Danıştay 13. Daire 2018/1318 Esas 2018/1677 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1318
Karar No:2018/1677

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalılar): 1- Maliye Bakanlığı
2- ... Mal Müdürlüğü
Vekili: Av. ...
Karşı Taraf (Davacı): ... Yolcu Limanı İşletmeleri A.Ş.
Vekilleri: Av. ...
İstemin Özeti : .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının; 06.08.2008 tarih ve 26959 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5793 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a eklenen geçici 8. madde gereği yatırımcıların kullanma izni veya irtifak hakkı sürelerinin uzatılması için Kanun'un yürürlüğe girdiği 06.08.2008 tarihinden itibaren en geç 4 ay içerisinde başvuruda bulunması gerektiği, davacının bu süre içinde bir müracaatının bulunmadığı, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olarak tesis edildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Süresinde savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi …'nin Düşüncesi: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava, ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi, ... mevkiindeki 1.650 m² yüzölçümlü alanın 300 metrekaresine 2 adet dolfen yapmak, 1.350 metrekaresi de deniz alanı olmak suretiyle yolcu iskelesi olarak kullanılacak yere ait 1 yıllık ön izin süresinin, 49 yıla çıkarılması yönündeki 21.01.2014 tarih ve ... sayılı başvuruların zımnen reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesi'nce; 4706 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesinde yer alan ''...özel düzenlemeler hariç olmak üzere...'' ibaresinin Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmiş olması nedeniyle dava konusu işlemin yasal dayanağı kalmadığından ve davacının anılan haktan istifade etmesine başkaca bir engel bulunduğu da idarelerce iddia edilmediğinden, davacının başvurusunun kabulü gerekirken aksi yönde tesis olunan işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idareler tarafından temyiz edilmiştir.
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, bu Kanunun amacının, Hazineye ait taşınmazların daha kısa sürede ekonomiye kazandırılması olduğu belirtilmiş, devamı maddelerinde Hazine taşınmazlarının satışına, kiralanmasına ve sınırlı ayni hak tesisine ilişkin hükümlere yer verilmiş, 5793 sayılı Kanun'la eklenen Geçici 8. maddesinde, "Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile kıyı kenar çizgisinin deniz yönünde (kıyıda) bulunan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler ve deniz, göl ve akarsularda doldurma veya kurutma yoluyla elde edilen alanlar üzerinde, tersane, yat limanı, kurvaziyer limanı, dolfen, iskele, dolgu, rıhtım, boru hattı, şamandıra, platform ve benzeri kıyı yapıları yapılmak amacıyla, özel düzenlemeler hariç olmak üzere lehlerine kırkdokuz yıldan az süreli olarak irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen yatırımcılar tarafından; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç dört ay içinde başvuruda bulunulması ve sözleşmeden doğan mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi, irtifak hakkından veya kullanma izninden dolayı Bakanlık aleyhine açılmış davalar var ise bu davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesi ve rayiç bedel esas alınarak tespit edilecek irtifak hakkı veya kullanma izni bedeli üzerinden yeni sözleşme düzenlenmesi şartıyla, irtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmelerinin süresi hakkın başlangıç tarihinden itibaren kırkdokuz yıl olarak değiştirilir" kuralı yer almıştır.
Danıştay Onuncu Dairesi'nin 03.12.2012 tarih, E:2010/14709 sayılı kararıyla 4706 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesinin tamamının Anayasaya aykırı olduğu sonucuna varılarak iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulunulduğu, Anayasa Mahkemesi'nce, 4706 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesinin ''...özel düzenlemeler hariç olmak üzere...'' ibaresi dışında kalan bölümünün, itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağının bulunmadığı belirtilerek, bu bölüme ilişkin yapılan başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddine, maddede yer alan “…özel düzenlemeler hariç olmak üzere…” ibaresine ilişkin bölümün ise esasının incelenerek 06.06.2013 tarih ve E:..., K:...sayılı karar ile anılan ibarenin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildiği, bu kararın 22.11.2013 tarih ve 28829 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği görülmektedir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 4706 sayılı Kanun ve 178 sayılı KHK dayanak alınarak hazırlanan ve 19.06.2007 tarih ve 26557 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkındaki Yönetmeliğin 75. maddesinde irtifak hakkı veya kullanma izni ihalesi sonucunda, yapılacak yatırım için ön izne ihtiyaç duyulması hâlinde, lehine irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek yatırımcıya; fiili kullanım olmaksızın tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için bir yıl süreyle ön izin verileceği, talep edilmesi ve bu talebin uygun görülmesi hâlinde bu sürenin bedeli karşılığında uzatılabileceği, ancak ön izin süresinin toplamda dört yılı geçemeyeceği kurala bağlanmıştır.
Aktarılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, lehlerine kırk dokuz yıldan az süreli olarak irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen yatırımcılar tarafından, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç dört ay içinde başvuruda bulunulması, sözleşmeden doğan mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve birtakım şartları sağlamaları kaydıyla irtifak hakkı ve kullanma izni sözleşme sürelerinin hakkın başlangıç tarihinden itibaren kırk dokuz yıl olarak değiştirileceği, 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle verilen ön izin süresinin toplamda dört yılı geçemeyeceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket ile davalı ... Kaymakamlığı arasında .... Noterliği'nin 19.01.2011 tarih ve ... yevmiye numaralı, ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi, ... mevkiindeki 1.650,00 m² yolcu iskelesi olarak kullanılacak yere ait 1 yıllık ön izin sözleşmesinin imzalandığı, sözleşmenin 3. maddesinde ön izin süresinin dört yılı aşamayacağının belirtildiği, davacı şirketin bu sürenin tadil edilerek, sözleşme süresinin 49 yıla çıkarılması için davalı idarelere yaptığı 21.01.2014 tarihli başvuruların zımnen reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmektedir.
Bu itibarla, 4706 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesinin lehlerine kırk dokuz yıldan az süreli olarak irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen yatırımcılara yönelik bir düzenleme getirdiği, bu düzenlemenin ön izin sözleşmelerini kapsamadığı, Anayasa Mahkemesi tarafından verilen iptal kararının bu durumu değiştirmediği ve 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulüyle verilen ön izin süresinin toplamda dört yılı geçemeyeceği dikkate alındığında, davacı şirket tarafından yapılan başvuruların zımnen reddine dair işlemlerde hukuka aykırılık, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.