17. Hukuk Dairesi 2017/2745 E. , 2019/11166 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı .... vekili, davalı borçlu ...aleyhine icra takibi yaptıklarını, borcu karşılayacak malı bulunamadığını ileri sürerek borçlunun, dava konusu taşınmazını davalı gelini ...’e onun da diğer davalı ... Gıda ve Tarım Ürünleri Emlak İnşaat Taahhüt Turizm Tekstil İthalat İhracat Sanayi ve Tic. A.Ş’ye satışına ilişkin tasarrufların iptalini talep etmiştir.
Davalı ... satışın muvazaalı olduğunu ve davayı kabul ettiğini beyan eden dilekçe sunmuştur.
Davalı ...ve davalı ... Gıda ve Tarım Ürünleri Emlak İnşaat Taahhüt Turizm Otomotiv Tekstil İthalat İhracat Sanayi ve Tic. A.Ş. vekili davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne ilişkin ilk karar Dairemizin 10.02.2015 tarih 2013/14761 Esas ve 2015/2452 Karar sayılı ilamı ile davalı dördüncü kişi davalı ... Gıda ve Tarım Ürünleri Emlak İnşaat Taah Turizm Otom Teks. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş."nin yetki itirazında bulunduğu, anılan şahsın borçlu ile zorunlu dava arkadaşı olmadığı, bu davalı yönünden dosyanın tefrik edilerek yetki itirazının kabulü gerektiğinden bahisle bozulmuş bozma sonrasında dosya tefrik edilerek yetkili mahkemeye gönderilmiş, davalı borçlu ile üçüncü kişiler arasındaki dava yönünden ise, tasarrufun iptali davasının tapu maliki aleyhine açılması gerektiği, davalı ..."ın tapu maliki olmadığı kendisinden tazminat da talep edilmediğinden aleyhine açılan tasarrufun iptali davasının hukuki menfaat yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava İİK"nun 277 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali davasına ilişkindir.
İİK.nun 282. maddesi gereğince tasarrufun iptali davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Ayrıca, kötü niyetli üçüncü şahıslar hakkında da iptal davası açılabilir. Buna göre borçlu ile onunla hukuki muamelede bulunun kişi zorunlu hasım konumundadır.
İİK’nın 283/II maddesine göre ise iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahıs nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak üzere) mahkûm edilmesi gerekir. Yani dava konusunun borçludan satın alan şahıs tarafından elden çıkarılması (devredilmesi) halinde davacı alacaklı dördüncü kişiyi davaya dahil etmeden üçüncü kişi yönünden bedele dönüştürmek veya dördüncü kişiyide davaya dahil ederek her iki tasarrufun da iptalini istemek gibi ihtiyari bir hakka sahiptir. Ancak alacaklı dördüncü kişi aleyhine de açtığı davada, dördüncü kişinin kötü niyetinin ispatlanmamış olması halinde, dava talebe bakılmaksızın tazminata (bedele) dönüşür.
Somut olayda davacı, davasını üçüncü ve dördüncü kişiler aleyhine açmış, dördüncü kişi ... Gıda A.Ş. yetki itirazında bulunduğundan onun yönünden dava tefrik edilmiş, dosyanın ... Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönerilmesine karar verilmiştir. Bu halde yapılması gereken iş, belirtilen bu davanın bekletici mesele yapılarak eldeki davada dava dışı kalan dördüncü kişi ... Gıda A.Ş"nin kötü niyetinin ispatlanması halinde tüm tasarrufların iptaline, aksi durumda ise yani dördüncü kişinin kötü niyetinin ispatlanmamış olması halinde ise, mahkemece ilk verilen davanın kabul kararını temyiz etmeyen davalı ... yönünden karar kesinleşmiş olduğundan, davalı ..."ın taşınmazı ellerinden çıkardıkları 15.01.2010 tarihindeki değeri oranında alacak ve ferilerini geçmeyecek şekilde bedelden sorumlu olmalarına karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 27/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.