BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/442 Esas 2022/532 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/442 Esas
KARAR NO : 2022/532

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 22/06/2022
KARAR TARİHİ : 28/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM /
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkilinin ...ŞTİ., ..., ...ŞİRKETİ şirketlerinin sahibi olduğunu, şirketlerin muhasebeciliğini ... yapmakta iken, kendisinin başta kendi akrabalarına ait olan ... ŞTİ. olmak üzere; kendisi ile irtibatlı kişilere sahte faturalar tanzim ettiğini, işlemleri gizlemek amacıyla; rutin bir denetleme, vs. gibi bahanelerle evrakları müvekkilinden kaçırdığını, müvekkili aleyhine ... 16. Asliye Ceza Mahkemesi’nin ...E sayılı dosyası olmak üzere Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca hakkımda tüm yıllara ilişkin soruşturma başlatıldığını, neticeden her yıl aynı eylemlerin gerçekleştiğinin düşünülmesi sonucu sürekli olarak incelemeye tabi tutulduğunu ve de ... isimli şahsın hiç bir defter veyahut evrakı vermediğini, konuyla ilgili savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu, ayrıca İstanbul Serbest Mali Müşavirler odasına 09.08.2019 tarihinde müracaat edilerek tüm defter ve evrakların istendiğini, ... 16. Asliye Ceza Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasında bilirkişi raporunda müvekkilinin hiç bir eylemsel sorumluluğum bulunmadığının tespit edildiğini, iddia makamının mütalaasında müvekkilinin beraatini talep ettiğini, defter ve her nevi evrakın ...'DA olduğu ve müvekkili hakkımda eylemsel bir sorumluluk doğmadığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca da bilinmesine rağmen; sürekli olarak incelemeye tabi tutulduğunu, sürekli olarak defter ve evrak talep edildiğini belirterek davanın kabulüne; zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE /
Dava, 6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK'nın 82/7. Maddesinde; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, bu davanın hasımsız açılacağı ve mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebileceği hüküm altına alınmıştır. TTK'nın 82/7.maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması başka bir deyişle ticari defter ve belgelerinin korunabilmesi amacıyla gerekli dikkati ve ihtimamı göstermiş olması gerekmektedir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.
6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesinde öngörülen 15 günlük süre hak düşürücü süre olup ziyaın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar ve davayı göremeye ticari işletmenin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
Dosya kapsamından davacının yetkilisi olduğu şirketin yerleşim yerleri itibariyle mahkememizin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamından; davacı tarafça yetkilisi olduğu şirkete ait olan ve zayi olduğu iddia olunan defterlerin hangi yıllara ait hangi defterler olduğu belirtilmediği gibi, defterlerin ... isimli şahısta olduğunun beyan edildiği, şahsın defterleri vermemesi nedeniyle ... 16 Asliye Ceza Mahkemesi'nin ...esas sayılı dosyası başta olmak üzere yargılamalara ve vergi denetimine tabi tutulduğunu, ... Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ... ve ... soruşturma sayılı dosyalarında da bu konuda şikayetçi olduğunu, 09/08/2019 tarihinde ... Serbest Mali Müşavirler Odasından defterleri ve evrakları istediğini beyan ettiği anlaşılmıştır. Her ne kadar davacı tarafından zayi talep edilen defterlerin kimin elinde bulunduğunun bilindiği ve iş bu davanın hasımsız olarak açılamayacağı tespit edilmiş ise de; zayi belgesi verilmesi talebi bakımından hak düşürücü sürenin öncelikle dikkate alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Davacının beyanına göre, zayi olduğu iddia olunan defterlere ilişkin bu durum en geç 09/08/2019 tarihinde bilinmektedir. Buna göre davanın 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde ikame edilmediği açıktır. Hak düşürücü süre defi değil itiraz mahiyetindedir ve taraflar ileri sürmeseler dahi mahkemece re'sen nazara alınır. İzah edilen gerekçelerle davanın hak düşürücü sürenin dolmuş olması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın TTK'nun 82/7 fıkrası uyarınca hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından REDDİNE
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 80,70-TL maktu karar ve ilam harcının peşin alınan harçtan mahsubuna, başkaca harç alınmasına yer olmadığına
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi gereğince davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalan kısmının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda karar verildi. 28/06/2022

Başkan
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Katip
¸e-imzalıdır