21. Hukuk Dairesi 2014/16306 E. , 2015/4569 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi gereğince ölüm aylığı almaya hak kazandığına, yersiz olarak ödenen askerlik borçlanma bedelinin faiziyle iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davacının tüm, davalı Kurumun ise, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacıya vefat eden eşinden dolayı 4/a kapsamında ölüm aylığı bağlanması ve Kuruma ödenen askerlik borçlanma bedelinin yasal faiziyle davacıya geri ödenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, istemin kabulü ile davacıya 01/12/2012 tarihi itibariyle 4/a kapsamında ölüm aylığı bağlanmasına, askerlik borçlanma bedeline yönelik talebinde reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının eşi olan muris ..."ın 25/06/2011 tarihinde vefat ettiği, murisin 15/10/1992-31/12/1993 ve 17/06/2011-22/06/2011 tarihleri arası toplam 506 sayılı Yasa kapsamında 259 gün, 01/05/2008-16/06/2011 ve 23/06/2011-25/06/2011 tarihleri arasıda 2926 sayılı Yasa kapsamında 3 yıl 1 ay 19 gün (1129 gün) sigortalı hizmetinin bulunduğu, davacının 540 gün askerlik borçlanması bedelini Kuruma ödediği ve davacıya 01/12/2012 tarihi itibariyle 1928 gün üzerinden ölüm aylığı bağlandığı,murisin 16/03/2005 tarihinde başlayan ve vefat tarihine kadar devam eden ziraat odası kaydının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Hak sahiplerine yönelik ölüm aylığı tahsisinde ... ... hukuku ilkelerine göre sigortalının yaşamını yitirdiği tarih itibari ile yürürlükte olan yasal düzenlemenin uygulanması zorunlu bulunmaktadır.
Davacı murisinin vefat ettiği 25/06/2011 tarihinde 5510 sayılı Yasa yürürlükte bulunmaktadır.
5510 sayılı Yasa"nın "Ölüm sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları " başlıklı 32/2-a maddesinde, Ölüm aylığının en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde ölüm aylığı bağlanacağı bildirilmiştir.
Öte yandan sigortalılık hakkı kamu düzeniyle ilgili olup, bu haktan vazgeçmek mümkün değildir.
Somut olayda, Kurumun ziraat odası kaydına dayanarak murisin sigortalılığını devam ettirdiği ortadadır. Her ne kadar davacı, murisinin 23/06/2011-25/06/2011 tarihleri arasındaki ... ... sigortalılığının kabul edilmemesini ve 4/a kapsamında ölüm aylığı bağlanmasını talep etmiş ise de, sigortalılık hakkından vazgeçmek mümkün değildir. Öte yandan, davacıya 1800 gün üzerinden ölüm aylığı bağlanabilmesi için toplam 4/a ve 4/b kapsamındaki hizmetleri yetmemekte olup, askerlik borçlanması yaparak Kurumca ölüm aylığı bağlanmıştır, Tüm bu nedenlerle Kurum işleminin yerinde olduğu gözetilip davanın tümden reddi yerine yazılı şekilde sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine,
09/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.