BAM Hukuk Mahkemeleri Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/131 Esas 2022/629 Karar Sayılı İlamı

....
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/131 Esas
KARAR NO : 2022/629

HAKİM : ... ...
KATİP : ....
DAVACI : ... - ... ...
DAVALI : - HASIMSIZ

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 08/06/2021
KARAR TARİHİ : 26/05/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 26/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili özetle dava dilekçesinde; Davacının ticari faaliyetine istinaden alışverişlerinde aracılık yapın ... ... aracılığıyla mal alımı gerçekleştiği satın alınan malın bedelini Akbank Viranşehir şubesi ... iban numaralı hesap üzerinden almış olduğu çek koçanından tarafça hamiline tanzim edilen 29/06/2021 ödeme tarihli Z 0074175 seri numaralı 50.000,00 TL tutarındaki 1 adet çeki satıcıya teslim edilmek üzere aracı ... ...'e teslim ettiği aracı ... ... tarafından 03/05/2021 tarih ve AY617925 irsaliye numarası ile ... Kargo - ... şubesinden Torbalı şubesine ... adlı tüzel kişiliğe gönderilen kargo alıcı adresine ulaşmadığı Kargo paketinin zayi olmasından ötürü ticari anlaşmalar çerçevesindeki sorumluluk ve yükümlülüklere bu yolla taraflarınca sayılmadığından şahsi ve ticari itibarlarının zedelendiğinden maddi ve manevi olarak mağdur duruma düştüğü aracı ... Süten'e konu hakkında gönderi paketinin firmaları tarafından zayi edildiğini ve bu hususta gerekli detaylı arama ve çalışmaların devam ettiği yönünde bildirim yaptığı Söz konusu çek yaprağının 3. Şahıslarca bulunup kullanılması bankaca çek bedellerinin ödenmesi büyük çapta maddi ve manevi mağduriyetine bankacılık idari ve resmi işlemlerinin aksamasına engeller oluşmasına neden olacağına, Çekin iptalini talep ederek işin müstaceliyetine binaen söz konusu çeklerin üzerine ivedi olarak ihtiyati tedbir konulması için mahkememizce ilgili bankaya yazılacak olan ihtiyati tedbir müzekkeresinin en kısa süre içerisinde taraflarınca ilgili bankaya teslim edilmesi yönünde karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
İncelenen Dosya Kapsamına Göre ;
Dava, zayi nedeniyle çekin iptaline karar verilmesi istemidir (TTK m.757/1- 765, 818).
Davacının iptalini talep ettiği çekin keşidecisinin davacı olduğu anlaşılmıştır.
TTK’nunda kambiyo senetlerinin yitirilmesi halinde uygulanacak hükümler 757 - 765 ve devamı madde hükümlerinde düzenlenmiştir.
Keşidecinin çekin zayi olmasından dolayı iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. (TTK md. 757/1 ve devamı)
Keşideci, rızası olmaksızın elinden çıkan çek için ancak çekten cayma hakkını kullanabilir (TTK m.799/1)
Evrak üzerinde yapılan değerlendirmede dava şartlarının oluşmadığı kanaatine varılmıştır. Zira TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda çek üzerinde hak sahibi olan kişi, çekin iptaline karar verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Bu madde kapsamında iptali istenemeyeceği gibi çek keşidecisinin de TTK'nın 818/s. maddesi gereğince, aynı Yasa'nın 757. maddesi delaleti ile iptal davası açmaya hakkı yoktur. İptal davası açma hakkı borçlu durumunda olan keşide edene değil ancak çek üzerinde hak sahibi olan hamile aittir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 818/1-s maddesi yollaması ile aynı yasanın 757 ve müteakip maddeleri uyarınca çekin iptalini isteme hakkı sadece hamile ait olup, keşideciye böyle bir hak tanınmamıştır. Böyle bir durumda keşideci, muhatabı ödemekten men edebilir veya elinden çıkan çek bedelinin istenilmesi halinde borçlu olmadığının tespitini isteyebilir. Keşidecinin bu yollarla haklarını koruması mümkün olduğundan çek iptali davası açmada hukuki yararı da bulunmamaktadır.
Davacı iptalini istediği çeklerin kendi hesabına ait olduğunu ve kaybettiğini beyan ettiği anlaşıldığından, ayrıca keşideci çek iptali davası açamayacağından, ispatlanamayan davanın reddine dair aşağıdaki hükmün tesisi söz konusu olmuştur.
Açıklanan yasal ve hukuksal nedenlerle, istemin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan teminatın ve gider avansının artan kısmının hüküm kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana iadesine,
5-Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde karar verildi. 26/05/2022

Katip ....
E-imzalıdır


Hakim ...
E-imzalıdır