BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/107 Esas 2022/540 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ


ESAS NO : 2021/107
KARAR NO : 2022/540

DAVA : ALACAK (ESER SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN)
DAVA TARİHİ : 17/02/2021
KARAR TARİHİ : 23/09/2022


Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı--------davalı ------- bulunan--------dosya ekinde sunulan sözleşmenin düzenlendiği, bu anlaşma kapsamında ---ücretin kararlaştırıldığı, ancak yapılacak işin daha fazla maliyetinin çıkması durumunda ise fazla çıkan maliyete göre ek ödemelerin yapılacağı davacı ile davalı arasında kararlaştırıldığını, davacı tarafın sözleşme gereği üstelendiği işi kusursuz ve tam olarak bitirmek sureti ile teslim etmiş olup davacı her ne kadar sözleşmede 3.700 m2 yazmış ise da bunun üzerinden bir iş yaparak, sözleşmede yazılı tutardan daha fazla iş yapmış olduğunu, yapılan iş karşılığı davacıya nakit olarak 5.000,00 TL ve 60.000,00 TL bedelli çekin verildiğini, toplamda 65.000,00 TL olarak ödeme yapıldığını, ancak davacının yaptığı iş ve iş karşılığı bu ödemenin çok üzerinde çıkmış olduğunu, davalı şirkete bu durum bildirilip görüşmeler yapılmış, oluşan hakedişin hesaplanıp ödeneceği defalarca söylenmiş olmasına rağmen bir türlü ödeme yapılmamış olduğunu, bunun üzerine davacı ---- ihtarnamesi ile alacağının şimdilik fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile 85.000,00 TL daha ödenmesinin talep edildiğini, davacının sözleşmede yazılı tüm işleri yapmasına rağmen, davalı şirket tarafından hakediş oluşturulmadığından, yapılan işin maliyetinin ve davacının ne kadar hakediş kazandığının bağımsız bilirkişilerce tespit edilerek bulunacak sonuca göre alacağın belirlenmesi gerekeceğini, dava konusunu adreste bulunan taşınmaz üzerinde keşif icrasına, bağımsız bir bilirkişi tarafından ölçümlerin yapılması, sözleşmede yazılı hususların uygulanıp uygulanmadığını, uygulanan malzemelerin ---fiyatının tespitini, ne kadar işçilik tutacağını, serbest piyasa da bu işçiliğin ve uygulamanın ne kadara yapıldığının da birlikte değerlendirilmek sureti ile davacının toplam hak kazanmış olduğu hakedişinin tespit edilmesini talep ettiklerini belirterek fazlaya dair talep ve dava hakları ile yapılacak keşif neticesinde davacı tarafından yapılan iş ve işlerin bedellerinin tespiti ve sonrasında yapılacak bilirkişi incelemesi neticesinde bulunacak sonuca göre talep arttırım hakları saklı kalmak kaydı ve sayın mahkemenin resen gözeteceği hususlar muvacehesinde, davalarının kabulüne, davacının yapmış olduğu iş, işçilik ve kullandığı ------------ toplam tutarından şimdilik----- itibaren işleyecek ticari --------- faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, delil tespiti taleplerinin kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerinde keşif icrasına, davacı tarafından yapılan işlerin, işçiliklerin ve bedellerin konusunda uzman ve bağımsız bir bilirkişi marifeti ile hesap edilmesine, sözleşme konusu işin birim -------- bulunmasına karar verilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında kurulan----- uyarınca davacı sözleşmede belirlenen işin yapımını üstlenmiş, üstlenilen iş, sözleşmede--------- sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 15 iş günü içinde bitirilip teslim edileceği ve işin bedeli olarak ta 50.000,00 TL ------ taraflar anlaşmış olduğunu, müvekkil şirketin işin