
Esas No: 2016/10953
Karar No: 2016/9162
Karar Tarihi: 12.04.2016
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/10953 Esas 2016/9162 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, dava hakkında yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı ile davalı ... avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, . ..."nca, ... Sendikası" nın ... adresli işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olduğuna dair 09/06/2015 tarih ve 71106642 / 103.02/12114 sayılı kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı Hizmet İş Sendikası cevap dilekçesinde; davacının iddialarının doğru olmadığını ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı . ... cevap dilekçesinde; ..."nın yetki tespitinin yerinde olduğunu, bu nedenle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Yasasının 5. maddesi gereğince iş davalarında yetkili mahkemenin, davanın açıldığı tarihteki davalının ikametgahı sayılan yer mahkemesi veya çalışılan işyeri adresinin bağlı bulunduğu yer mahkemesi olduğu, somut uyuşmazlıkta davacının çalıştığı işyerinin adresi ile davalının ikamet adresinin mahkemenin yetki alanının dışında olan Ankara ili olduğu gerekçeleriyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili ve davalılardan . ... temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Somut uyuşmazlıkta
. ... tarafından davacı işverenin Kadıköy-İstanbul’da bulunan işyeri düzeyinde yetki tespiti yapılmıştır.
6356 sayılı Yasa"nın 79.maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir." düzenlemesi bulunmaktadır.
6356 sayılı Yasanın 2. maddesinin c bendi uyarınca “Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu ...nü, aynı ...nün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu ...nü, birden fazla ...nün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı,” ifade eder.
Ayrıca 6356 sayılı Kanun’un 34. maddesinin 2. fıkrasında, “Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.” denilirken 4. fıkrasında ise, “İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede onbeş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay onbeş gün içinde kesin olarak karar verir.” düzenlemesi getirilmiştir.
Toplu iş hukukunda bir toplu iş sözleşmesi ünitesi olan işletmeden söz edebilmek için kural olarak aynı işverene ait, aynı işkolunda yer alan işyerlerinin bulunması gereklidir. İşverenin işletme kapsamındaki işyerleri için ancak tek bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu toplu iş sözleşmesi ise işletme toplu iş sözleşmesidir. Bu kural kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmelidir.
Yukarıda yazılı yasal düzenlemeler çerçevesinde somut uyuşmazlığın değerlendirilmesine gelince;
Davaya konu yetki tespitinden, davacı şirketin .... adresinde bulunan ... ... sicil numaralı işyerinde tespit yapıldığı anlaşılmaktadır. Yine aynı yetki tespitinde davacı şirketin irtibat adresi olarak “...” adresi gösterilmiştir.
Bu durumda yukarıda kısaca belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca, mahkemece davacı işveren şirketin tüm Türkiye genelinde aynı işkolunda başka işyerleri bulunup bulunmadığı araştırılıp saptanmalı ve başka işyerlerinin bulunduğunun anlaşılması halinde, bu işyerlerine ilişkin ... kayıtları, ticaret sicil kayıtları, ana sözleşme ile işyerlerindeki organizasyonu ve varsa işyerlerinin birbirleriyle ilgilerini gösterir yönetsel belgeler dosya kapsamına dahil edilmeli, burada yapılan işlerin bağımsız nitelikte olup olmadığı, sonucuna göre ortada tek bir işyeri ve ona bağlı yer mi, birden fazla işyeri mi olduğu, birden fazla işyeri mevcut ise bunun toplu iş hukuku anlamında aynı işkolunda yer alan işyerlerinden oluşan bir işletme mi olduğu, eğer işletme söz konusu ise bunun merkezinin neresi olduğu ortaya konulduktan sonra öncelikle yetkili mahkeme olunup olunmadığı belirlenmelidir. Bu noktada gerekirse keşif ve bilirkişi deliline de başvurularak sonuca gidilmelidir.
Mahkemece, 6356 sayılı Yasa"nın 79.maddesine ve ayrıca resen araştırma yükümlülüğüne aykırı olarak eksik araştırma ile yetkisizlik kararı verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 12.04.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.