut olayda taraflar arasında çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; davalı şirket tarafından davacı şirkete ihtirazi kayıtla ödendiği belirtilen bedellerin iadesi için Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyasında başlatılan icra takibine konu miktar yönünden davacı şirketin borçlu olup olmadığı, borçlu ise miktarı, icra takibine konu edilen ve davalı şirket tarafından davacı şirkete ihtirazi kayıtla ödendiği belirtilen bedellerin davalı şirket tarafından davacı şirkete ödenmesinin gerekip gerekmediği, bu bedellerin ödenmesinden kimin, hangi miktarda sorumlu olduğu hususlarına ilişkindir.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesi gereğince borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu olmadığını ispat için menfî tespit davası açabilir.
Kural olarak, bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran/iddia eden taraf, o vakıayı ispat etmeye mecburdur (4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesi).
İspat yüküne ilişkin bu genel kural, menfi tespit davaları için de geçerlidir. Yani, menfi tespit davalarında da, tarafların sıfatları değişik olmakla beraber, ispat yükü bakımından bir değişiklik olmayıp, bu genel kural uygulanır. Bu davalarda da bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran (iddia eden) taraf o vakıayı ispat etmelidir.
Menfi tespit davasında borçlu ya borçlanma iradesinin bulunmadığını ya da borçlanma iradesi bulunmakla birlikte daha sonra ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürebilir. Borçlu borcun varlığını inkar ediyorsa, bu durumlarda ispat yükü davalı durumunda olmasına karşın alacaklıya düşer. Borçlu varlığını kabul ettiği borcun ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürüyorsa, bu durumda doğal olarak ispat yükü kendisine düşecektir.
Mahkememiz dosyası, davacının iddiası, davalının savunması ve icra dosyasındaki itirazı, icra dosyası ile tüm dosya kapsamına göre, davalı şirket tarafından davacı şirkete ihtirazi kayıtla ödendiği belirtilen bedellerin iadesi için Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğünün .... esas sayılı takip dosyasında başlatılan icra takibine konu miktar yönünden davacı şirketin borçlu olup olmadığı, borçlu ise miktarı, icra takibine konu edilen ve davalı şirket tarafından davacı şirkete ihtirazi kayıtla ödendiği belirtilen bedellerin davalı şirket tarafından davacı şirkete ödenmesinin gerekip gerekmediği, bu bedellerin ödenmesinden kimin, hangi miktarda sorumlu olduğunun tespiti için alanında uzman gümrükçü bilirkişi ve alanın uzman muhasebe bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, alınan 17/05/2022 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; dava konusunun, davalı .... tarafından ihtirazi kayıt ile ödenen bedellerin iadesi talebi için davacı aleyhine başlatılan Küçükçekmece ... İcra Müdürlüğünün .... E. sayılı dosyasında davacının borçlu olmadığının tespiti ve takibin iptali talebinden ibaret olduğu, davacı .... tarafından yapılan menfi tespit talebi doğrultusunda 28.04.2021 tarihinde T.C. Bakırköy .... Asliye Ticaret Mahkemesi .... E. Sayılı huzurdaki davanın ikame edildiği belirlendiği, davacının 2019 yılı ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, davacının ticari defterlerine göre; davalı yan tarafından yapılan ödemelerin davacı yanın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davalı tarafından yapılan ödemelere konu “özet beyan hizmet bedeli” açıklamalı faturalarının da davacının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davacı yanın 27.12.2019 tarihi itibariyle davalı yandan 560,50 TL cari hesap bakiye alacaklı olduğu, davalının 2019 yılı ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, davalının ticari defterlerine göre; davalı ... tarafından takibe konu edilen ödemelerin davalı yanın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davalı tarafından yapılan ödemelere konu “özet beyan hizmet bedeli” açıklamalı faturalarının da davalının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davalı yanın 27.12.2019 tarihi itibariyle davacı yana 560,50 TL cari hesap bakiye borçlu olduğu, davalı yan tarafından davacı yana toplamda 1.947,00 TL havale yapıldığı, takibe konu 26.07.2019 tarihli 560,50 TL bedelli ödemeye ilişkin dekont sunulmasa da bahse konu ödeme her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, bu itibarla davalı yan tarafıdan davacı yana toplamda 2.507,50 TL ödeme yapıldığı anlaşıldığı, Özet beyan taşıyan/acentesinin gemideki taşınan tüm eşyayı gümrük idaresine bildirdiği-sunduğu işlemin ifası olup, bunun taşıma sürecine dahil, taşıma sözleşmesi kapsamında yapılması ilgili devlet gümrük-kamu hukuku kuralları gereği olduğu, bu hizmet ifası konteyner/mal teslimi öncesine dayalı taşımanın teferruatı olduğu, özet beyan verilmesi - varma limanında taşıyanın, gümrük idaresine zaten yapmak zorunda olduğu bir beyan olup yükün deklarasyonundan ibaret olduğu, taşıyanın sorumluluğunda olan ve taşıyan/temsilcisi tarafından yapılması gereken işlem olduğundan, taşıyanın taşıdığı yük hakkında vermesi gereken özet beyan taşıyan için yasal zorunluluk olup, bu iş ve görev için, yük sahibinden yani somut uyuşmazlıkta davalıdan bir ücret talep edilmesinin mümkün olmadığı, özet beyan verilmesi aşamasında gümrük idaresince herhangi bir ücret tahsil edilmediği, bu ücretlerin davalı tarafından davacıya ödenmemesi gerektiği, Bu halde; davalının Küçükçekmece .... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takibe konu ettiği 2.507,50 TL hakkında haklı gözüktüğü kanaatinin bildirildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen açıklamalar ve alınan bilirkişi raporu doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; her ili tarafın ticari defter ve kayıtlarına göre davalı tarafından davacıya 2.507,50 TL ödeme yapıldığı, alınan bilirkişi raporuyla sabit olduğu üzere davacının "özet beyan hizmet bedeli" açıklaması ile davalı aleyhine 5 adet fatura düzenlendiği, gümrük mevzuatı uyarınca özet beyan taşıya tarafından yapılması gereken bir işlem olduğundan bu ücret bakımından sorumluluğun davacı taşıyanda olduğu, bu nedenle davalı taraftan bu işlem için ücret talep edilmesi mümkün olmadığı halde, bu bedelin davacı tarafa ödendiği sabittir. İş bu menfi tespit davasında üzerine düşen ispat yükünün davalı alacaklı tarafından yerine getirildiği, alacağın ticari defter ve diğer belgelerle sabit olduğunun Mahkememizce kabulü gerekmiştir. Davalı tarafça davacı aleyhine başlatılan takibin haklı ve gerçek bir alacak yönünden başlatıldığı anlaşılmakla, davacı takip borçlusunun menfi tespit talebinin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntıları yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin olarak yatırılan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davalı yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir edilen 3.134,41 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleşiğinde ilgili tarafa derhal iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin(e-duruşma ortamında) yüzlerine karşı KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.11/11/2022



Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır