BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2018/1216 Esas 2020/205 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1216
KARAR NO : 2020/205
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEME: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/02/2018
NUMARASI : 2016/194 Esas- 2018/223 Karar
DAVA: İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 13/02/2020
Davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü.
DAVA:Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkete ait emtiayı Çek Cumhuriyeti’nden Türkiye’ye taşıdığını ve karşılığında 26.10.2015 tarihli 3 fatura düzenlendiğini, ancak bedelinin ödenmediğini, TTK’nun 891/1 maddesinde taşıyıcının hapis hakkının düzenlendiğini, davalının eşyaların teslimini isteyebilmesi için öncelikle taşıma ücretini ödemesi gerektiğini, müvekkilinin 3 araçtaki yükü teslim ettiğini, ancak diğer eşyalar üzerinde muaccel hale gelmiş taşıma ücreti alacağına ilişkin ödeme yapılmamış olması nedeniyle hapis hakkını kullandığını, alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibinin davalının haksız itirazı ile durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına, icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili, taraflar arasında hiçbir anlaşma bulunmadığını, müvekkilinin taşıma işini dava dışı ... firması ile akdettiği sözleşme uyarınca bu firmaya yaptırdığını ve taşıma bedeli 21.000-Euro’nun bu firmaya ödendiğini,müvekkilince taşımaya konu 5 tırdan 2 tırda bulunan ürünlerin teslim alınamaması üzerine yapılan araştırmalar sonucu 2 tırın alt taşımayı yapan davacıya ait olduğunun tespit edildiğini, halen ürünlerin müvekkiline teslim edilmediğini ve bu konuda ceza soruşturması bulunduğunu, davacının ödemeyi arasındaki akdi ilişki gereği ... firmasından istemesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ:İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, CMR taşıma senedi suretlerinin davalıya ait emtianın taşınmasında davacının akdi taşıyıcı sıfatını ispatladığı, zira malın taşıyıcı kontrolünde olmasının CMR 4.maddesi gereği davacının akdi taşıyıcı sıfatı için yeterli bir delil olduğu, davalı tarafından dava dışı ... firmasına yapıldığı iddia edilen ödemelerin dava konusu taşımaya dair olduğunun ispat edilemediği, dava dışı ... firması taşıma işleri komisyoncusu sıfatı ile hareket etmiş ve navlunu tahsil etmiş bile olsa fiilen taşımayı yapan davacı ... onun taşıyıcısı Düz firmasına karşı davalının navlun ödeme yükümlülüğünün sona ermeyeceği, navlun miktarı bakımından fatura bedellerinin rayice uygun olduğu, davacının da navlun bedeli bakımından sözleşme kapsamında alacağının miktar itibarı ile sabit olduğu, davacının hapis hakkını kullanmasında aykırı yön görülmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, takip tarihindeki davalının icra takip dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin 36.850 Euro üzerinden takip tarihindeki kur üzerinden hesaplanan 116.737,12 TL asıl alacak üzerinden aynen devamına, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine, asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, %20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; 1-Taraflar arasında ticari anlaşma bulunmadığını, davacı şirket yetkilisinin kolluk beyanında açıkça müvekkilini tanımadığını, kendi anlaşmasının ... firması ile olduğunu, bu firmadan ödemesini alamayınca müvekkili ürünleri üzerinde rehin hakkını kullandığını beyan ettiğini, 2-Müvekkilinin taşıma bedelini akidi olan firmaya anlaşmalarına uygun şekilde ödediğini, 3-Taşıma silsilesinin ... şeklinde olduğunu, alt taşıyıcı olan davacının taşımaya konu faturaları müvekkiline değil kendi akidi olan ... firmasına düzenlenmesi gerektiğini, 4-Taşıma ücretinin rayice uygun olup olmadığının tespitinin gerektiğini belirterek hükmün kaldırılmasını ve davanın reddini istemiştir.