bedelini------nakit olarak ödediğini, sözleşmeye konu işin karşılığı olan bedel tamamen ödenmiş olmasına rağmen iş süresinde teslim edilmediğinden davacıya, ---- gönderilerek, işin yarım bırakıldığı, yapılan işin de eksik, kusurlu olduğu, sözleşmede taahhüt olunan ----uygun olmadığı, işin sözleşmeye uygun olarak 3 gün içinde sonuçlandırılmasının ihtar edildiğini, davacının ------------- ihtarnamesi ile sözleşmeye konu iş için, kendi tek taraflı belirlemesine göre yapılan işin karşılığının 150.000 TL olduğu iddiası ile bakiye----- talep etmiş olup davaya konu sözleşmeye dayalı olarak ------- tarihinde ilamsız takip başlatmış, borca itirazları ile takibin durdurulduğunu, davacının iddiaları ile sözleşme hükümlerinin uyuşmadığını, sözleşmede işin karşılığı bedelin açıkça belirtilmiş (md.4/1) olup davacının iddia ettiği “çıkan maliyete göre ek ödemelerin yapılacağı” hususunda sözleşmede hiçbir hüküm bulunmadığını, TBK md.480 hükmüne göre bedelin götürü olarak belirlenmesi durumunda yüklenicinin öngörülenden fazla emek ve masraf iddiası ile bedelin artırılmasını isteyemeyeceğini, davacının, işin sonunda iş sahibi ile birlikte ------ işin kontrolünün yapıldığı iddiasının dayanağının bulunmadığını, sözleşmenin 9. md.sine göre iş bitiminde, işi yapan taraf iş bitirme belgesini iş sahibine imzalatarak işi bitirdiğine dair iş bitirme belgesi ibraz etmemiş olup iş yarım kaldığından sözleşmede belirtilen işin sözleşmeye uygun olarak tamamlamasının davacıya ihtar edilmiş olduğunu, davacı yüklenicinin işi sözleşmeye ve kendi sunduğu ------------- uygun (md. 2) yapmamış, işi süresinde bitirip teslim (md.3) etmemiş, işi kontrol (md.6) etmemiş, işi bitirip iş sahibine iş bitirme belgesi ve bilgisi (md.9) vermemiş, çalıştırdığı ------ (md.9) yaptırmamış olmakla sözleşmeye dayalı edimini ifa etmeyerek sözleşmeye aykırı davranmış olduğunu, sözleşmeye konu ---------- olmayıp işin olması gereken standartlara da uygun olmadığını zeminde araçların kaymasını engelleyici çalışma yapılmayarak----- --- olup bu kusurlu ve eksik işler sebebiyle bir aracın kayarak duvara çarpması kazası yaşanmış, işsahibi davalının zarar görmüş, ------ istenen taahhütler oluşmadığından işyeri------ ruhsatını alamayan müvekkilin her geçen gün zarara uğramakta olduğunu, yüklenicinin işin yarım ve kusurlu bırakılmasından sorumlu olup buna dair, TBK md.475 hükmüne dayalı tazminat haklarını saklı tuttuklarını belirterek sözleşmede işin bedelinin kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıkça ve net olarak kararlaştırıldığı, davacı tarafından da kabul edildiği ve belge ile sabit olduğu üzere işin bedelinin peşin olarak eksiksiz ödendiği, sözleşmede ek ücret ödemesi ile ilgili hüküm bulunmadığı, esasen ödenen ücretin sözleşmede belirtilen bedel üzerinden ödendiği ve yapılan işi de fazlasıyla karşıladığı, davalı müvekkilin sözleşme gereği edimini tam ve eksiksiz ifa ettiği, davacı yüklenicinin işi kusurlu ve yarım bırakmak suretiyle sözleşmeye dayalı edimini kendi kusurundan kaynaklı olarak ifa etmediği, davalıya yüklenebilecek bir kusur olmadığı göz önüne alınarak haksız ve hukuki dayanağı olmayan davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Eser sözleşmesinden kaynaklanan davalının para ödeme edimini eksik ifa etmesi sebebiyle davacının doğmuş olan alacak talebi ile taraflar arasında akdedilen sözleşme gereği davacı tarafından yapılan işlerden kaynaklı alacak davasıdır.
