Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 03.08.2015 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava geçit hakkı istemine ilişkindir.
Davacı, 19 parsel sayılı taşınmazının genel yola bağlantısının bulunmadığını ileri sürerek davalıya ait 9 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davacı taşınmazı yararına, 9 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına dair verilen ilk karar Dairemizin 21.02.2013 tarihli 2013/183 Esas-2013/2527 Karar sayılı ilamıyla "19 parsel sayılı davacı taşınmazı yararına, bilirkişi rapor ve krokisinde (1) no"lu alternatif olarak gösterilen yerden 9 parsel sayılı davalı taşınmazı üzerinden ve bu taşınmazı bölecek şekilde geçit kurulmasına karar verilmiştir. Ancak, bu şekilde kurulacak geçit, aleyhine geçit irtifakı kurulan 9 parsel sayılı taşınmazın ekonomik kullanım bütünlüğünü bozmaktadır. Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; bilirkişilerden ek rapor alınarak veya gerekli görüldüğü takdirde mahallinde yeniden keşif yapılarak, 26.09.2011 tarihli bilirkişi raporu ve ekindeki krokiye göre 12 parsel sayılı taşınmazın kuzeyindeki pembe renkle gösterilen kesimden çıkmaz yola bağlanacak şekilde ve ayrıca çıkmaz yolun daraldığınoktasında da bilirkişi raporunda gösterildiği şekilde yolu genişletecek biçimde 19 sayılı parsel lehine, 12 ve 8 sayılı parseller aleyhine geçit kurulup kurulmayacağı değerlendirilip, yapılacak araştırma ve inceleme sonucu şimdiki gibi geçit tesisinde zorunluluk varsa bunun nedenini karar gerekçesinde açıklamak, bölünen parça maliki tarafından ekonomik olarak kullanılamayacak ise bölünen parça için de geçit bedeli hesaplatıp bunu da malikine ödenmek üzere depo ettirmek, böylelikle uyuşmazlığın esasını hükme bağlamak olmalıdır." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davacı taşınmazı yararına, 9 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına yönelik karar Dairemizin 06.04.2015 tarihli 2015/4273 Esas-2015/ 3716 Karar sayılı ilamıyla "Lehine geçit kurulması istenen 19 parsel sayılı taşınmazın davacı adına tapuda kayıtlı olduğu, dava dışı 10 ve 11 parsel sayılı taşınmazların malikleriyle davacı arasında irtifak sözleşmesi düzenlendiği anlaşıldığından, 9 parsel sayılı taşınmazdan geçit kurulmadan, 10 parsel sayılı taşınmaz üzerinden 9 parsel sayılı taşınmazın güneyindeki çıkmaz kadastro yoluna ulaşacak şekilde geçit kurulup kurulamayacağı araştırılmadan hüküm kurulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde yazılı gerekçelerle yine aynı yerden geçit kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir. Kabule göre de, Dairemizin yerleşik ilkelerine göre 2,5-3 metre genişlikte geçit kurulması gerekirken gerekçesi açıklanmadan 4,68 metreye ulaşan genişlikte geçit kurulması da doğru değildir." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, davacı taşınmazı yararına, 9 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Mahkemece Dairemizin bozma kararına uyulmuş ancak bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; aleyhine geçit istenen 9 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün küçük olması ve verilen son karar ile de 4.74 metreye ulaşan genişlikte geçit kurulması dogru görülmemiştir.
Lehine geçit kurulması istenen 19 parsel sayılı taşınmazın davacı adına tapuda kayıtlı olduğu, dava dışı 10 ve 11 parsel sayılı taşınmazların malikleriyle davacı arasında irtifak sözleşmesi düzenlendiği anlaşılmıştır.Fen bilirkişisi tarafından hazırlanan 28.11.2013 tarihli krokide mor renkli ile gösterilen 10 ve 11 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine kurulan akdi irtifakın ucu, sarı renk ile gösterilen kadastro yoluna ulaşmaktadır. Bu durumda davacıya ait 19 parsel sayılı taşınmazın nisbi geçit ihtiyacı içerisinde bulunduğu, ihtiyaca cevap verecek oranda mevcut yola ilaveler yapılması sureti ile geçit hakkı kurulması gerekirken, sarı renk ile gösterilen kadastro yolunun zeminde mevcut olmadığı gerekçesiyle davacı parselinin mutlak geçit ihtiyacı içerisinde bulunduğu kabul edilerek geçit güzergahı tayinini doğru değildir.
Mahkeme tarafından dava konusu 19 parsel sayılı taşınmazın geniş paftası getirtilerek yeniden keşif yapılmalı ve 19 parselin yola bağlanması için başka alternatiflerin olup olmadığı net bir şekilde saptanmalıdır.10 parsel sayılı taşınmazdan kurulan akti geçit irtifakının ucu, 28.11 2013 tarihli fen bilirkişisi krokisinde sarı renk ile gösterilen kadastro yoluna bağlanan kısmının genişliği 2.5-3.0 metreden az ise ve davacının ihtiyacını karşılamıyorsa davalıya ait 9 parselin güneyinden akdi irtifak ile birlikte 2.5-3.0 metre genişliğini sağlayacak şekilde geçit kurulmasına karar verilebilir. Bilirkişi raporlarında belirtilen 9 parselin güneyinde sarı renk ile gösterilen kadastro yoluna bağlanan kısımda bulunan kot farkı iş makinalarıyla makul süre çalışma ve masraf yapılmak suretiyle düzeltilebileceği anlaşıldığından fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereği bu yükümlülük davacıya aittir.
10 ve 11 parsel sayılı taşınmazlardan kurulan akdi irtifak ile kadastro yoluna ulaşım mümkünken, davalıya ait 9 parsel sayılı taşınmazı kullanılmaz hale getiren 4.74 metreya ulaşan genişlikte geçit kurulması doğru görülmemiş bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcını yatırana iadesine, 21.11.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.