MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı Axa Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, 01.12.2012 tarihinde, davacılardan Abdulkadir"in sevk ve idaresindeki davalı Axa Sigorta A.Ş"ye zorunlu mali mesuliyet sigortalı ... plakalı araç ile davalılar Bilal, Sevdin ve Ankara Anonim Trük Sigorta şirketi"nin sürücüsü, işleteni ve zorunlu mali mesuliyet sigortacısı oldukları ... plakalı aracın çarpışması sonucu, davacı ..."in aracındaki davacıların murisleri Cemile ve ... ın vefat ettiğini, davacı ..."in malul kaldığını ve sürücüsü olduğu aracın pert olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla her bir davacı için ayrı ayrı 1.000,00"er TL"den 5.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen; her bir davacı için 20.000,00"er TL"den 100.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve ..."dan olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen; davacı
Abdulkadir için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla aracın rayiç değeri 22.500,00 TL, çalışamamasından kaynaklı 1.600,00 TL, kalıcı sakatlıktan kaynaklı 1.000,00 TL maddi tazminat ile yüzünde kalıcı iz kalması nedeniyle 5.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ölenler için 5.000,00"er TL"den toplam 10.000,00 TL cenaze ve defin giderinin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri ayrı ayrı vermiş oldukları cevap dilekçelerinde davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; davalı ... İnş. İth. ihr. San. Tic. Ltd. Şti aleyhine açılan davaların reddine, davacı ..."in ... plaka sayılı aracın hasarına ilişkin davasının aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacı ..."in iş gücü kaybına yönelik davasının reddine, davacılar ..., ..., ... ve ..."ın anneleri ... ve kardeşleri ... nedeniyle açtıkları destekten yoksun kalma tazminatına yönelik davalarının reddine, davacı ..."in geçici iş göremezlik davasının kısmen kabulü ile; 845,25 TL"nin davalılar ..., ... ve Ankara Anonim Türk Sigorta A.Ş"den müştereken ve müteselsilen tahsili ile bu davacıya verilmesine, davalı Axa Sigorta şirketine karşı açılan davanın reddine, davacı ..."in yaralanmasına ilişkin manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 3.000,00 TL manevi tazminatın ..., ... ve Ankara Anonim Türk Sigorta A.Ş"den müştereken ve müteselsilen tahsili ile bu davacıya verilmesine, davacı ..."ın ... nedeniyle açtığı destekten yoksunluk tazminatının kabulü ile; %10 hakkaniyet indirimi yapılarak 500,00 TL destekten yoksunluk tazminatının, ... nedeniyle açtığı destekten yoksunluk tazminatının kabulü ile; %10 hakkaniyet indirimi yapılarak 500,00 TL destekten yoksunluk tazminatının davalılar Axa Sigorta A.Ş, Ankara Anadolu Türk Anonim A.Ş, ... ve ..."tan gerçek kişi davalılar yönünden olay tarihi olan 01/12/2012 tarihinden, davalı ... şirketleri yönünden dava tarihi olan 30/01/2013 tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile bu davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına; davacılar ..., ..., ... ve
..."ın anneleri ... yönünden açtığı manevi tazminat davalarının kısmen kabulü ile ..., ..., ... için 7.500,00"er TL, Abdulkadir için 5.000,00 TL manevi tazminat ile davacılar ..., ..., ... ve ..."ın kardeşleri ... yönünden açtığı manevi tazminat davalarının kısmen kabulü ile ..., ..., ... için 7.500,00"er TL, Abdulkadir için 5.000,00TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ... "tan müştereken ve müteselsilen tahsiline; davacı ..."ın eşi Cemile ve oğlu Abdulsamet yönünden açtığı manevi tazminat davalarının kısmen kabulü ile 10.000,00"er TL"den toplam 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ... "tan müştereken ve müteselsilen tahsiline; davacıların cenaze ve defin giderlerine yönelik davalarının kısmen kabulü ile; ... ve ... için %10 hakkaniyet indirimi yapılarak toplam 9.702,00 TL cenaze ve defin giderinin davalılar Axa Sigorta Şirketi, ..., ... ve ..."tan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı Axa Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde ve özellikle, yargılama sırasında alınan Adli Tıp Kurulu raporundaki kusur dağılımının oluşa uygun olması sebebiyle benimsenmesinde; davacılar Abdulkadir, Fatma, Sadenur ve İsmail"in destekten yoksun kalma talepleri yönünden alınan maddi tazminata dair bilirkişi raporunun hükme esas alınmasında; ayrıca davacı ..."in yaralanması nedeniyle talep edilen dışında hükmedilen manevi tazminatların takdirinde B.K.nun 47.maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacılar vekilinin ve davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin dışındaki sair temyiz itirazlarının, davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucunda cismani zarar ve ölüm nedeniyle maddi tazminat, cenaze gideri, hasar bedeli ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece yapılan araştırma inceleme hüküm vermeye yeterli değildir.
