BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/703 Esas 2022/307 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/703
KARAR NO : 2022/307

DAVA :Sıra Cetveline İtiraz (İflas Tasfiyesinde Düzenlenen Sıra Cetveline Yönelik Kayıt Kabul Ve Terkin Talebi (İİK 235))
DAVA TARİHİ : 03/12/2020
KARAR TARİHİ : 24/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Sıra Cetveline İtiraz (İflas Tasfiyesinde Düzenlenen Sıra Cetveline Yönelik Kayıt Kabul Ve Terkin Talebi (İİK 235)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde, 28.03.2013 tarihinde Müflis ... Bankası A.Ş. tarafından ...’nda kira sertifikası (...) ihraç etmek amacıyla kurulan ... kanalı ile ... ISIN kodlu 250.000.000 ABD Doları tutarında kira sertifikası (sukuk) ihracı yapıldığını, Müflis ... Bankası A.Ş.’nin 26.03.2013 tarihinde 250 milyon ABD Doları tutarında kira sertifikası (...) ihracı, bankanın 2013, 2014 ve 2015 finansal tablolarında belirtildiğini, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun 107. maddesinin son fıkrası hükmü çerçevesinde ...’nin 21.07.2016 tarih ve 9029 sayılı yazısında yer alan talebi üzerine, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 22.07.2016 tarih ve 6947 sayılı Kararı ile Müflis ... Bankası A.Ş.’nin faaliyet izninin kaldırılmasına karar verildiğini, 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 106. maddesi uyarınca, ... tarafından ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ... E. Sayılı dosyasından açılan iflas davasında, ... Bankası A.Ş.’nin iflasına, iflasın 16.11.2017 tarih ve saat 15.28 itibariyle açılmasına, iflas tasfiyesinin ... tarafından yerine getirilmesine karar verildiğini, müflis ... Bankası A.Ş.’nin iflas tasfiyesi, ... 1. İflas Müdürlüğü’nün... iflas sayılı dosyası üzerinden yürütülmekte olup müflis banka iflas İdaresi tarafından tanzim edilen sıra cetvelinin ...tarihli ... Gazetesinde ilan edildiğini, müvekkili ...’ın, ... A.Ş. aracılığıyla satın aldığı ve ... A.Ş.’nin saklama bankası görevini üstlendiğini, 200.000,00-USD nominal değerli kira sertifikalarından kaynaklanan 208.916,00-USD (04.05.2018 başvuru tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif döviz satış kuru üzerinden yapılan hesaplama ile 875.358,04-TL alacağının fiili ödeme gününe kadar doğacak ferileri ile beraber müflis bankadan tahsili amacı ile 04.05.2018 tarihli alacak kayıt dilekçesiyle ... 1. İflas Müdürlüğü’ne müracaat edildiğini, 04.05.2018 tarihli kayıt başvuru dilekçesinde döviz kuru ve faiz işleme dönem olarak başvuru tarihi olan 04.05.2018 tarihinin esas alındığını, döviz kuru ve faiz dönemi bakımından iflas tarihi olan 16.11.2017 tarihi esas alınmasının gerekmesi nedeniyle müvekkili ...’ın halihazırda nezdinde bulunan kira sertifikalarının değeri 200.000,00-USD nominal, 202.054,79-USD işlemiş faizli tutar olup 16.11.2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif döviz satış kuru üzerinden yapılan hesaplama ile toplam 787.286,30-TL olduğunu, 18.11.2020 tarihinde tebellüğ edilen ... 