BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/439 Esas 2022/330 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇEKLİ KARAR
ESAS NO : 2018/439 Esas
KARAR NO : 2022/330

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/06/2018
KARAR TARİHİ : 19/04/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 30/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 28.09.2016 tarihinde Atatürk Orman Çiftliği - A.O.Ç. Hayvanat Bahçesi Yenileme Alanı Asma- Germe Sistem Membran Çadırlar ve Modüler Binalar Yapım İşi Kapsamında Dış cephe CTP Rölyef Yapılması Sözleşmesi akdedildiğini, bu sözleşme uyarınca müvekkili tarafından "Temalı Oyun Grubu Çadırı (TOGÇ) ve Yetişkin Oyun Çadırı (YOÇ)" dış cephesinde kaplamış olan çelik karkas üzerine, davalının projede gösterdiği yerlere CTP (Camelyafı Takviyeli Polyester) esaslı rölyeflerin imal ve montajlarının yapılacağını, TOGÇ işine çizimlerin teslim edildiği 15.10.2016 tarihinde başlandığını, davalıdan kaynaklanan sebeplerle 22.08.2017 tarihinde bitirilerek, geçici kabul tutanağı düzenlenmesinin talep edildiğini, ancak taleplerinin yerine getirilmediğini, YOÇ çizimlerinin 5,5 ay gecikme ile 13.03.2017 tarihinde, nihai renklerin de 12.04.2017 tarihinde gönderildiğini, 22.02.2018 tarihinde bitirildiğini, sözleşmede her bir projenin 120 günde bitirleceği kararlaştırılmasına rağmen davalıdan kaynaklanan sebeplerle 310'ar günde tamamlanabildiğini, ilk sevkiyatın 15-18 Kasım 2016 tarihinde gerçekleştiğini, ancak davalının henüz montaj öncesi işlerin tamamlanamadığını belirtmesi üzerine sevkiyatın durduğunu, müvekkilinin yer darlığı sebebiyle imalatı beklettiğini, davalının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini, işi üçüncü bir taşerona yaptırdığını, müvekkilinin 11 no'lu KDV dahil 30.287,00TL tutarındaki hakedişini ödemediğini, 10 no'lu hakedişten kestiği 39.364,00TL tutarındaki nakdi teminatı, 2 adet 250.000,00TL bedelli avans teminat senedini iade etmediğini, müvekkilinin sadece tamamladığı işlere ilişkin rötuş, düzeltme ve tamir işlerinin kaldığını, ancak 2. zeyilnamede belirtilen 15'lik montaj ödemesini ve hakedişleri ödemediğinden ekip gönderilmediğini, davalının müvekkiline ait malzemeleri ve aletleri, müvekkilinden izin almadan kullanarak üçüncü kişilere tamamlattığını, bu kişilerin yaptığı imalatların işin tekniğine uygun olup olmadığının bilinmediğini, dolayısıyla müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, davalıdan kaynaklanan gecikme sebebiyle montaj için istihdam edilen 2 personele 5 ay boyunca fazladan maaş ödemek zorunda kaldığını, davalının 16.04.2017 tarihinde montaj için davet ettiğini, 18.04.2017 tarihinde montaj ekibinin gönderildiğini, gecikme sebebiyle yeni işler alınamadığı gibi uzman personellere ücret ödemesi yapıldığını, dava konusu malzemelerin raf ömrü kısa olduğundan alınıp, stoklanamadığını, USD cinsinden temin edilen malzemedeki kur artışı sebebiyle zarara uğradıklarını, sözleşmede toplam 4.000m2 imalat yapılması hususunda anlaştıklarını, ancak TOGÇ 326m2, YOÇ işinde 