GEREKÇE: Dava, taşıma(navlun) ücretinin tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vâki itirazın iptali istemine ilişkindir. Davacı, davalıya ait emtianın davalının bilgisi dahilinde kendisi tarafından taşındığını, taşıma ücretinin ödenmemiş olması nedeniyle emtia üzerinde hapis hakkının mevcut olduğunu ileri sürmüş, davalı ise taşıma için dava dışı ... firması ile anlaştığını ve taşıma bedelini bu firmaya ödediğini, davacının taşıma ücreti alacağını ancak kendi akidinden talep edebileceğini savunmuştur.Uluslararası kara taşımacılığından kaynaklanan uyuşmazlıkların Türk Ticaret Kanununun taşımaya ilişkin hükümlerine göre değil, uluslararası bir anlaşma olan CMR ( Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyat İçin Mukavele Sözleşmesi) hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir. CMR 13.m. “(1)Yükün teslimi için belirtilen yere varışından sonra alıcı, makbuz karşılığında kendisine sevk mektubunun ikinci nüshasını ve yükü teslim etmesini istemek hakkına sahiptir. ....(2)Bu maddenin 1.paragrafında kendisine sağlanan haklardan yararlanan alıcı, sevk mektubundan doğan ödemeleri ödemekle yükümlüdür. Fakat bu konuda bir anlaşmazlık çıktığında taşımacı, alıcı tarafından teminat gösterilmedikçe yükü teslim etmek zorunda değildir.” şeklinde, 34.m. ise “Tek bir mukaveleyle düzenlenen taşıma, karayolu taşımacıları tarafından ortaklaşa yapıldığında, tüm taşımanın yapılmasından her biri sorumludur...” şeklinde düzenlenmiştir.Dosya kapsamında mevcut delillerden, göndereni Çek Cumhuriyetinde mukim ... firması olan emtianın taşınması ve alıcı davalıya (ve onun talimatı ile GMS firmasına) teslim edilmesi için davalının dava dışı ... firması ile anlaştığı, onun da davacı ile anlaştığı, toplam 5 tır ile taşınan emtiadan 3 tır emtianın davacının anlaştığı Düz Nakliyat firmasınca taşındığı ve alıcısına teslim edildiği, 2 tır emtianın ise emtiayı halihazırda elinde bulunduran davacı tarafından taşındığı, ancak taşıma ücretinin akidi olan ... firmasınca kendisine ödenmemesi üzerine 2 tır emtianın alıcısına teslim edilmediği anlaşılmaktadır. Yine dosya kapsamında mevcut davacı şirket yetkilisi olan ... kollukta alınan beyanından dava dışı ... firması ile yaptığı anlaşmadan davalının haberdar olmadığı anlaşılmıştır.CMR 13.m. uyarınca fiili taşıyıcı, taşıma bedeli ödenmedikçe alıcıya karşı hapis hakkını kullanabilecek ise de, davacı dava dışı (akdi taşıyan) ... firması ile taşıma sözleşmesi akdetmiş olup, bu sözleşmeye dayalı alacağını ancak kendi akidi olan dava dışı ... firmasından ilamsız icra takibine konu ederek istemesi mümkündür(Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 26.04.2016 tarihli 2015/6665 E., 2016/4685 K. sayılı ve 21.11.2014 tarihli 2013/16495 E., 2014/18156 K. sayılı emsal kararları). O halde ilk derece mahkemesince açıklanan bu hususlar dikkate alınarak davanın pasif husumet yokluğundan reddi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ise de, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353(1)b-2 m. uyarınca hükmün kaldırılmasına ve davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE; Bakırköy 4.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 26/02/2018 tarihli 2016/194Esas 2018/223 Karar sayılı hükmünün HMK.'nun 353(1)b-2 maddesi gereği KALDIRILMASINA; "Davanın pasif husumet yokluğundan REDDİNE,”İlk Derece Yargılamasına ilişkin olarak;"Alınması gereken 54,40-TL harcın, 1.412,30- TL harçtan mahsubu ile 1.357,90- TL fazla harcın talep halinde davacıya iadesine, Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,Davalı tarafça yapılan 500- TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,Davalı vekili için AAÜT 7/2 m. uyarınca takdir olunan 3.400- TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayan gider avansının yatıran tarafa iadesine"İstinaf yoluna başvuran davalı tarafından yatırılan 1.994- TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, istinaf başvuru harcı olarak yatırılan 98,10- TL’nin hazineye irad kaydına,Davacı tarafça istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, davalı tarafça yapılan 49-TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,Gerekçeli kararın birer örneğinin taraflara tebliğine, HMK 'nun 361/1. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabileceğine, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliğiyle karar verildi. 13/02/2020