1. İflas Müdürlüğü ...iflas dosyasında teşekkül eden müflis banka iflas idaresinin 05.11.2020 tarihli kararı ile; müvekkilinin müflis bankadan herhangi bir alacağının bulunmadığı ve talebinin sermaye benzeri kredi niteliğinde olduğu gerekçeleriyle alacak kayıt talebinin reddedildiğini belirterek müvekkilinin müflis bankadan olan alacağının iflas masasına kaydının kabulü gerektiğini belirterek 3623 alacakla ilgili 787.286,30-TL üzerinden iflas masasına kaydının yapılmasını, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı iflas idaresi vekili cevap dilekçesinde, davacı, ...'dan 200.000,00 USD tutarında ... aldığını beyan ederek alacağının iflas masasına kaydedilmesini talep ettiğini, davacının alacak kayıt başvurusu haksız olup, reddi gerektiğini, müvekkili müflis bankanın 28.03.2013 tarihinde .. (...) ... ile Katkı Sermayeye Dahil Edilebilir Global Sertifika Sözleşmesi imzalayarak 250.000.000,00 USD bedelli ... ihraç ettiğini, müvekkilinin iflası üzerine adı geçen kuruluşun ... no.lu alacak kayıt talebinde bulunarak bedelin kendisine ödenmesini talep ettiğini, müvekkili iflas idaresi söz konusu sertifikalara ilişkin konuyu bu şekilde gündeme aldıktan sonra bu sefer aynı sertifikalar ile ilgili olarak davacı tarafından Ek 7' de mübrez 3623 no.lu mükerrer alacak kayıt talebinde bulunulduğunu, Ek 8' de mübrez sözleşmeden ve diğer protokollerden görüleceği üzere müvekkilinin bu konudaki muhatabı ... olup, davacı tarafından ileri sürülen ... iddiası bu sözleşmenin türevi olup, mükerrer bir talep olduğunu, bu nedenle müvekkilinin muhatabının ... olduğunu, davacı tarafından açılan huzurdaki davanın aktif husumet yokluğundan reddi gerektiğini, Ek 8' de mübrez global sertifika sözleşmesi, diğer protokoller ve Ek 10'da mübrez BDDK' nın konuyla ilgili yazıları incelendiğinde, mezkur global sertifikanın ikincil sermaye benzeri kredi olduğu ve iflas masasına kaydedilemeyeceğinin açıklığa kavuştuğunu, sukuk sertifikalarından kaynaklı müflis banka borçlarının katkı sermaye olması nedeniyle ilave ana sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarından önce, mevduat sahipleri ve diğer tüm alacaklılardan sonra ödeneceğinin anlaşıldığını, sukuk sertifikalarından kaynaklı alacakların İcra İflas Kanununun 206.maddesi kapsamında sayılan alacak sıralarına dahil edilmesinin mümkün olmadığını, sıra cetveline konu alacakların tamamının ödenmesinden sonra kalan bir tutar olması halinde sukuk alacaklılarına kendi içlerindeki payları oranında ödeme yapılacağının açık olduğunu, iflas idaresince davacı tarafın alacak kayıt talebinin reddedilmesinde usul ve yasaya aykırı bir durum bulunmadığını belirterek İİK 235.maddesi gereğince hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine, aktif husumet yokluğundan davanın reddine, alacak kayıt talebinin usul ve yasaya aykırı olması nedeniyle davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini savunmuştur.
Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde
Dava,İİK 235.maddesi kapsamında kira sertifikası ihracından kaynaklanan alacağın iflas masasına kayıt ve kabulü istemine ilişkindir.
Uyuşmazlık, müflis banka tarafından sermaye benzeri kira sertifikası ihracı yapılması sebebiyle davacının davacının 200.000 USD nominal değerli kira sertifikası itfa ödemesi talep edip edemeyeceği, davacının talebinin 6102 Sayılı TTK. 480/3 maddesi kapsamında olup olmadığı, alacağın iflas masasına kaydının mümkün olup olmadığı konusundan ibarettir.
İflas idaresine yazılan müzekkereye; müflis ... Bankası Anonim Şirketi hakkında verilen iflas kararının 27.01.2020 tarihinde kesinleştiği, davacının alacak başvurusunun 3623 sırasına kaydedildiği, ek sıra cetvelinin Ticaret Sicil Gazetesinde 08/11/2020 tarihinde ilan edildiği, davacının başvuru sırasında tebligat masrafını yatırmış olduğu, davacı talebinin reddine ilişkin kararın davacıya 18.11.2020 tarihinde tebliğ edildiğinden bahisle cevap verildiği, işbu davanın 03/12/2020 tarihinde süresinde ikame edildiği anlaşılmıştır.