İnşaat Mühendisi Bilirkişi ve Nitelikli Hesaplama Alanında Uzman (Ticaret-Borçlar Hukuku) Bilirkişi Heyetinden alınan raporda özetle; Teknik yönden değerlendirme yapıldığında:--------- sözleşmede iş tanımında -------- yapılmasına ilişkin bir düzenlemenin mevcut olmadığı------ tarihli----------zeminde tadilat yapılacağı, “------- içerisindeki ---------kapatılacaktır.” şeklinde düzenlemenin olduğu, ancak işbu sözleşmenin de ilgili sayfasında davacının imzasının olmadığı, sonuç olarak davalının yapılan işlerin standarda ve sözleşmeye uygun olup olmadığı hususunun bu kapsamda değerlendirilemediği, mahallinde ---- şartlarına uygun olmayıp işin olması gereken standartlara da uygun olmadığını zeminde araçların kaymasını engelleyici çalışma yapılmadığı” yönündeki beyanı olmakla birlikte sözleşmede buna ilişkin bir uygulama tanımının bulunmadığı, mahallinde yapılan --------------- uygulamalarının yapılmamış olduğu, bununla birlikte her iki tarafın da dosyaya sunmuş olduğu ------------------------uygulamasının yapılmasının kararlaştırılmadığı, dosyaya sunulan sözleşmelerde “Madde 3- İşin Süresi ve Teslimi” hükmünde işin süresinin sözleşme tarihinden sonra 30 gün ve 15 gün olarak belirlendiği, sözleşme tarihleri ve iş süreleri farklı olduğu için işin süresinde tamamlanıp tamamlanmadığı hususunda bir değerlendirme yapılamadığı, davacının talebi doğrultusunda dava konusu işin sözleşme tarihi itibariyle piyasa rayiç m2 fiyatının (her türlü taşıma, malzeme, işçilik, ------ olabileceği, ancak dosyaya sunulan ----- sözleşmede de “Madde 4- Ödemeler” hükmünde sözleşmenin bedeli --------- olarak belirlendiği, gibi bedel kararlaştırıldığı, birim fiyat esaslı bir sözleşmenin olmadığı, iş artışına bağlı bir maddenin de kararlaştırılmadığı, Borçlar Mevzuatı bakımından değerlendirme yapıldığında dava dilekçesinin ekinde sunulan ---------- cevap dilekçesinin ekinde sunulan (imzalı) ---- tarihli, adi yazılı şekildeki “----- sözleşmelerdeki irade beyanları incelendiğinde sözleşmenin TBK m. 470 hükmünce “eser sözleşmesi” olduğu, buna göre davacının “yüklenici”, davalının------- sıfatını haiz olduğu, her ne kadar dava dilekçesinin----- açık bir şekilde yapılacak işin daha fazla maliyetinin çıkması halinde ek ödemenin yükleniciye yapılacağını gösteren bir sözleşme hükmünün kararlaştırıldığı beyan edilmiş olsa da böyle bir hükme (dava dilekçesinin ekinde sunulan) --------- sözleşmelerin 4.Maddesinde TBK hükümlerinin dikkate alınacağının ve eser bedelinin ------ olduğunun kararlaştırıldığı, bu bedelin TBK m. 480 hükmünce “götürü bedel” olduğu, TBK m. 480/1 hükmünde “Bedel götürü olarak belirlenmişse yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür. Eser öngörülenden fazla emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici belirlenen bedelin artırılmasını isteyemez.” şeklinde düzenleme olduğundan götürü bedelin dışında bir eser bedelinin ayrıca istenemeyeceği kanaatine varılabileceği, takdirin Mahkemeye ait olduğu, Mahkemece