866m2 olmak üzere 1.192m2 ilave imalat yapıldığını, ayrıca müvekkilinin ölçüm metodunu kabul etmeyerek, hakedişleri kendi yöntemiyle sözleşmeden saptığını ve zarara uğradığını belirterek, fazlaya ilişkin talep haklarını saklı tutarak, gecikme sebebiyle uğranılan zarara karşılık; gecikme sebebiyle TOGÇ için 5.000,00TL, YOÇ için 5.000,00TL zararın, kur artışı sebebiyle uğranılan zarara karşılık 8.000,00TL nin, ilave imalat bedeli olarak 3.000,00TL'nin, ana sözleşmeye uyulmaması ve yenilenen sözleşmeler sebebiyle uğranılan zarara karşılık 3.000,00TL'nin, davalının uhdesinde kalan malzemelere karşılık 5.000,00TL'nin, 11 no'lu hakkediş alacağı 30.287,00TL'nin, 39.364,00TL nakdi teminatın ticari faizi ile birlikte tahsiline, teminat senedinin iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA: Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; davacının sözleşme konusu işleri sözleşmeye uygun tamamlayarak teslim edemediğini, davacının işi 22.02.2018 tarihinde tamamladığını beyan ettiği, 23.03.2018 tarihli ihtamamesinde de bir kısım rötuş, düzeltme, boya tamiri kalemleri kaldığını bildirdiği, ileri sürdüğü zaman diliminde personel istihdam etmesinin kendi işletmesinin kararı olduğunu, zararının tazmini talebinin sözleşmenin 8. maddesine aykırı olduğunu, projelerin geç teslim edilmediğini, döviz kurundaki dalgalanmanın bilinmez ve öngörülemez bir durum olmadığını, sözleşmenin birim fiyat sözleşmesi olduğunu, dolayısıyla yapılan her imalat ölçülerek, bedelinin hakedişle ödeneceğini, davacının zarara uğradığını ileri sürdüğü zeyilnameleri sözleşme serbestisi kapsamında imzaladığını, bir kısım malzemenin iade edilmediği iddiasının soyut olduğunu, somutlaştırılmadığını, davacının hiçbir malzemesinin olmadığını, taraflarca 11 no'lu hakediş düzenlenmediğini, kesin hesap tanzim edildiğinde, sonucuna göre nakit teminatın iadesinin söz konusu olabileceğini, yine zeyilname hükümleri uyarınca işin sorunsuz teslimi halinde iki adet toplam 400.000,00TL tutarlı senetlerin iade edileceğini, ancak işin sorunsuz olarak teslim edilmediğini belirterek, asıl davanın reddine karar verilmesini, karşı davasında ise; davacının eksik ve kusurlu bıraktığı işlerin nam ve hesabına üçüncü şahıslara yaptırılması ile gecikme cezalarından doğan alacaklarından dolayı fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 20.000,00TL'nin ticari reeskont faizi ile davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesini talep etmiş, 22.02.2022 tarihli ıslah dilekçesi ile ise, davalının işi yarım bırakması nedeniyle uğradığı zararlar ile nam ve hesabına yaptırdığı işlerin toplam tutarının 119.411,15 TL olduğu bilirkişi raporuyla tespit edildiği bildirilerek talep sonucunu 119.411,15 TL olarak arttırmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup davacı taşeron, davalı yüklenicidir. Asıl dava bakiye iş bedeli alacağı, maddi tazminat, teminatların iadesi istemlerine, karşı dava ise davacı nam ve hesabına eksik ve kusurlu işlerin giderim bedeli ile gecikme cezası istemlerine ilişkindir.

