MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar ve dahili davalılar aleyhine 09.09.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.02.2016 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi dahili davalı ... vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 21.02.2017 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Av. ... geldi. Karşı taraftan gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenin sözlü açıklamaları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KA R A R
Davacı vekili 09.09.2013 tarihli dilekçesi ile 519 parsel sayılı 4500 m2 bağ cinsli taşınmaz lehine 509, 770, 1048, 496 sayılı parsellerden geçit hakkı tesisini istemiş 04.07.2014 tarihli keşiften sonra dahili davalılar 34 sayılı ... adına, 13 sayılı ... adına ve 12 sayılı ... adına kayıtlı bağ cinsi ile kayıtlı parsellerden 3 metre genişliğinde geçit tesis edilmesini istemiştir.
Bir kısım davalılar, davacıya komşu diğer parseller lehine önceden kurulmuş geçit hakkı bulunduğunu, az bir masrafla bu geçitler üzerinden karar verilmesi gerektiğini, davanın reddini savunmuşlardır.
Dahili davalı 12 parsel sayılı parsel maliki ... vekili keşiften sonra davaya katılmış olmakla savunma hakkının kısıtlandığını; ayrıca, geçit istenen yerin üzerindeki sergi yerinin zarar gördüğünü kendisine ait taşınmazın alt kısmında halen zeminde 3 metre genişliğinde yol olarak kullanılan kısmın bulunduğunu, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne 17.07.2014 tarihli rapor ve ekli krokide belirtilen D, D1 ve D2 ile gösterilen yerlerden 519 parsel lehine, 34, 13 ve 12 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine 3 metre genişliğinde geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, dahili davalı 12 parsel sayılı taşınmaz maliki ... vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Yukarıdaki ilkeler ışığında somut olaya gelince; davacının maliki olduğu eski 519 yeni 35 parsel sayılı taşımazın genel yola ulaşabilmesi için geçit

ihtiyacı içinde olduğu hususunda uyuşmazlık söz konusu değildir. Ancak, temyiz eden davalıya ait eski 1166 yeni 12 parsel sayılı taşınmaz aleyhine eski 1165 yeni 13 parsel sayılı taşınmaz lehine tapuda geçit tesis edildiğinden, geçit hakkının mahkeme kararında belirtilen D2 güzergahı üzerinde olmayıp E2 güzergahı üzerinde olduğu anlaşılmakla dahili davalı 12 parsel sayılı taşınmazın kullanım şeklini ve bütünlüğünü bozacak şekilde yeniden 17.07.2014 tarihli rapora ekli krokide gösterilen D2 harfli yerden geçit kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle 12 parsel sayılı taşınmazın önceden tapuda var olan ve 17.07.2014 tarihli keşif krokisinde E2 harfli ile belirtilen dahili davalının halen zeminde yol olarak beyan ettiği kısım üzerinden krokide E ve E1 harfleri ile belirtilen güzergah üzerinden yukarıdaki ilkelere uygun olacak şekilde geçit değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlere göre davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.480 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp temyiz eden davalı ..."e verilmesine, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.06.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.