Davacının kira sertifikası ihracı sebebiyle talep edebileceği alacağın iflas tarihi itibariyle hesaplanması için dosyanın katılım bankacılığı konusunda uzman ... ile ticaret hukuku konusunda uzman bilirkişi ...'ya tevdine karar verildiği ve bilirkişi ...ve ... tarafından sunulan 29/09/2021 tarihli raporda özetle, izahnamenin 12.8 maddesi gereği davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, aktif husumet ehliyetinin temsilci sıfatını haiz ...'e ait olduğunu, ancak dava takip yetkisinin temsilci sıfatını haiz ...'e devri kanunen caiz değilse bu durumda izahnamenin anılan hükmünün geçersiz sayılacağını, böylece davacının huzurdaki davayı açma yetkisini elde edeceğini, bunun tespitinin heyetin uzmanlık alanı dışında olduğunu, bu hususun çözümünün Usul Hukuku alanında uzman bir bilirkişiye ait olduğunu, mahkemenin davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğu kanaatine varması halinde kira sertifikasının ortaklık hakkı değil alacaklılık hakkı veren bir menkul kıymet niteliğinde olduğunu, davacının talep edebileceği toplam alacak miktarının 781.468,59 TL tutarında olduğunu, ancak yukarıda açıklanan özel mevzuat (yani sermaye piyasası mevzuatı ve bankacılık mevzuatı) hasebiyle uyuşmazlık konusu olayda İİK 206 maddesi hükmünün değil Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğinin 8. maddesi hükmünün uygulanması gerektiğini, bu sebeple davacının kira sertifikasından doğan alacağını iflas masasına dördüncü sıra olarak kaydedemeyeceği yönünde görüş ve kanaat belirtildiği görülmüştür.
Sermaye Piyasası Kanunun "Kira sertifikası ve varlık kiralama şirketleri" başlıklı 61.maddesi "
(1) Kira sertifikaları, her türlü varlık veya hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haklardan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan, nitelikleri Kurulca belirlenen sermaye piyasası araçlarıdır. Kira sertifikalarının ihraç ve satışına ilişkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
(2) Varlık kiralama şirketleri münhasıran kira sertifikası ihraç etmek üzere kurulan anonim ortaklıklardır.
(3) Varlık kiralama şirketi, Kurul tarafından uygun görüş verilen esas sözleşmesinde belirtilen faaliyetler dışında herhangi bir ticari faaliyetle uğraşamayacağı gibi sahip olduğu varlıklar ve haklar üzerinde esas sözleşmesinde izin verilenler hariç olmak üzere, üçüncü kişiler lehine hiçbir ayni hak tesis edemez ve bunları kira sertifikası sahiplerinin menfaatlerine aykırı bir şekilde kiralayamaz veya devredemez. Kira sertifikaları itfa edilinceye kadar, varlık kiralama şirketinin portföyünde yer alan varlıklar ve haklar, ihraççının yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi hâlinde dahi teminat amacı dışında tasarruf edilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dâhil olmak üzere haczedilemez, iflas masasına dâhil edilemez, ayrıca bunlar hakkında ihtiyati tedbir kararı verilemez.
(4) İhraççının kira sertifikalarından kaynaklanan yükümlülüklerini vadesinde yerine getirememesi, yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi, faaliyet izninin kaldırılması veya iflası hâlinde portföyündeki varlıklardan elde edilen gelir öncelikle kira sertifikası sahiplerine yapılacak ödemelerde kullanılır. Bu durumda Kurul kira sertifikası sahiplerinin haklarının korunmasını teminen gerekli her türlü tedbiri almaya yetkilidir.
(5) Varlık kiralama şirketlerinin kuruluşuna, esas sözleşmelerine, faaliyet esaslarına, devralabilecekleri varlık ve hakların türleri ile niteliklerine, bunlara ilişkin kayıtların tutulmasına, yönetim ilkelerine, tasfiye ve sona ermelerine, YTM’ye hizmetleri karşılığında varlık kiralama şirketinin portföyündeki varlıklardan ödeme yapılması hâlinde bu ödemenin hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
(6) (Ek:27/12/2018-7159/9 md.) Üçüncü fıkranın ikinci cümlesi ile dördüncü fıkra hükümleri, 5411 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen ve katılım bankalarının fon kullanıcısı olduğu ilave ana sermaye ve katkı sermaye niteliğindeki kira sertifikası ihraçlarında uygulanmaz."
5411 sayılı Bankacılık Kanunun " Ödenmiş sermaye, yedek akçeler ve özkaynak" başlıklı 44.maddesi
" Ödenmiş sermaye, bankaların fiilen ve her türlü muvazaadan arî olarak ödenmiş veya Türkiye'ye ayrılmış ve ödenmiş sermayelerinden, bilançoda görülen zararın yedek akçelerle karşılanamayan kısmı düşüldükten sonra kalan tutardır.
Yedek akçeler, bankaların 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve ilgili kanunlar ile ana sözleşmelerine göre ayırdıkları yedek akçelerinden varsa bilanço zararının düşülmesinden sonra elde edilen tutardır.
