BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/308 Esas 2022/311 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/308 Esas
KARAR NO : 2022/311

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 22/04/2022
KARAR TARİHİ : 26/04/2022


Mahkememizde görülen Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA : Davacıya ait olan ----- numaralı 5 adet boş ve davacı tarafından imza edilmemiş çeklerin hırsızlık nedeniyle kaybolduğunu, davacıya ait aracın kaybolduğunu içinde bulunan çeklerin o tarih itibarı ile bulunamadığını,---Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduklarını, soruşturma sonucu çalınan çekler bakımından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğini çeklerin ödemenden men edilmesini ve 5 adet çek için bankaya müzekkere yazılarak ödemeden men kararı verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :Dava zayi nedeniyle çek iptal davasıdır. Dava dilekçesinde davacı vekili açık bir şekilde--------- çaldırmak sureti ile zayi ettiğini bildirerek ihtiyati tedbir-ödeme yasağı talepli zayi nedeniyle iptal kararı verilmesini talep etmiştir.
Zayi nedeniyle çek iptal davası açma hakkı yerleşmiş Yargıtay kararları ile ve kesinlikle sadece çekin hamiline aittir. Keşidecisinin iptal dava açma hakkı bulunmamaktadır. Keşide ettiği çeki zayi eden kişi ancak muhatap bankaya müracaat ile çeklerin ibrazı halinde ödenmemesini sağlayabilir, aleyhine yapılacak yasal takiplere karşı da bundan dolayı bankaya ihbar ettiğinden menfi tespit davası açabilir. Ancak keşideci zayi nedeniyle çek iptalini isteyemez.
Keşidecinin, muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmamaktadır. Çek ibraz edildiği takdirde, hak talep eden hamile karşı İİK.72.maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanları mevcut bulunmaktadır.
Ayrıca TTK 757 ve 756. maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya (1) ve ilmi açıklamalara (2,3,4) göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmadığı gibi (5) TTK. 780,781 maddelerinde belirtilen biçimde yasal unsurları taşımayan- boş- çek yaprakları: yasanın tanımladığı "çek" vasfında bulunmadıklarından; gasp edilmeleri, çalınmaları ve kaybedilmeleri halinde iptalleri de istenemez.
HMK.114/h maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi edildiği durumlarda, senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK 651.ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir .Yine TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Hesap sahibi - keşidecinin iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, ayrıca boş çek yaprağının iptali istenemeyeceğinden, davanın aktif dava ehliyeti yönünden usulden reddine karar verilmesi gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere,
1-Keşidecinin dava açma yetkisi bulunmadığından DAVANIN REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333 ve gider avansı tarifesinin 5. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden sonra davacı tarafa iadesine,
Dair, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf Yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda karar verildi.