MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tahkim davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı (karşı taraf) vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -

Talep edenler (davacılar) vekili, davalıya zorunlu trafik sigortalı aracı kullanan sigortalı murisin tek taraflı trafik kazası sonucu vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin eşi ve oğlu olup destekten yoksun kaldıklarını beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eş Leyla için 41.000,00 TL, oğul Halil için 500,00 TL maddi tazminatın temerrüt tarihinden işleyecek avans faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle taleplerini davacı eş ... için 111.890,00 TL, oğul Halil için 11.806,00 TL’ye yükseltmiştir.
Karşı taraf (davalı) vekili talebin reddini savunmuştur.
Hakem heyetince 16.6.2015 tarih ve K.2015/5181 karar sayılı kararı ile başvuru talebinin zamanaşımından reddine karar verilmiş, talep edenler (davacılar) vekilinin itirazı üzerine İtiraz Hakem heyetince 10/09/2015 tarihli, 2015/İHK-990 karar sayılı kararıyla başvuranlar tarafından 16.6.2015 tarihli K-2015/5181 sayılı karara vaki itirazın kabulü ile kararın kaldırılmasına, başvuran ...’nın talebinin kabulü ile 111.890,00 TL’nin 7.11.2014 tarihinden itibaren avans faiziyle davalıdan tahsili ile başvurana verilmesine, başvuran Halil Kaya’nın talebinin kabulü ile 11.806,00 TL’nin 7.11.2014 tarihinden itibaren avans faiziyle davalıdan tahsili ile başvurana verilmesine karar verilmiş, itiraz hakem heyeti kararı karşı taraf (davalı) vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu"nun 30/12. fıkrası gereğince 5.000,00 TL ile 40.000,00 TL arasındaki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Somut olayda; itiraz hakem heyetince talep eden (davacı) Halil için 11.806,00 TL maddi tazminata hükmedilmiş olup, hükmedilen kısım 40.000,00 TL’nin altında olduğundan ... Tahkim Komisyonu itiraz hakem heyeti kararı karşı taraf (davalı) yönünden kesindir. Kesin olan karar aleyhine temyiz yoluna gidilemez. Bu nedenle karşı taraf (davalı) vekilinin temyiz isteminin talep eden (davacı) Halil bakımından reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, itiraz hakem heyeti kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen maddi tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında (aşağıda (3) nolu bentte belirtilen husus dışında) bir usulsüzlük bulunmamasına, hesap bilirkişi raporunda kaza tarihi yerine rapor tarihindeki yaş esas alınmış ise de, bu hususun temyiz eden karşı tarafın (davalının) lehine olmasına, ceza zamanaşımının dolmamasına, davacı ...’nın ölenin salt mirasçısı sıfatıyla değil, destekten yoksun kalan üçüncü kişi sıfatıyla dava açmasına, ölüm nedeniyle doğrudan davacı üzerinde doğan destekten yoksunluk zararının oluşumundaki kusurun davacıya yansıtılamayacağına; dolayısıyla araç sürücüsünün veya işletenin tam kusurlu olmaları halinde, desteğinden yoksun kalan davacıyı etkilemeyeceğine; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’na göre, aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı davalı ... şirketi, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığına ve olayda işleten veya sürücü tam kusurlu olsalar bile, destekten yoksun kalan davacı da zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunduğundan, davalı ... şirketi sorumlu olacağına (HGK"nun 15.6.2011 gün ve 2011/17-142 esas-411 karar, HGK"nun 22.2.2012 gün 2011/17-787 esas 2012/92 karar sayılı, HGK"nun 16.1.2013 gün ve 2012/17-1491 esas,2013/74 karar sayılı, HGK"nun 18.11.2015 gün ve 2014/17-691 Esas- 2015/2626 Karar sayılı ilamları uyarınca) göre, karşı taraf (davalı) vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3- Talep trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Çalışma hayatının aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresini, bakiye yaşam süresi varsa bu sürenin de pasif çalışma dönemini oluşturduğu, tazminatın hesabında pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulünün gerektiği Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır.
Pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücret, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığıdır. Hal böyle olunca da ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif dönem (devre) zararının hesaplanmasında dikkate alınamayacağı açıktır. Zira asgari geçim indirimi ücretin eki olmadığından, tazminat alacaklarının hesaplanmasında esas ücrete dahil edilemez.
Mahkemece hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda 58 yaşındaki emekli polis memuru olan muris için 60 yaşın başladığı pasif dönemde asgari geçim indiriminin dahil edildiği asgari ücrete göre hesaplama yapıldığı anlaşılmaktadır. Pasif dönem zararının, asgari geçim indirimi olmaksızın asgari ücret üzerinden hesaplanması gerektiğinden, mahkemece aynı bilirkişiden bu yönde ek rapor alındıktan sonra sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
4- Davalıya zorunlu trafik sigortalı araç muris adına kayıtlı kamyonettir. ... Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti’nce sicil kaydına göre aracın ticari olduğundan bahsedilerek avans faizine hükmedilmiş ise de, dosya içerisinde aracın kullanım amacını gösteren ruhsatın ilgili sayfası eksik olduğundan, kamyonetin ruhsatının tamamı dosya içerisine kazandırılarak, kamyonetin kullanım amacı hususi ise temerrüt faizi olarak yasal faize, ticari ise avans faizine hükmedilmesi gerektiğinden, bu nedenle de ... Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle karşı taraf (davalı) vekilinin temyiz isteminin ... Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti kararı talep eden (davacı) Halil bakımından kesin olduğundan REDDİNE, (2) nolu
bentte açıklanan nedenlerle karşı taraf (davalı) vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle karşı taraf (davalı) vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile talep eden (davacı) Leyla hakkındaki ... Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti kararının karşı taraf (davalı) lehine BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden (karşı taraf) davalıya geri verilmesine 8.5.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.