Taraflarca dayanılan tüm deliller toplanmış, taraflar arasındaki sözleşme ve ekleri ile yazışmalar dosyaya kazandırılmış, dosya uzman mali müşavir, inşaat mühendisi ve nitelikli hesaplamalar uzmanı bilirkişilerden oluşan heyete tevdi edilerek davaya konu uyuşmazlık noktaları bakımından bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 02/07/2019 tarihli kök raporda özetle; asıl dava bakımından davacının alacak taleplerinin bir kısmının değerlendirilmiş olduğunu, diğer kısmının ise belgeleri sunulmamış olduğundan hesaplama yapılamadığını, işin ne kadarının davacı tarafından yapıldığı ve kalan işim boyutu bilinemediğinden 30.287,00 TL'den davacıya ödenecek meblağın hesabının yapılamadığı, karşı davanın mahkemece kabul edilmesi halinde davacı nam ve hesabına yapılan işlere ilişkin belgeler sunulduktan sonra hak edilen meblağın belirlenebileceğini, davacının 39.363,64 TL nakit teminat kesintisinin ve teminat senetlerinin iadesi şartlarının oluştuğu kanaatine varıldığını, karşı dava bakımından ise davalı karşı davacı nam ve hesabına yaptırdığı işlerin bedelini ve gecikme cezasını talep etmekte ise de sözleşmenin feshedilmiş olduğu nazara alınarak bu bedellerin talebinin mümkün olup olmayacağının takdirinin mahkemeye ait olduğunu, mahkemece bu alacakların talep edilebileceği görüş ve kanaatine varılması halinde davalı karşı davacının öncelikle nam ve hesabına yaptırdığı işlerin belgelerini sunması gerektiği yönünde kanaat bildirilmiş; tarafların itirazlarının değerlendirilmesi bakımından düzenlenen 29/01/2020 tarihli ek bilirkişi raporunu takiben dosyaya kazanadırılan bilgi ve belgeler ışığında düzenlenen 20/08/2019 tarihli son ek bilirkişi raporunda, davacı tarafından eksik bırakılan işlerin boyutu dosya kapsamından tespit edilmemiş ise de karşı davacı defter kayıtlarına göre karşı davacı tarafından nam ve hesaba yaptırıldığı bilidirilen alacak tutarının, ... isimli sanatçıya ödenen 35.400,00 TL, ... Boya San. Tic. Ltd. Şti.'den alınan malzeme tutarı 10.551,32 TL, ... Makine Tic. Ltd. Şti.'ne yapılan kira ödeme tutarı 41.113,17 TL, Baran Boya Ltd. Şti.'den alınan malzeme tutarı 9.174,50 TL, 18/03/2019 tarihli kesin kabulde eksiklikler nedeni ile davalı karşı davacı şirketin sözleşme alacağından yapılan nefasat kesintisi tutarı 23.172,16 TL olmak üzere toplam 119.411,15 TL kadar olduğu yönünde kanaat bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, kayıt ve belgeler, denetime elverişli bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde asıl dava bakımından; davacı tarafından açılan iş bu davanın, işlemden kaldırıldığı 02/11/2021 tarihinden itibaren HMK'nın 150/4 maddesi hükmüne uygun olarak süresinde yenilenmediği anlaşılmakla, HMK'nın 150/5. maddesi hükmünce açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekmiş, karşı dava bakımından ise; davalı- karşı davacı, karşı dava dilekçesinde eksik ve kusurlu işlerin davacı-karşı davalı nam ve hesabına yaptırılması ile gecikme cezalarından dolayı 20.000,00 TL'nin tahsilini istemiş, 20/08/2021 tarihli bilirkişi raporunu takiben karşı davasını ıslah ederek müvekkilinin karşı davalının işi yarım bırakması nedeniyle uğradığı zararlar ile nam ve hesabına yaptırdığı işlerin toplam tutarının 119.411,15 TL olduğu bilirkişi raporuyla tespit edildiğinden talep sonucunu bu miktara çıkardığını bildirerek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiş ise de; taraflar arasında varlığı uyuşmazlık konusu olmayan 28/09/2016 tarihli eser sözleşmesinin davalının .... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile feshedildiği, sözleşmeyi fesheden tarafın kural olarak menfi zararlarını isteyebileceği, sözleşmenin feshi halinde sözleşme ortadan kalktığından sözleşmeye dayanılarak zarar istenemeyeceği, bir başka anlatımla sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesinden doğan müspet zararlar ile gecikme cezasının fesih halinde istenemeyeceği (Emsal: Yargıtay 15. HD.'nin 09/12/2013 tarih ve 4520/6581 sayılı ilamı ile 10/09/2019 tarih ve 236/3412 sayılı ilamı), dava ve ıslah dilekçesinde talep edilen eksik ve ayıplı işlerin giderim bedelinin akdin ifasına yönelik olumlu zarar niteliğinde olduğu, bu nedenle somut olayda sözleşmeyi fesheden davalı-karşı davacının sözleşmenin ifasını talep anlamına gelen eksik ve kusurlu işlerin giderim bedelini talep edemeyeceği, öte yandan davalı-karşı davacının ıslahla bilirkişi raporuna atıf yaparak talep ettiği nefaset kesintisine yönelik alacak kalemini dava dilekçesinde açıkça talep etmediği, dava dilekçesinde açıkça talep edilmemiş bir alacak kaleminin ıslah yoluyla arttırılıp davaya konu edilmesinin mümkün olmadığı (Emsal: Yargıtay 15. HD.'nin 18/02/2020 tarih ve .... sayılı ilamı) hususları nazara alındığında karşı davada talep edilen tüm alacak kalemleri yönünden karşı davanın reddi ile son tahlilde aşağıdaki şekilde hüküm kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Asıl davanın HMK'nın 150/5 maddesi gereğince açılmamış sayılmasına,
2-Karşı davanın reddine,
3-Asıl davada alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan toplam 1.684,72 TL harçtan mahsubu ile fazla kalan 1.604,02 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı-karşı davalıya iadesine,
4-Asıl davada davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerine bırakılmasına,
5-Asıl davada davalı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden AAÜT'nin 7/1 maddesi gereğince belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
6-Karşı davada alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan toplam 1.700,00 TL harçtan mahsubu ile fazla kalan 1.619,3‬0 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalı-karşı davacıya iadesine,
7-Karşı davada davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerine bırakılmasına,
8-Talep halinde tarafların artan avansının ilgilisine iadesine,

Dair davalı karşı davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal 2 haftalık sürede mahkememize müracaat ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf başvuru yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.
19/04/2022

Katip ...
¸


Hakim ...
¸