19. Hukuk Dairesi 2014/3562 E. , 2015/636 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ..."in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan taraf vekillerinin sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan ve 06.07.2009 tarihinde sona erecek olan 06.07.2006 tarihli ... LPG Bayi Sözleşmesinin davalı tarafça süresinden önce tek taraflı ve haksız bir şekilde feshedildiği gibi davalı bayinin 2008 yılı Aralık ayından beri müvekkili şirketten LPG alımı yapmamak suretiyle asgari alım taahhüdünü ihlal ettiği, bu durumda sözleşmenin 2. maddesi hükmü uyarınca müvekkili şirkete vermiş olduğu teminatın 5 katını tazminat olarak ödemekle yükümlü olduğunu ileri sürerek, davalının müvekkili şirkete vermiş olduğu 6.000 TL teminatın mahsubu ile bakiye 24.000 TL cezai şartın fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak şimdilik, 15.000 TL"lik kısmının temerrüt tarihi 19.01.2009 tarihinden itibaren Merkez Bankası"nın kısa vadeli avanslara uyguladığı faiz oranı ile birlikte davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı talebini 10.06.2011 tarihli ıslah dilekçesi ile ıslah ederek 24.000 TL ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin dava dışı... ile arasında akaryakıt istasyonu bayilik sözleşmesi bulunduğunu ve anılan şirket lehine taşınmaz üzerinde intifa hakkı tesis edildiğini, davacı ile Otogaz LPG bayilik sözleşmesi imzalanırken bu durumun davacı şirketçe de bilindiğini, dava dışı anılan akaryakıt dağıtım firması tarafından müvekkili aleyhine ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nde açılan müdahalenin men"i ve LPG tesisinin iptali davası kapsamında verilen ara kararın infazını teminen müvekkilinin davacı ile olan sözleşmeyi 26.11.2008 tarihli ihtarı ile feshetmek zorunda kaldığını, müvekkilinin mahkeme kararının gereğini yerine getirdiğinden kendi iradesi ile sözleşmeyi feshetmediğini ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonunda toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; sözleşmenin 12.15. maddesi hükmü uyarınca bayilik sözleşmesi süresi dolmadan davalı yanca feshi nedeniyle sözleşmeden kaynaklanan cezai şartı ödemesi gerektiği, talep edilen cezai şartın davalı şirketin ekonomik yönden mahvına sebebiyet vermesinin söz konusu olmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 24.000 TL nin davalının temerrüde düştüğü 23.01.2009 tarihinden itibaren işletilecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında 06.07.2006 tarihli Otogaz LPG Bayilik Sözleşmesi imzalandığı, anılan sözleşmenin 11. maddesi hükmüne göre sözleşme süresinin 3 yıl olduğu, ancak sözleşmenin süresinden önce davalı tarafından Acıpayam Noterliğinin 26.11.2008 keşide tarihli ihtarnamesiyle feshedilmiş olduğu tartışmasızdır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının anılan sözleşmenin 12.5. maddesi hükmü uyarınca feshin haksız olduğu iddiasıyla davalıdan tazminat isteyip isteyemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Dava konusu sözleşmenin 12.5. maddesinde; “iş bu anlaşma hitam tarihinden önce bayii tarafından tek taraflı olarak fesih edilemez. Edildiği veya feshine sebebiyet verildiği takdirde bayii, ...a vermiş olduğu teminat tutarının 5 katı kadar tazminat ödemeyi kabul ve taahhüt eder.” hükmü yer almaktadır. Buna göre uyuşmazlığın çözümlenmesinde davalı bayinin sözleşmeyi tek taraflı feshinin haklı olup olmadığının saptanması gerekmektedir.
Davalı ile dava dışı Petrol Ofisi..AŞ arasında ayrıca akaryakıt işleticilik sözleşmesi düzenlenmiş ve Petrol Ofisi lehine istasyonun bulunduğu taşınmaz üzerinde intifa hakkı tesis edilmiştir. Davalı ile Petrol Ofisi AŞ arasında imzalanan akaryakıt işleticilik sözleşmesinin yapıldığı tarihte Petrol Ofisinin henüz Otogaz LPG dağıtım hizmeti bulunmadığından davalının davacı ile dava konusu Otogaz LPG Bayilik Sözleşmesini imzaladığı ve sözleşmenin bir süre yürürlükte kaldığı, tarafların karşılıklı edimlerini yerine getirdiği ve buna dava dışı..."ın ses çıkarmadığı ve böylece her ne kadar davalı ile dava dışı ... arasındaki sözleşmenin 4. maddesinde bayinin başka yerden mal almayacağı hükmü bulunmakta ise de o tarihte..."tan LPG alımının mümkün olmaması nedeniyle taraflar arasındaki Otogaz LPG Bayilik sözleşmesinin başlangıçta geçersiz olduğunun söylenemeyeceği, ne var ki, daha sonra... tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/252 E. sayılı dosyası üzerinden alınan 17.06.2008 tarihli ihtiyati tedbir kararı üzerine davalının davacıdan Otogaz LPG alımının ihtiyati tedbir yolu ile durdurulduğu ve bu nedenle ifa imkansızlığının doğduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Davalı, davacıya gönderdiği noter ihtarnamesinde mahkeme kararı ile gaz alımının durdurulduğunu ve bu nedenle sözleşmeyi feshetmek zorunda kaldığını bildirmiştir. Bu durumda mahkemece, davalının ihtiyati tedbir kararı ile gaz alımının durdurulması nedeniyle sözleşmenin ifasının imkansız hale geldiğini bildirmesi karşısında sözleşmeyi feshinin haksızlığının hangi nedenlere dayandığının yerel mahkemece gerekçelendirilmediği görüldüğünden bu hususun tartışılarak yapılacak dğeerlendirme sonucunda uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme neticesinde yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı yararına takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 21.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.