Danıştay 7. Daire 1990/1490 Esas 1993/3605 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1993
Karar No : 3605
Esas Yılı : 1990
Esas No : 1490
Karar Tarihi : 16/09/993
AÇIK ARTIRMA YOLUYLA YAPILAN SATIŞTA VERGİ YÜKÜ TAŞINMAZI SATIN ALANIN ÜZERİNDE KALDIĞINDAN, DAVA AÇMA EHLİYETİ BULUNDUĞU HK.
Davacının paydaşı bulunduğu taşınmazın, izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) yoluyla açık artırma ile satışı sonucunda, kesin satış bedeli üzerinden ihtirazi kayıtla ödediği katma değer vergisinin red ve iadesi istemiyle açtığı davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 377.maddesinde, mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenlerin tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabileceğinin hükme bağlandığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde hukuka aykırı idari işlemlerinden dolayı menfaatleri ihlal edilenlerin iptal davası açabileceğinin belirtildiği, olayda ise çekişmeli bulunan vergi dairesi makbuzunu Birinci İcra Memurluğu" adına düzenlendiği, bu durumda ödenen vergiye karşı dava açma ehliyetinin icra memurluğuna ait olduğu, bu nedenle mükellef olmayan davacı tarafından dava açılmasında isabet bulunmadığı gerekçesiyle reddeden ....Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının; vergiyi ödeyen ve menfaati ihlal edilen kişi olarak dava açmada haklı bulunduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesinin 3/d bendinde, "müzayede mahallinde yapılan satışların" katma değer vergisine tabi olduğu belirtilmiş, "mükellef" başlığını taşıyan 8/1.maddesinde, verginin mükellefi ayrı ayrı bentelerde gösterildiği halde, müzayede mahallinde satışlara bu bentlerde yer verilmemiştir.
Aynı Kanunun "vergi sorumlusu" başlığını taşıyan 9.maddesinde ise mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni markezinin ve işyerinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye ve Gümrük Bakanlığının, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları veya diğer ilgili bir şahsı verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır.
Nitekim, sözü geçen Bakanlığın 15 seri numaralı genel tebliğinin "müzayede mahallinde yapılan satışlar" başlığını taşıyan bölümünün 4.bendinde, "söz konusu satışlar dolayısıyla kanunun 40.maddesi gereğince sürekli beyanname veren mükellefler dışında kalan resmi kuruluşlar tarafından bu şekilde tahsil edilen katma değer vergisinin, yetki alanı
içerisinde bulunan vergi dairelerine en geç 7 (yedi) gün içinde ödeneceği, ancak tahsilat tutarının 50.000 lirayı aşması halinde, bu süre beklenilmeksizin ertesi gün mesai saatinin bitimine kadar ödenmesinin zorunlu olduğu öngörülmüş; sürekli katma değer vergisi veren mükellefler dışında kalan resmi kurulaşların sorumlu olacağı kabul edilmek suretiyle uygulamaya yön verilmiştir.
Genel olarak, müzayede mahallinde, açık artırma suretiyle yapılan satışlarda, satışı yapan kişi veya kuruluşun mükellef sayılması doğaldır. Ancak, olayda olduğu gibi, bir kamu görevlisi durumunda olan icra memurunun yaptığı kamu hizmetinden dolayı mükellef tutulmasının "mükellefiyet" kavramı ile bağdaşamayacağı kuşkusuzdur. Böyle bir durumda satışı yapan resmi kuruluş veya memur ile kurulan işlem arasında bir çıkar bağı da bulunmamaktadır. Vergi dairesince düzenlenen ve verginin icra memurluğunca ödendiğini gösteren tahsilat makbuzu ise adı geçen memurluğun mükellef olduğunu göstermez.
Katma Değer Vergisi yansıtmalı bir vergidir. Verginin "yansıtılabilirlik" özelliği nedeniyle vergi yükü, izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) için açık artırma yoluyla yapılan satış sonucunda taşınmazı satın alan davacının üzerinde kalmaktadır. Bu durumda, kesin satış bedeli üzerinden tahakkuk ettirilen katma değer vergisini yüklenen ve ihtirazi kayıtla ödeyen davacı gerçek mükellef durumundadır. Bu itibarla, vergi mahkemesince, ödenen vergi nedeniyle dava açma ehliyetinin icra memurluğuna ait olduğundan bahisle, mükellef durumundaki davacının açtığı davanın ehliyet yönünden reddinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.