17. Hukuk Dairesi 2016/17385 E. , 2018/4565 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; davacıların desteği olan ..."ün, yolcu olarak bulunduğu traktörün tek taraflı kazası neticesinde vefat ettiğini, zorunlu trafik sigorta poliçesi kapsamında davalı şirkete başvuru sonucu davacılara yapılan 23.248,00 TL ödemenin yetersiz olduğunu belirterek, belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada, fazlaya ilişkin haklarını saklı kalmak kaydıyla davacılar için ayrı ayrı 1.000,00 TL tazminatın davalıya başvuru tarihi olan 30/12/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsili ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 27/01/2016 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat talebini davacı anne ... için 22.577,04 TL"ye; davacı baba ... için 21.932,94 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı vekili; ... Yönetmeliği"nin 15. maddesi gereği davacılara 23.248,00 TL ödeme yapıldığından müvekkilinin sorumluluğunun kalmadığını, sorumluluk bedelinin teminat limitleri ile sınırlı olduğunu, Karayolları Trafik Yönetmeliği"nin 131. maddesine aykırı olarak binilmesi nedeniyle müterafık kusur indirimi yapılması gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara, benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kabulü ile davacı ... için 21.932,94 TL, davacı ... için 22.577,04 TL olmak üzere toplam 44.509,98 TL destekten yoksunluk tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve trafik mevzuatı uyarınca sürücü ve yolcuların araçların kullanılması sırasında koruyucu tertibatları kullanması zorunludur.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının B.4. maddesinde sigorta şirketinin sigortalısına rücu edebileceği haller sayılmıştır. B.4.e maddesinde ise “Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise” sigorta şirketinin sigortalısına rücu edebileceği düzenlenmiştir.
Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları"nın B.7.i maddesinde yazılı “Tazminatı gerektiren olay, yetkili makamlarca saptanan istiap haddinden fazla yolcu ve yük taşınmasından doğmuşsa” sigortacının sigortalıya rücu edebileceğine ilişkin istisna hükmünün uygulanabilmesi için riziko ile istiap haddinden fazla yük ve yolcu taşıma arasında uygun illiyet bağının bulunması ve kazanın sırf bu nedenle meydana gelmesi gerekmektedir. Başka bir anlatımla, sadece istiap haddinin aşılmış olması, rizikonun teminat dışı olduğu sonucunu doğurmaz.
Dosyada mevcut ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2013/1117 sayılı soruşturma dosyasındaki endüstri mühendisi-iş güvenliği uzmanı bilirkişi raporuna göre, dava konusu kaza engebeli arazide, traktör ile römorkun bağlantı elemanlarının emniyet pimi kullanılmadığından römorkun traktörden kurtularak devrilmesi sonucu meydana gelmiştir.
Zararın meydana gelmesinde veya artmasında zarar görenin de kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur Borçlar Kanunu"nun 44. maddesinde (6098 sayılı TBK md. 52) düzenlenmiştir. Buna göre zarara uğrayan, zarar doğuran eyleme razı olmuş veya kendisinin sebep olduğu hal ve şartlar zararın meydana gelmesine etki yapmış veya tazminat ödevlisinin durumunu diğer bir surette ağırlaştırmış ise, hakim tazminat miktarını hafifletebilir.
Müterafik kusur indiriminde her somut olayın özelliğine göre olayın meydana geliş tarzı ve zararın artmasında zarar görenin kusurlu davranışının sonuca etkisi değerlendirilerek uygun oranda bir indirim yapılmasını gerektirir ve zarar görenin müterafik kusurunun tespiti halinde BK.nun 44.maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Mahkemece istiap haddinin aşılması hususunda hiçbir değerlendirme yapılmamıştır.
Somut olayda Karayolları Trafik Yönetmeliği"nin 131. Maddesine aykırı olarak binilmesi nedeniyle müterafık kusur indirimi yapılması gerektiği savunmasında bulunmuştur. Zorunlu trafik sigortası bulunmayan traktör römorkünde yolcu olarak bulunan ... vefat etmiştir. Bu itibarla, davalının savunması üzerinde durularak mahkemece zarar görenin müterafik kusurun varlığı ve indirim yapılması gerekip gerekmediğinin irdelenip tartışılması, müterafik kusur oluşturduğunun kabul edilmesi halinde tazminattan %20 oranında indirim yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
2-Trafik kazasına konu ... plakalı araç ticari kullanım niteliğinde olmadığı ruhsatında malikinin gerçek kişi ve hususi kaydı olmasına göre uygulanabilecek faiz oranı yasal faiz olmalıdır. Bu nedenle mahkemece, yasal faize hükmetmek gerekirken, yazılı olduğu üzere ticari avans faizine hükmedilmiş olması doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) ve (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK"nun 428.maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 26/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.