Dairemizce kabul görmüş pay esasına göre; çocuksuz durumda destek, desteğin gelirini eşi ile paylaşacağı varsayımına dayalı olarak, gelirden desteğin %50 ve eşin %50 pay alacağı kabul edilmektedir. Çocukların eş ile birlikte destek payı alacağı durumda ise desteğin gelirden eşi ile birlikte ikişer pay alırken çocuklara birer pay verileceği yine eş, çocuklar ile ana babanın pay alacağı durumlarda desteğe 2 pay eşe 2 pay çocukların her birine 1 pay ana ve babaya birer pay ayrılarak böylece gelirin tamamının dağıtılacağı esasına dayalıdır. Çocukların sayısı arttıkça hem desteğe ayrılan pay hem de eş ve çocuklar ile ana ve babaya ayrılacak paylar düşecektir. Çocukların destekten çıkması ile birlikte destekten çıkan çocuğun payları destek, eş ve diğer çocuklara dağıtılacak anne ve babaya verilmeyecektir. Böylece geriye kalan eş ve çocukların payları ile desteğin payı artacaktır. Bu pay esası Türk aile sistemine uygun düşmektedir. Çünkü Türk aile sisteminde desteğin geliri aile bireyleri tarafından birlikte paylaşılmakta, aile bireyleri arttıkça gelirden alınacak pay düşmekte, aile bireyi azaldıkça da gelirden alınacak pay yükselmektedir. Ana ve babadan birinin destekten çıkması ile payı diğerine aktarılacak, ana ve baba ile çocukların tamamının destekten çıkması durumunda ise yine çocuksuz eş gibi desteğe 2 pay eşe 2 pay esasına göre %50 desteğe %50 eşe pay verilerek varsayımsal olarak gelir paylaştırılarak tazminat bu ilkelere göre hesaplanmalıdır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacı eş Sabahattin"in destek payı ölen eşi yönünden %45 olarak kabul edilmiş, ölen eşin ev hanımı olmasına karşın aktif ve pasif dönem geliri asgari geçim indirimi dahil edilerek hesaplanmış; çocuk Abdulsamet yönünden davacı eş Sabahattin"in destek payı yukarıda belirtilen şekilde hesaplanmamış, anne ile çocuğun aynı kazada vefat etmeleri nedeniyle ölen annenin destek payı babaya verilmemiş, bu nedenlerle hesaplama doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece; Dairemiz"in yerleşik uygulamaları ile belirlenen ve yukarıda ifade olunan destek payları esas alınmak suretiyle, davacı eş Sabahattin"in talep edebileceği destekten yoksun kalma tazminat miktarlarının belirlenmesi için başka bir aktüerya uzmanı bilirkişiden ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacı ..., kaza nedeniyle uğradığı cismani zarara dayanan maddi zararları ile birlikte, idaresindeki ... plakalı araçta kaza nedeniyle oluşan hasar bedelinin
de davalılardan tahsilini talep etmiş; mahkeme ise, araç maliki olmayan davacının, bu talep yönünden aktif dava ehliyeti olmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar vermiştir.
Tazminat davasında davacı olma ehliyeti, kural olarak mal varlığında doğrudan doğruya zarar oluşan kişiye aittir. Ancak, bir şeyi sözleşmeyle (kira, ariyet vs) elinde bulunduran kişiler ve zilyet, onu aldığı gibi malikine aynen iade etmek zorundadır. Somut olayda; ... plakalı aracın kaza sırasındaki sürücüsünün davacı ... olduğu ve davacının olay sırasında aracın zilyedi durumunda bulunduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Buna göre, davacı zilyedin dava açmakta hukuki yararının, dolayısıyla aktif dava ehliyetinin bulunduğu düşünülmeden yazılı şekilde bu istem yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4-Maluliyete ilişkin alınacak raporların, kaza tarihi 11.10.2008 tarihinden önce ise Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü, 11.10.2008 tarihi ile 01.09.2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği, 01.09.2013 tarihinden sonra da Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine uygun olarak düzenlenmesi gerekir.
Mahkemece, Adli Tıp Uzmanından alınan 05.11.2013 tarihli raporda, davacı ... hakkında "Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü"ne göre maluliyet tayinine mahal olmadığı ve iyileşme süresinin 1,5 aya kadar uzayabileceği belirtilmiş ve tazminat hesabı bu rapor esas alınarak düzenlenmiştir. Kaza tarihi 01.12.2012 itibariyle yürürlükte olan " Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği" hükümlerine göre maluliyet raporu alınmadan yazı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır. Mahkemece, Adli Tıp Kurumundan, davacı ..."in yaralanmasının kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan "Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği” hükümlerine göre davacının işgücü kaybının tespiti yönünden rapor alınıp, davacı ..."e SGK"ca kaza nedeniyle ödeme yapılıp yapılmadığı da araştırılarak gerektiği takdirde aynı hesap bilirkişisinden ek rapor da almak suretiyle sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
5- Davalı ... zorunlu mali mesuliyet sigortacısı olması nedeniyle manevi tazminattan sorunlu olmadığından, davacı ... yönünden manevi tazminattan sorumlu tutulması doğru görülmemiştir.
6- Kabul edilen cenaze ve defin giderinin tüm davacılara ölen eş/anne ve oğul/kardeş yönünden tek verilecek olmasına göre davacılar Abdulkadir, Fatma, Sadenur ve İsmail lehine Axa Sigorta A.Ş. aleyhine tek vekalet ücreti takdiri gerekirken hükmün 4, 5, 6 ve 7.maddelerinde ayrı ayrı vekalet ücreti takdiri doğru görülmemiştir.
7-Bozma neden ve şekline göre; davacılar vekilinin davacı ..."in yaralanması nedeniyle lehine hükmedilen manevi tazminatın miktarına ilişkin sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının, davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (5) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin, (6) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı Axa Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (7) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, aşağıda dökümü yazılı 5.022,34 TL kalan onama harcının davalı ..."dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalılar ... ile Axa Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine, 30/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.