aksi kanaate varılır ve götürü bedelin dışında ek olarak eser bedelinin ödeneceğine karar verilir ise bu durumda------ raporundaki hesaplamanın takdirinin Mahkeme'ye ait olduğu, davacı------- ihtarnamenin gönderildiği ve “--- tarihinde yapılan sözleşme kapsamında işin yapımı-------- ücretin kararlaştırıldığı, ancak işin daha fazla maliyeti öngörülerek yapılacak işin fazlalığına göre ek ödemelerin ayrıca yapılacağının bilgileri dahilinde anlaşıldığı, işin gereği gibi ifa edildiği, karşılığında ----- nakit, -----çek ile olmak üzere ödeme yapılmış olduğu,----- sözleşmenin tarafı bile olmayan ---- çekilerek ihtarda kusurlu, ayıplı ifa ve işin yarım bırakıldığına dair ithamlarda bulunulduğu, ihtarın hukuki bir mahiyeti olmadığı gibi bu hususların da kabul edilemeyeceği, yazılan işin gerçek bedelinin ------ olduğu belirtilerek yapılan işlerin karşılığı olarak 85.000,00 TL'nin ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödenmesi” ihtar edildiği, ancak dosya kapsamından iş bu ihtarnamenin davalı muhataba hangi tarihte tebliğ edildiğinin anlaşılamadığı, bu ihtarnamede ---------sözleşme kapsamında talepte bulunulduğu, davacının ---- tarihli dilekçesinin ekinde sunduğu (sadece davacı tarafından imzalanmış) -----irade beyanları incelendiğinde sözleşmenin TBK m. 470 hükmünce “eser sözleşmesi” olduğu, buna göre yine davacının “yüklenici” davalının ise “iş sahibi” sıfatını haiz olduğu; ancak sözleşmede davalının imzasının bulunmadığı görülmekle (TBK m. 14/1 hükmü gereğince “yazılı şekilde yapılması öngörülen sözleşmelerde borç altına girenlerin imzasının bulunması zorunlu” olup) bu durumda sözleşmenin taraflar arasında TBK m. 14/I hükmü gereğince “karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları ile kurulup kurulmadığı” hususundaki takdirin mahkemeye ait olduğu, mahkemece-----tarihli sözleşmenin kurulduğu kabul edilecek olursa sözleşmelerin 4. maddesinde TBK hükümlerinin dikkate alınacağının ve eser bedelinin -------- olduğunun kararlaştırıldığı görülmekle bu halde davalı iş sahibinin davacı yükleniciye götürü bedel olarak 130.000,00 TL ödemeyi borçlandığı, tarafların kabul ettiği üzere davacıya------ödendiği, geri kalan ------ edilebileceği, dosya kapsamından 15/09/2020 tarihli ihtarnamenin davalı muhataba hangi tarihte tebliğ edildiği anlaşılamadığından faiz bakımından değerlendirme yapılamadığı, takdirin mahkemeye ait olduğu, ancak bu durumda, davacı tarafından davalıya ----- gönderilen ihtarnamede açık bir şekilde ----------kapsamında talepte bulunulduğu, dava dilekçesinin ekinde de ----- sözleşmenin sunulduğu, hal böyle olmakla davacının sözleşmenin 4. maddesinde kararlaştırılan 50.000,00 TL lik götürü bedele rağmen fazla bedelin ödenmesini TBK m. 480/1 hükmüne göre isteyemeyeceği kanaatine de varılabileceği; bu alternatiflerin takdirinin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Davacı vekili, ----tarihli ıslah dilekçesi ile dava miktarını -------------- yükseltmiştir.
