17. Hukuk Dairesi 2015/18648 E. , 2018/10089 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerle davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkiline ait aracın dava dışı sürücü idaresinde iken karıştığı çift taraflı kazada, sürücünün alkollü olduğu gerekçesi ile karşı araç kasko sigortacısı olan davalı ... şirketinin, sigortalısına ödediğini iddia ettiği 7.580,50 TL hasar bedelinin müvekkilince ödenmesi için ihbarda bulunduğunu ve ... takibine geçileceği endişesinde olduklarını belirterek, davalıya borçlu olmadıklarının tespitini istemiştir.
Davalı vekili, davacıya gönderilen ihbar dilekçesinin haklı ve yerinde olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile, davacının davalı ... şirketine 06.12.2013 tarihinde meydana gelen trafik kazası dolayısıyla borcunun olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
1-T.C. Anayasası"nın 36/1 maddesinde "Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı merciileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir" düzenlemesine; 6100 Sayılı HMK"nun 27. maddesinde "Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.Bu hak; yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını içerir" düzenlemesine yer verilmiştir.
Bir davanın görülmesi için taraf teşkilinin sağlanması esas olup, hakimin bu hususu re"sen gözetmesi gerekir. Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi, davanın süratle sonuçlandırabilmesi,
öncelikle tarafların yargılamanın aşamalarından haberdar edilmesi ile mümkündür.
Adil yargılanma hakkının kapsamında yer alan savunma haklarının etkin biçimde kullanılmasını teminen konulan yasal düzenlemelerden biri de, davada esaslı işlem olan bilirkişi raporlarının taraflara tebliğine ilişkin düzenlemedir. 6100 sayılı HMK"nun 280/1 maddesi "Bilirkişi, raporunu, varsa kendisine incelenmek üzere teslim edilen şeylerle birlikte bir dizi pusulasına bağlı olarak mahkemeye verir; verildiği tarih rapora yazılır ve duruşma gününden önce birer örneği taraflara tebliğ edilir" hükmünü amirdir. Anılan tüm bu yasal düzenlemelerde, davada taraf olanların haklarının korunması amaçlanmış olup tarafların yargılama süreçlerine etkin katılımının sağlanması ise, mahkemece yapılan tüm tebligatların usulüne uygun olması ile sağlanabilecektir.
Somut olayda; hükme esas alınan 15.06.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunun davalı ... şirketine 29.06.2015 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilinin 03.07.2015 tarihinde muhabere yolu ile rapora itiraz ettiği, 09.07.2015 tarihli celsede karar verildiği, davalı vekilinin rapora itiraz dilekçesinin karardan sonraki tarih olan 14.07.2015 tarihinde dosyasına girdiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler gereği, hükme esas alınan heyet bilirkişi raporu davalı ... şirketine tebliğ edilmekle, davalının savunma hakkını kullanması için rapora itiraz süresinin geçmesinin beklenmesi, rapora itiraz ettiği anlaşılan davalının itirazlarının değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, davalının savunma haklarını da kısıtlar biçimde yargılamaya devam edilip yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre davalı ... şirketi vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... şirketi vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 05/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.