Özkaynak, ana sermaye ve katkı sermaye toplamı ile bu toplamdan sermayeden indirilecek değerlerin düşülmesi sonucu bulunacak tutarı ifade eder.
Konsolide özkaynak, konsolide esasa göre uygulanacak kredi sınırları ile standart oranların hesaplanmasında bu maddenin üçüncü fıkrası hükmüne göre hesaplanarak dikkate alınır.
Bu maddeye ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir."
Dava konusu kira sertifikasının ihraç edildiği 28/03/2013 tarihinde yürürlükte bulunan 05/09/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik 'in "Katkı sermaye" başlıklı 8.maddesi
"(1) Katkı sermaye; genel karşılıklar, ana sermayeye dahil edilmeyen borçlanma araçlarından banka yönetim kurulunun ikinci fıkradaki şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanı ile birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri üzerinden 9 uncu maddede belirtilen indirimlerin yapılması suretiyle bulunur.
(2) Katkı sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarının aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir.
a) Banka tarafından ihraç edilmiş, Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış ve bedeli nakit olarak tamamen tahsil edilmiş olmalıdır.
b) Bankanın tasfiyesi halinde; sahibine alacak hakkını ilave ana sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarından önce, mevduat sahipleri ve diğer tüm alacaklılardan sonra tahsil etme yetkisi vermelidir..."
6102 Sayılı Ticaret Kanununun 480/3 maddesinde "... Pay sahipleri sermaye olarak şirkete verdiklerini geri isteyemezler; tasfiye payına ilişkin hakları saklıdır..." hükümleri düzenlenmiştir.
Somut talep yönünden ,Müflis ... Bankası A.Ş. tarafından 28/03/2013 tarihinde ... kanalıyla ihraç edilen ... ISIN kodlu ve 250.000.000 ABD Doları tutarlı kira sertifikaları, uluslararası saklamacı kuruluşlar olan ... nezdinde bulunan hesaplarda saklandığı,davacının ... A.Ş. Aracılığı ile 200.000,00 USD nominal değerli kira sertifikası satın aldığı, satın alma işlemine ait dekontun dosyaya sunulduğu, 200.000,00 USD nominal değerli sertifikanın ... A.Ş.'de tutulduğu, ... A.Ş. Ye ait “Yatırımcı Stok Durumu” belgesinden menkul kıymet sahipliğinin teyit edildiği, izahnamenin 12.8.maddesi kapsamında hiçbir yatırımcının, ihraççıya (isswer), ...'ye, ...'ya veya bir başka tarafa doğrudan dava açmaya yetkisi olmadığı, ancak Temsilci'nin (delegate) dava açmak zorunda olmasına rağmen makul sürede açmamış olması ve dava açmama durumunun devam etmesi halinde yatırımcının, anıları kişilere karşı dava açabileceği belirtilmiş olduğundan ...A 'nın ... no.lu alacak kayıt talebi ile ilgili ikame edilen ve görev yönünden reddedilen dava ile ilgili işlemlere devam edilmemesi sebebi ile davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu anlaşılmış buna karşılık davacının kayıt talebine konu alacağın, Sermaye Piyasası Kanunun 61/6.maddesi kapsamında; katılım bankası olan müflis banka tarafından ihraç edilen kira sertifikasından kaynaklandığı ve katkı sermaye niteliğinde olduğu, katkı sermayenin Bankacılık Kanunun 44.maddesi kapsamında banka özkaynakları arasında sayıldığı ve TTK 480/3 maddesi gereği müflis bankanın özkaynakları içinde yer alan sermaye payının , pay cetveline göre paylaşım yapıldıktan sonra ve İİK'nın 196. maddesi uyarınca faiz ödemelerinden sonra masada para kalması halinde pay sahiplerine( kira sertifikası sahiplerine) ödeme yapılması mümkün olup TTK'nın 480/3. maddesi uyarınca kira sertifikası ihracından kaynaklanan alacağın iflas masasına kaydedilemeyeceği anlaşılmakla 29/09/2021 tarihli bilirkişi raporu da nazara alınarak davacının alacağının iflas masasına kayıt talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Peşin harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL'nin davacıdan alınıp hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'nin 6. maddesi kapsamında hesap ve takdir edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Gider avansının kalan kısımlarının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 10 günlük süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 24/03/2022


BAŞKAN ...
¸e-imzalıdır
ÜYE ...
¸e-imzalıdır
ÜYE ...
¸e-imzalıdır
KATİP ...
¸e-imzalıdır