Mahkememizce dosyada bulunan bilgi ve belgeler incelenmiş olup; ------------ sözleşmenin düzenlendiği, bu anlaşma kapsamında 50.000,00 TL ücretin kararlaştırıldığı, ancak yapılacak işin daha fazla maliyetinin çıkması durumunda ise fazla çıkan maliyete göre ek ödemelerin yapılacağı davacı ile davalı arasında kararlaştırıldığını, davacı tarafın sözleşme gereği üstelendiği işi kusursuz ve tam olarak bitirmek sureti ile teslim etmiş olup davacı her ne kadar sözleşmede------- bunun üzerinden bir iş yaparak, sözleşmede yazılı tutardan daha fazla iş yapmış olduğunu, yapılan iş karşılığı davacıya nakit olarak ------ bedelli çekin verildiğini, toplamda -------------olarak ödeme yapıldığını, ancak davacının yaptığı iş ve iş karşılığı bu ödemenin çok üzerinde çıkmış olduğunundan bahisle alacağa ilişkin dava açılmıştır. Davalı taraf, üstlenilen iş, sözleşmede açıkça -----yapılacak iş ayrı ayrı belirlenerek işin, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 15 iş günü içinde bitirilip teslim edileceği ve işin bedeli olarak ta ---- taraflar anlaşmış olduğunu, müvekkil şirketin işin bedelini ---- nakit olarak ödediğini, sözleşmeye konu işin karşılığı olan bedel tamamen ödenmiş olmasına rağmen iş süresinde teslim edilmediğini, sözleşmenin 4. maddesinde kararlaştırılan --- götürü bedele rağmen fazla bedelin ödenmesini TBK m. 480/1 hükmüne göre davacının isteyemeyeceğini beyan etmektedir. Dava dilekçesinin ekinde sunulan---- dilekçesinin ekinde sunulan (imzalı) ------- sözleşmelerdeki irade beyanları incelendiğinde sözleşmenin TBK m. 470 hükmünce “eser sözleşmesi” olduğu, buna göre davacının “yüklenici”, davalının ise ------ haiz olduğu, her ne kadar dava dilekçesinin 1. ve 2. sayfalarında açık bir şekilde yapılacak işin daha fazla maliyetinin çıkması halinde ek ödemenin yükleniciye yapılacağını gösteren bir sözleşme hükmünün kararlaştırıldığı beyan edilmiş olsa da böyle bir hükme (dava dilekçesinin ekinde sunulan) ---- tarihli sözleşmede rastlanmadığı, ------- 4.Maddesinde TBK hükümlerinin dikkate alınacağının ve eser bedelinin 50.000,00 TL olduğunun kararlaştırıldığı, bu bedelin TBK m. 480 hükmünce “götürü bedel” olduğu, TBK m. 480/1 hükmünde “Bedel götürü olarak belirlenmişse yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür. Eser öngörülenden fazla emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici belirlenen bedelin artırılmasını isteyemez.” şeklinde düzenleme olduğundan götürü bedelin dışında bir eser bedelinin ayrıca istenemeyeceği tespit edilmiştir. Taraflarca kabul edilen sözleşmeye göre ---- ödemenin tarafların kabulünde olduğu, davacının sunmuş olduğu ek sözleşmede davalının imzasının bulunmadığı, her iki tarafça kabul gören sözleşmede bedelin götürü bedel olarak kararlaştırıldığı, maliyetin artması durumunda ücretin artacağına dair taraflarca kabul gören sözleşmede bir hükmün bulunmadığı görülmekle, davacının götürü bedel dışında fazla bedele ilişkin yapmış olduğu talebi yerinde görülmediğinden, ispatlanamayan davanın reddine ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-İspatlanamayan davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
4-Davalı vekille temsil olunmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan------ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesini müteakip HMK madde 333/1 uyarınca yatıran tarafa iadesine,
6-Karar tarihinde alınması gerekli 80,70 TL harçtan, davacı tarafça peşin ve ıslah harcı olarak olarak yatırılan 2543,43 TL harcın mahsubu ile fazla yatırılan 2462,73-TL harcın karar kesinleştikten sonra ve talebi halinde davacıya iadesine,
7-Arabuluculuk Kanunu'nun 18/A-(13) maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliğinin 26/2 maddeleri ile ------bütçesinden ödenen----------- davacıdan tahsili ile Hazineye Gelir Kaydına,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usûlen anlatıldı.